Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Wykorzystanie lasów na świecie
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa I
PODSTAWA PROGRAMOWA
X. Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo: czynniki rozwoju rolnictwa, struktura użytków rolnych, obszary upraw i chow zwierząt, zrównoważona gospodarka leśna, rybactwo (morskie i śródlądowe, akwakultura).
Uczeń:
4) wyjaśnia zróżnicowanie przestrzenne wskaźnika lesistości na świecie i w Polsce, przedstawia wielorakie wartości lasu oraz uzasadnia konieczność racjonalnego gospodarowania zasobami leśnymi zgodnie z zasadami zrównoważonej gospodarki leśnej i ochrony przyrody.
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
poznaje przyrodnicze, społeczne i gospodarcze funkcje lasów,
ocenia ich znaczenie dla ekosystemu leśnego i człowieka,
identyfikuje zagrożenia związane z wykorzystaniem różnych funkcji lasów i określa zasady wielofunkcyjnej gospodarki leśnej.
Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)
Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, flipped classroom.
Formy zajęć: praca w grupach.
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze
Raport FAO o stanie lasów na świecie 2020: fao.org/state‑of‑forests/en
PRZEBIEG LEKCJI
Przed lekcją uczniowie powinni zapoznać się z e‑materiałem oraz innymi źródłami informacji dotyczącymi przyrodniczych, społecznych i produkcyjnych funkcji lasu.
Faza wprowadzająca
Przedstawienie celów lekcji.
Wprowadzenie w temat lekcji: krótkie omówienie/przypomnienie pojęcia „las” w ujęciu ekologicznym, społecznym i gospodarczym oraz najważniejszych jego funkcji.
Faza realizacyjna
Omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest przeprowadzenie debaty (wg uproszczonych zasad debaty oksfordzkiej) po obejrzeniu filmu edukacyjnego.
Prezentacja filmu edukacyjnego omawiającego przyczyny i skutki wykorzystania lasów na świecie.
Przedstawienie przez nauczyciela zasad organizacji debaty:
8‑10 uczniów uczestniczy bezpośrednio w debacie, dzieląc się na zwolenników i przeciwników dyskutowanej tezy (uczniów typuje nauczyciel) – „Czy wykorzystanie lasów doprowadzi do ich degradacji?”,
dwie grupy siadają przy stołach ustawionych po obu stronach sali lekcyjnej, pozostali uczniowie zajmują miejsca w ławkach,
debatą kieruje nauczyciel, udzielając głosu na przemian poszczególnym stronom (zaczyna strona broniąca tezy) i podsumowując wystąpienia,
każda runda wypowiedzi zwolenników i przeciwników dyskutowanego problemu trwa 3‑4 minuty,
pozostali uczniowie głosują po każdej rundzie, przesiadając się na odpowiednią stronę sali lekcyjnej.
Przeprowadzenie debaty – proponowane tematy:
Czy musimy eksploatować lasy?
Czy wykorzystanie lasów zawsze prowadzi do ich degradacji?
Czy konieczna jest powszechna ochrona lasów, zwłaszcza pierwotnych?
Czy możliwe jest racjonalne gospodarowanie zasobami leśnymi?
Czy konieczna jest międzynarodowa współpraca w ochronie lasów?
Podsumowanie wyników debaty przez nauczyciela.
Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału i przedstawienie rezultatów.
Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji i treści przedstawionych na filmie edukacyjnym.
Faza podsumowująca
Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.
Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.
Praca domowa
Praca pisemna: Jak wykorzystywane są lasy w moim regionie (miejscu zamieszkania/nauki) i jakie są tego skutki?
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Grafiki zawarte w e‑materiale mogą być wykorzystane podczas innych, zróżnicowanych tematycznie lekcji dotyczących różnych zagadnień związanych z biosferą i rozwojem zrównoważonym. Zawarty w e‑materiale film może być przydatny podczas samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu oraz w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego biosfery.