Scenariusz zajęć

Autor: Aleksandra Marszałek‑Harych, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Dlaczego miedź ma strategiczne znaczenie‑zastosowanie miedzi.

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Poziom podstawowy i rozszerzony

Wymagania

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:

2) wskazuje na związek właściwości różnorodnych substancji z ich zastosowaniami i ich wpływem na środowisko naturalne.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• argumentuje, dlaczego miedź to metal strategiczny;

• wymienia różne zastosowania miedzi;

• wyjaśnia, w jaki sposób miedź przewodzi ciepło;

• analizuje istotę wiązania metalicznego pod kątem właściwości metalu.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• pogadanka;

• burza mózgów;

• praca z tekstem źródłowym;

• ćwiczenia uczniowskie;

• symulacja interaktywna;

• kolaż;

• okienko informacyjne;

• technika zdań podsumowujących.

Formy pracy:

• praca zbiorowa;

• praca w grupach;

• praca w parach;

• praca indywidualna.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i smartfony/tablety z dostępem do Internetu;

• podręczniki tradycyjne;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• rzutnik multimedialny;

• tablica interaktywna/tablica, kreda/pisak.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i pogadanka. Nauczyciel prosi uczniów (każdego) o wymienienie po jednym przedmiocie wykonanego z miedzi, a znajdującego się w pomieszczeniu klasowym oraz na zewnątrz budynku i widocznego przez okno.

2. Rozpoznawanie wiedzy potocznej uczniów. Burza mózgów wokół pytania nauczyciela: Dlaczego uważa się, że miedź ma znaczenie strategiczne?

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele lekcji, które uczniowie zapisują i zbierają w portfolio.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel dzieli losowo uczniów na grupy. Uczniowie mają za zadanie zapoznać się z treścią e‑materiału w sekcji „Przeczytaj” i na jej podstawie przygotować kolaż w najbardziej dla nich czytelny sposób obrazujący treść tematu lekcji. Nauczyciel rozdaje arkusze papieru A1 i potrzebne materiały do pracy (patrz materiały pomocnicze). Nauczyciel monitoruje pracę uczniów. Po wyznaczonym czasie uczniowie prezentują efekty pracy na forum klasy.

2. Powrót do pytania z fazy wstępnej lekcji: Dlaczego miedź ma znaczenie strategiczne? Uczniowie jeszcze raz podają swoje uzasadnienie i porównują z wcześniejszymi wypowiedziami.

3. Uczniowie w parach przygotowują po jednym pytaniu i haśle do krzyżówki związanej z tematem lekcji. Na jednej karteczce uczniowie zapisują pytanie, natomiast hasło zapisują w ten sposób, że każda litera hasła jest zapisana na osobnej samoprzylepnej małej kolorowej karteczce. Gdy wszyscy uczniowie mają gotowe pytania i hasła, nauczyciel wymienia losowy numer z dziennika i uczeń z danej pary czyta na głos pytanie oraz podaje nr ucznia z dziennika, który ma udzielić odpowiedzi na pytanie. Jeśli uczniowi nie uda się odpowiedzieć na pytanie, powraca do czytania e‑materiału, a pozostali uczniowie dalej uczestniczą w zabawie i zgłaszają swoją propozycję jako odpowiedź na pytanie. Jeśli zostanie ustalona poprawna odpowiedź wówczas twórca pytania przykleja hasło na tablicy. Te czynności powtarzamy w odniesieniu do każdego pytania krzyżówki. Gdy wszystkie pary uczniów zaprezentują swoje pytania i zostaną udzielone odpowiedzi wyznaczony moderator tworzy z haseł (kolorowych karteczek) krzyżówkę z całą klasą. nauczyciel monitoruje przebieg pracy.

4. Nauczyciel odsyła uczniów do symulacji interaktywnej. W parach zapoznają się z poleceniem, a następnie wykonują zawarte w medium ćwiczenia.

5. Uczniowie samodzielnie sprawdzają swoją wiedzę, wykonując ćwiczenia zawarte w e‑materiale „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca:

1. Okienko informacyjne – forma indywidualnej twórczej notatki. Kartkę w zeszycie uczniowie dzielą na cztery części (poziom, pion lub po przekątnej). W pierwsze okienko uczniowie wpisują hasło, które ich interesuje. W drugim podają definicję danego terminu (z różnych źródeł). W trzecie wpisują metaforyczne znaczenie wyrazu, żart językowy, rebus itp. Ostatnie okienko może mieć formę scenki komiksowej, dialogu, karykatury z zastosowaniem interesującego uczniów terminu.

2. Jako podsumowanie lekcji, nauczyciel może wykorzystać zdania do uzupełnienia, które uczniowie zamieszczają w swoim portfolio:

• Przypomniałem/łam sobie, że

• Co było dla mnie łatwe...

• Dziś nauczyłem/łam się...

• Co sprawiało mi trudność...

Praca domowa:

1. Uczniowie sprawdzają i zapisują w zeszytach, jakie przedmioty w ich domu wykonane są z miedzi.

2. Uczniowie wykonują w e‑materiale w sekcji „Sprawdź się” pozostałe ćwiczenia, których nie zdążyli wykonać na lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Symulacja interaktywna może przydać się uczniom w celu poznania właściwości miedzi i może wskazać wizualnie, w jaki sposób miedź różni się od innych metali przewodnością cieplną.

Materiały pomocnicze:

1. Uczniowie mają za zadanie przynieść z domu kolorowe gazy, magazyny, kawałki tkanin.
2. Nauczyciel przygotowuje:

• arkusze papieru A1;

• mazaki;

• farby;

• nożyce;

• klej;

• kolorowe gazety i magazyny;

• kawałki tkanin;

• kawałek blaszki miedzianej;

• kolorowe samoprzylepne karteczki.