Autor: Anna Juwan

Temat: Powstawanie i rozwój gametofitów roślin nasiennych – porównanie

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Opiszesz budowę kwiatów nago- i okrytonasiennych.

• Omówisz powstawanie gametofitów nasiennych.

• Wskażesz różnice w budowie gametofitów nago- i okrytonasiennych.

• Porównasz sposób rozwoju gametofitów roślin nago- i okrytonasiennych

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• analiza animacji;

• gra dydaktyczna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy lub za pomocą rzutnika zawartość sekcji „Wprowadzenie”. Uczniowie wspólnie z nauczycielem omawiają cele lekcji i określają kryteria sukcesu.

2. Odwołanie do wcześniejszej wiedzy. Nauczyciel prosi o przypomnienie budowy kwiatów nago- i okrytonasiennych oraz wskazanie, gdzie powstaje gametofit.

Faza realizacyjna:

1. Praca z multimedium („Animacja”). Uczniowie zapoznają się z treścią medium w sekcji „Animacja”. Tworzą notatkę podsumowującą nową wiedzę. Następnie wykonują polecenie nr 1: „Omów powstawanie gametofitów nasiennych” i porównują swoją odpowiedź z kolegą lub koleżanką. Wybrane osoby przedstawiają odpowiedź na forum klasy.

2. Uczniowie w parach wykonują polecenie nr 2: „Wykaż różnice w budowie gametofitów męskich i żeńskich roślin nagozalążkowych”. Następnie porównują odpowiedź z inną parą. Wybrane zespoły przedstawiają rozwiązanie na forum klasy.

3. Praca w parach z treścią e‑materiału. Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz informacji zawartych w medium w sekcji „Animacja” układają pytania do quizu dla innych par. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel ogłasza zwycięską parę.

4. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Uczniowie samodzielnie wykonują ćwiczenie nr 8 (w którym uczniowie mają za zadanie określić, jaki byłby skutek obumarcia komórki wegetatywnej w kontekście zapłodnienia komórki jajowej oraz czy w przypadku roślin nago- i okrytonasiennych byłby on taki sam, czy też inny) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie w 4‑osobowych grupach omawiają prawidłowe rozwiązanie. Po upływie wyznaczonego czasu wskazany przez nauczyciela przedstawiciel grupy prezentuje odpowiedź wraz z jej uzasadnieniem. Klasa ustosunkowuje się do niej. Nauczyciel udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie wykonują ćwiczenie nr 4 (w którym mają za zadanie określić, jaki gametofit – męski czy żeński – oraz jakiej rośliny – nago- czy okrytonasiennej – przedstawia rysunek) oraz ćwiczenie nr 5 (w którym mają za zadanie wskazać, jakich gametofitów – męskich czy żeńskich – dotyczą podane pojęcia) z sekcji „Sprawdź się”. Chętne osoby prezentują swoją odpowiedź.

2. Nauczyciel wyświetla temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”, podsumowuje omawiany na lekcji materiał, wyjaśnia wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 6 i 7 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z multimedium zamieszczonym w sekcji „Animacja”, aby przygotować się do późniejszej pracy na zajęciach.