Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Księżyc i jego fazy

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna.

1. Rozumienie specjalistycznych pojęć i posługiwanie się terminami geograficznymi.

2. Rozszerzenie wiedzy niezbędnej do zrozumienia istoty zjawisk oraz charakteru i dynamiki procesów zachodzących w środowisku geograficznym w skali lokalnej, regionalnej, krajowej i globalnej.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

2. Analizowanie i wyjaśnianie zjawisk i procesów geograficznych oraz zróżnicowania przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego świata.

4. Formułowanie twierdzeń o prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska przyrodniczego i społeczno‑gospodarczego oraz wzajemnych zależności w systemie przyroda — człowiek — gospodarka.

6. Kształtowanie umiejętności wieloaspektowego postrzegania przestrzeni i wyobraźni przestrzennej.

III. Kształtowanie postaw.

1. Rozwijanie dociekliwości poznawczej, ukierunkowanej na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna.

2. Kształtowanie przekonania o użyteczności edukacji geograficznej dla osobistego rozwoju człowieka oraz aktywności społecznej.

Treści nauczania:

II. Obserwacje astronomiczne i współczesne badania Wszechświata: wysokość górowania Słońca, wyznaczanie współrzędnych geograficznych, fazy Księżyca, zaćmienia Słońca i Księżyca, osiągnięcia badawcze w eksploracji Wszechświata. Uczeń:

3) wyjaśnia występowanie faz Księżyca, zaćmień Słońca i Księżyca oraz oddziaływanie Księżyca i Słońca na powstawanie pływów;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• poznaje przebieg faz lunarnych,

• objaśnia następstwa ruchów orbitalnych Księżyca i określa zależności czasowe miesięcy księżycowych,

• identyfikuje i ocenia oddziaływanie Księżyca na życie na Ziemi.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE

Formy zajęć: praca indywidualna

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze:

• Strona Internetowa NASA z wizualizacjami faz Księżyca: https://svs.gsfc.nasa.gov/cgi‑bin/details.cgi?aid=4000

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie do lekcji poprzez krótkie przypomnienie przez nauczyciela informacji na temat Księżyca (średnica, odległość od Ziemi, czas obiegu wokół Ziemi, geometria układu Ziemia–Księżyc–Słońce itp.) – nauczyciel zadaje uczniom pytania sprawdzające ich wiedzę na ten temat.

Faza realizacyjna

• Omówienie zasad wykonania zadania - zadaniem uczniów jest wysłuchanie pogadanki nauczyciela na temat przyczyn występowania faz Księżyca i wykonanie poleceń z e‑materiału.

• Pogadanka nauczyciela prowadzona w interakcji z uczniami, wzbogacona prezentacją multimedialną zawierającą schematy i grafiki z e‑materiału, dotycząca poszczególnych faz Księżyca i przyczyn ich powstawania oraz różnic między miesiącem synodycznym a syderycznym. W trakcie pogadanki nauczyciel zadaje uczniom pytania sprawdzające ich wiedzę i rozumienie treści zawartych w e‑materiale.

• Wyświetlenie animacji z e‑materiału - uczniowie wykonują polecenie do animacji (Prześledź przebieg ruchów orbitalnych i faz Księżyca. Zastanów się nad jego oddziaływaniem na życie na Ziemi). Odpowiedzi zapisują w zeszytach. Nauczyciel kontroluje poprawność działań.

• Podsumowanie przez nauczyciela treści prezentowanych podczas lekcji poprzez wykazanie związków przyczynowo‑skutkowych prowadzących do występowania faz Księżyca i ich wpływu na procesy zachodzące na Ziemi.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie informacji uzyskanych w czasie lekcji.

• Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i odpowiedzi uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa:

• dokończenie ćwiczeń zawartych w e‑materiale,

• Zapoznanie się z animacjami faz Księżyca na stronie NASA, w celu wizualizacji i utrwalenia wiedzy uzyskanej podczas lekcji:

  https://svs.gsfc.nasa.gov/cgi‑bin/details.cgi?aid=4000,

• wyszukanie w różnych źródłach, informacji dotyczących wpływu faz Księżyca na procesy zachodzące na Ziemi i życie ludzi (np. rolnictwo biodynamiczne, wpływ na zdrowie, wierzenia i zachowania społeczne, pomiar czasu itp.); uczniowie przedstawiają zebrane informacje podczas następnej lekcji.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:

Zawarta w e‑materiale animacja może być wykorzystana do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu i w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego obserwacji astronomicznych. Będzie przydatna także podczas innych lekcji z tego bloku tematycznego dotyczących np. zagadnień związanych z oddziaływaniem Księżyca na procesy występujące na Ziemi.