SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Wielki smog londyński

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

XIII. Człowiek a środowisko geograficzne – konflikty interesów: wpływ działalności człowieka na atmosferę na przykładzie smogu, inwestycji hydrologicznych na środowisko geograficzne, rolnictwa, górnictwa i turystyki na środowisko geograficzne, transportu na warunki życia i degradację środowiska przyrodniczego, zagospodarowania miast i wsi na krajobraz kulturowy, konflikt interesów człowiek – środowisko, procesy rewitalizacji i działania proekologiczne.

Uczeń:

1. wykazuje na przykładzie wybranych miejscowości wpływ działalności człowieka na powstawanie smogu typu londyńskiego i fotochemicznego oraz na podstawie dostępnych źródeł podaje przyczyny i proponuje sposoby zapobiegania powstawaniu tego zjawiska.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, czym jest smog, dlaczego występuje głównie w miastach i jakie zagrożenia są z nim związane;

• poznaje historię wielkiego londyńskiego smogu;

• omawia skutki wielkiego londyńskiego smogu;

• okresla, jakie działania mogły być podjęte w celu ograniczenia katastrofy.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach/grupach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, arkusze papieru A0/A1, pisaki, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze:

Materiały Polskiego Alarmu Smogowego (dostęp 23.02.2021).

Materiały edukacyjne dotyczące smogu (dostęp 23.02.2021).

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do tematu lekcji poprzez przypomnienie, czym jest smog i w jakich warunkach powstaje – pogadanka nauczyciela w interakcji z uczniami.

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania: zadaniem uczniów jest obejrzenie filmu edukacyjnego o wielkim smogu londyńskim w 1952 roku, przeanalizowanie danych meteorologicznych, a następnie określenie związków przyczynowo‑skutkowych między strukturą zanieczyszczeń powietrza, warunkami przyrodniczymi a występowaniem smogu.

• Wyświetlenie filmu edukacyjnego na ekranie (alternatywnie, jeśli możliwości na to pozwalają, uczniowie korzystają z multimediów na tabletach, komputerach); w czasie projekcji uczniowie notują sekwencję najważniejszych wydarzeń, jakie miały miejsce podczas wielkiego smogu londyńskiego i przedstawiają je na osi czasu.

• Podział uczniów na grupy (liczebność grup określa nauczyciel).

• Kilkuminutowa dyskusja w grupach służąca określeniu związków przyczynowo‑skutkowych między warunkami pogodowymi w Londynie na przełomie listopada i grudnia 1952 roku a występowaniem zanieczyszczeń powietrza prowadzących w konsekwencji do katastrofalnego w skutkach zjawiska smogu; podczas pracy uczniowie wykorzystują informacje z grafiki interaktywnej, interpretują przebieg parametrów meteorologicznych, opisują przebieg procesów powstawania smogu i ich zmiany w czasie.

• Przygotowanie w grupach schematu graficznego prezentującego związki przyczynowo‑skutkowe z zachowaniem chronologicznej sekwencji zjawisk.

• Prezentacja przy tablicy schematów opracowanych przez poszczególne grupy; nauczyciel kontroluje poprawność wypowiedzi, wprowadza uzupełnienia, zadaje pytania naprowadzające.

• Dyskusja z udziałem wszystkich uczniów, której celem jest twórcze wykorzystanie informacji zdobytych w czasie projekcji filmu edukacyjnego i grafiki interaktywnej oraz określenie najważniejszych związków przyczynowo‑skutkowych prowadzących do powstania wielkiego smogu londyńskiego.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poznanej na lekcji.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Praca pisemna na temat: „W jaki sposób można było przeciwdziałać skutkom Wielkiego Londyńskiego Smogu?”.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Grafiki z e‑materiału mogą być wykorzystane do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego zagrożeń i ochrony środowiska. Mogą być także przedstawiane podczas innych lekcji dotyczących problemów zanieczyszczenia atmosfery. Treści przedstawione w czasie lekcji mogą zainspirować ucznia do własnych przemyśleń na temat zagrożeń środowiska i potrzeb jego ochrony.