SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Ewa Malinowska

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Funkcje i znaczenie lasów w Polsce

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Wiedza geograficzna.

5. Rozumienie prawidłowości w zakresie funkcjonowania środowiska geograficznego oraz wzajemnych zależności w systemie człowiek – przyroda.

6. Rozumienie zasad racjonalnego gospodarowania zasobami przyrody i zachowania dziedzictwa kulturowego.

II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.

3. Identyfikowanie relacji między poszczególnymi elementami środowiska geograficznego (przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego).

6. Przewidywanie skutków działalności gospodarczej człowieka w środowisku geograficznym.

III. Kształtowanie postaw.

3. Dostrzeganie aplikacyjnego charakteru geografii.

5. Rozumienie potrzeby racjonalnego gospodarowania w środowisku geograficznym zgodnie z zasadami zrównoważonego rozwoju, ochrony elementów dziedzictwa przyrodniczego i kulturowego oraz konieczności rekultywacji i rewitalizacji obszarów zdegradowanych.

Treści nauczania

X. Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo: czynniki rozwoju rolnictwa, struktura użytków rolnych, obszary upraw i chow zwierząt, zrównoważona gospodarka leśna, rybactwo (morskie i śródlądowe, akwakultura).

Uczeń:

4. wyjaśnia zróżnicowanie przestrzenne wskaźnika lesistości na świecie i w Polsce, przedstawia wielorakie wartości lasu oraz uzasadnia konieczność racjonalnego gospodarowania zasobami leśnymi zgodnie z zasadami zrównoważonej gospodarki leśnej i ochrony przyrody.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• poznaje przyrodnicze, społeczne i gospodarcze funkcje lasów w Polsce.

• określa, jaką funkcję pełnią lasy w środowisku przyrodniczym i społeczno‑gospodarczym.

• ocenia znaczenie lasów dla środowiska przyrodniczego i dla człowieka.

• charakteryzuje zasady wielofunkcyjnej gospodarki leśnej.

Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, flipped classroom

Formy zajęć: praca w grupach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Lasy Państwowe, Poznać i zrozumieć las, [online], dostępny w internecie: http://www.lasy.gov.pl/pl/informacje/publikacje/dla-dzieci-i-mlodziezy/poznac-i-zrozumiec-las-1/funkcje-lasu, Centrum Informacyjne Lasów Państwowych, Warszawa 2015.

Materiały Lasów Państwowych: , [online], dostępny w internecie: http://www.lasy.gov.pl/pl.

Strony internetowe poszczególnych leśnych kompleksów promocyjnych.

PRZEBIEG LEKCJI

Przed lekcją uczniowie powinni zapoznać się z e‑materiałem oraz innymi źródłami informacji w celu zebrania szerokiego zestawu wiadomości dotyczących przyrodniczych, społecznych i produkcyjnych funkcji lasu.

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

• Wprowadzenie w tematykę zajęć: omówienie/przypomnienie pojęcia „las” w ujęciu ekologicznym, społecznym i gospodarczym oraz najważniejszych funkcji lasów; nauczyciel zadaje pytania sprawdzające poziom wiedzy uczniów.

Faza realizacyjna

• Wyświetlenie na ekranie grafiki przedstawiającej rozmieszczenie leśnych kompleksów promocyjnych w Polsce – krótkie omówienie przez nauczyciela celów ich powołania i pełnionych funkcji.

• Prezentacja audiobooka poświęconego funkcjom lasu i zasadom zrównoważonej gospodarki leśnej realizowanej w leśnych kompleksach promocyjnych.

• Podział uczniów na grupy (liczebność określa nauczyciel), omówienie zasad wykonania zadania. Zadaniem uczniów jest wykonanie poleceń do audiobooka – każda grupa wykonuje jedno polecenie wskazane przez nauczyciela:

  1. określa, w jaki sposób funkcje przyrodnicze lasu wpływają na sposób prowadzenia gospodarki leśnej,

  2. podaje przyczyny, dla których w Polsce wprowadzono zrównoważoną gospodarkę leśną,

  3. podaje przyczyny, dla których konieczne jest prowadzenie w Polsce zrównoważonej gospodarki leśnej,

  4. określa, na czym polegają metody gospodarki leśnej prowadzonej w granicach leśnych kompleksów promocyjnych.

• Kilkuminutowa praca w grupach (burza mózgów, dyskusja), w której wykorzystane zostaną informacje, schematy, ilustracje i multimedia zawarte w e‑materiale.

• Prezentacja przy tablicy przez liderów poszczególnych grup opracowanych zagadnień – po zakończeniu wszystkich prezentacji dyskusja z udziałem uczniów. Nauczyciel moderuje dyskusję, czuwa nad jej przebiegiem, zadaje pomocnicze pytania, weryfikuje poprawność wypowiedzi, wprowadza uzupełnienia itp.

• Podsumowanie prezentowanych treści mające na celu przedstawienie funkcji lasów w Polsce i ich gospodarczego wykorzystania, skutków tych działań, zagrożeń i racjonalnego gospodarowania zasobami leśnymi zgodnie z zasadami zrównoważonej gospodarki leśnej i ochrony przyrody.

• Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji i prezentacji.

Faza podsumowująca

• Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.

• Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.

Praca domowa

• Praca pisemna (do wyboru):

  • Jakie funkcje pełnią lasy w moim regionie (miejscu zamieszkania/nauki)?

  • Czy w lasach w moim regionie (miejscu zamieszkania/nauki) prowadzona jest zrównoważona gospodarka leśna?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafiki zawarte w e‑materiale mogą być wykorzystane podczas innych, zróżnicowanych tematycznie lekcji dotyczących różnych zagadnień związanych z biosferą i rozwojem zrównoważonym. Zawarte w e‑materiale audiobook i grafika interaktywna może być przydatna do samodzielnego rozszerzania i pogłębiania wiedzy przez ucznia w domu oraz w czasie lekcji mającej na celu powtórzenie materiału z bloku tematycznego dotyczącego biosfery. Mogą być wykorzystane także w ramach lekcji poświęconej konieczności działań na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego w Polsce.