SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Rodzaje i rozmieszczenie frontów atmosferycznych na Ziemi

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa

III. Dynamika procesów atmosferycznych: pionowa budowa atmosfery, zjawiska i procesy w atmosferze, przestrzenne zróżnicowanie elementów klimatu, strefy klimatyczne i typy klimatów.

Uczeń:

2) przedstawia charakterystyczne zmiany pogody w czasie przemieszczania się frontów atmosferycznych, potrafi je interpretować oraz identyfikować zjawiska z nimi związane.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia pojęcie front atmosferyczny,

• przedstawia rodzaje frontów,

• charakteryzuje elementy pogody zmieniające się przy frontach: ciepłym, chłodnym i zokludowanym,

• analizuje rozmieszczenie frontów na Ziemi.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: miniwykład, pogadanka, gra dydaktyczna z elementami kuli śniegowej, grafika interaktywna

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/ monitor dotykowy/ tablety, e‑materiał, podręcznik, kartki papieru, guma mocująca, pisaki, rozsypanka zapakowana w koperty dla każdej grupy, „Frontowe domino” (do gry dydaktycznej)

Materiały pomocnicze

Battan L.J., Pogoda, tłum. S. Moszkowicz, PWN, Warszawa 1979.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć, podaje temat i cele lekcji.

• Nauczyciel w formie miniwykładu wprowadza pojęcie frontu atmosferycznego, mówi o kryteriach podziału frontów.

• Następnie prosi uczniów, aby korzystając z podręcznika lub bloku tekstowego e‑materiału, wymienili różne rodzaje frontów atmosferycznych.

• Nauczyciel wybiera konkretne nazwy frontów atmosferycznych i dokonuje ich klasyfikacji na tablicy (fronty ciepłe, chłodne, zokludowane, front arktyczny, antarktyczny, polarne, zwrotnikowe zwane również równikowymi).

Faza realizacyjna

• Nauczyciel dzieli uczniów na sześć grup. Rysuje na tablicy schemat tabeli do uzupełnienia (na podstawie tabel z bloku tekstowego e‑materiału).

• Każda grupa, aby uzupełnić schemat, otrzymuje kopertę z pociętymi elementami do gry dydaktycznej „Frontowe domino” - dwie grupy fronty ciepłe, dwie grupy fronty chłodne i dwie fronty zokludowane (w kopertach są informacje dotyczące elementów pogody występujących przed frontem, w czasie przechodzenia frontu i po przejściu frontu (załącznik).

• Uczniowie na dużych arkuszach papieru przyczepiają kartki z informacjami, starając się wypełnić schemat tabeli z tablicy – korzystają z podręcznika i z e‑materiału (blok tekstowy); nauczyciel może wcześniej przygotować tabelę na arkuszach papieru – wtedy grupy mają gotową do uzupełnienia elementami z „Frontowego domina”, nie muszą przerysowywać z tablicy schematu.

• Następnie dwie grupy, które opracowały tabelę dla ciepłego frontu (dwie dla chłodnego i dwie grupy dla zokludowanego) siadają razem, porównują swoje prace, dyskutują nad różnicami.

• Przedstawiciele połączonych zespołów (po ustaleniu informacji) przedstawiają elementy pogody charakteryzujące front ciepły, chłodny i zokludowany (przyczepiają wybrany plakat z tabelą na tablicy – w sumie będą tam trzy plakaty dla trzech omawianych frontów).

• Nauczyciel w razie potrzeby pomaga uczniom, wyjaśnia wątpliwości.

• Następnie nauczyciel w formie pogadanki, wykorzystując e‑materiał (analiza mapy w multimedium – grafika interaktywna), wyjaśnia pojęcia frontów: arktycznego i antarktycznego, polarnego, zwrotnikowego zwanego również równikowym.

• Wyświetla uczniom mapę synoptyczną (ćwiczenie nr 7 z sekcji „Sprawdź się”) i zapoznaje ich ze znakami, którymi na mapach przedstawia się fronty atmosferyczne.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału. Uczniowie wykonują polecenie do grafiki interaktywnej e‑materiału. Nauczyciel pyta o ewentualne trudności, wyjaśnia je.

• Nauczyciel zadaje pytania sprawdzające stopień opanowania omawianych zagadnień.

• Podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami. Ocenia pracę uczniów, ich zaangażowanie.

Praca domowa

• Uczniowie mają do wykonania ćwiczenia z e‑materiału.

• Zadaniem uczniów jest analiza aktualnej mapy synoptycznej pod względem przejścia frontów atmosferycznych w Polsce i Europie. Uczniowie korzystają w tym celu z portalu meteo.imgw.pl.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas realizacji tematu lekcji o opadach atmosferycznych (opady frontalne) (zakres podstawowy: III. 3).