SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Główni eksporterzy zbóż na świecie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

X. Rolnictwo leśnictwo i rybactwo: czynniki rozwoju rolnictwa, struktura użytków rolnych, obszary upraw i chów zwierząt, zrównoważona gospodarka leśna, rybactwo (morskie i śródlądowe, akwakultura).

Uczeń:

3) wyjaśnia zasięg geograficzny głównych upraw i chowu zwierząt na świecie.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wymienia państwa będące największymi eksporterami głównych zbóż,

• charakteryzuje wielkość i dynamikę światowego eksportu podstawowych zbóż na świecie oraz wyjaśnia ich przyczyny,

• podaje przykłady wykorzystania różnych rodzajów zbóż,

• wykazuje związek między głównymi producentami a największymi eksporterami wybranych zbóż na świecie,

• przedstawia prognozę wielkości i struktury eksportu różnych gatunków zbóż,

• ocenia rolę Polski i Polaków w produkcji i wytwarzaniu nowych gatunków zbóż.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, praca z e‑materiałem

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), mapa świata

Materiały pomocnicze

Crop Allocation to Food, Feed, Nonfood, earthstat.org (dostęp 21.01.2022).

Dane FAO: fao.org (dostęp 21.01.2022).

Falkowski J., Kostrowicki J., Geografia rolnictwa świata, PWN, Warszawa 2005.

Fierla I. (red.), Geografia gospodarcza świata, PWE, Warszawa 2005.

Grzebisz W., Szramka H., Wielka encyklopedia geografii świata, t. 11: Rolnictwo i leśnictwo, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 1998.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie obecności).

• Sprawdzenie zadania domowego.

• Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie i przypomnienie wiadomości na temat głównych rodzajów zbóż i rozmieszczenia ich upraw na mapie świata.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel dzieli uczniów na 9 grup. Lider każdego zespołu ma za zadanie wylosować jedną kartkę przygotowaną wcześniej przez nauczyciela, na których zapisał nazwy zbóż (na każdej inny rodzaj).

• Nauczyciel prosi, aby posługując się treściami zamieszczonymi w e‑materiale, własną wiedzą oraz innymi źródłami informacji geograficznej, uczniowie zgromadzili i zapisali w zeszytach informacje na temat wylosowanego rodzaju zboża według następującego szablonu:

  • wielkość światowego eksportu (w aspekcie wagowym) i ranga tego zboża w światowym eksporcie zbóż,

  • dynamika światowego eksportu tego zboża na przestrzeni ostatnich kilkudziesięciu lat,

  • główni eksporterzy zboża (w aspekcie wagowym i wartościowym),

  • przykłady zastosowania tego rodzaju zboża,

  • związek między głównymi producentami a największymi eksporterami danego rodzaju zboża.

• W celu realizacji ostatniego z podpunktów uczniowie mogą skorzystać z bazy danych FAOSTAT (fao.org/faostat) na swoich tabletach lub innych urządzeniach mobilnych.

• Każda z grup na wykonanie tego zadania ma 8 minut. Po upływie czasu liderzy zespołów prezentują na forum klasy wyniki swojej pracy. Pozostali uczniowie uzupełniają notatki z referatów swoich kolegów i koleżanek. Nauczyciel zadaje pytania dodatkowe, które mają na celu usystematyzowanie i weryfikację zdobytych informacji.

• Po zakończonej dyskusji nauczyciel inicjuje burzę mózgów na temat: „Jak w przyszłości może wyglądać wielkość i struktura eksportu różnych gatunków zbóż?” oraz „Jaka jest rola Polski i Polaków w produkcji i wytwarzaniu nowych gatunków zbóż?”.

• Następnie nauczyciel wyświetla ćwiczenia z bloku ćwiczeń interaktywnych i wyznacza osoby do rozwiązania kilku z nich (wybranych – w miarę możliwości czasowych). Nauczyciel czuwa nad poprawnością odpowiedzi uczniów.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów.

• Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

• Zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).

• Praca pisemna lub mapa myśli (do wyboru przez uczniów) na temat wybranego rodzaju zboża (cechy, rozmieszczenie upraw, zastosowanie, wykorzystanie gospodarcze itp.).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać kontekstowo lub uzupełniająco wykorzystana podczas innych zajęć dotyczących zagadnień z geografii rolnictwa (zakres podstawowy: X. 1, X. 2, X. 3; zakres rozszerzony: X. 1, X. 3).