Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Szwecja w XVI w. Wojna o Bałtyk

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, co chciał osiągnąć Zygmunt August, wydając siostrę za księcia Finlandii, i jak to małżeństwo wpłynęło na układ sił i sojuszy w Europie;

• charakteryzuje przyczyny wybuchu I wojny północnej,

• opisuje okoliczności zawierania sojuszy w czasie wojny o Inflanty.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla uczniom temat, cel zajęć zawarte w sekcji „Wprowadzenie” oraz wspólnie z nimi ustala kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel inicjuje rozmowę wprowadzającą w temat lekcji.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Uczniowie indywidualnie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj” i zapisują na kartkach minimum pięć pytań do tekstu. Wybrana osoba zbiera pytania do urny. Nauczyciel dzieli uczniów na 5‑osobowe grupy, które losują pytania z puli i przygotowują odpowiedzi. Zespół, który jest gotowy, zgłasza się i przedstawia rezultaty swojej pracy. Pozostali uczniowie wraz z nauczycielem weryfikują poprawność odpowiedzi.

2. Praca z multimedium („Prezentacja multimedialna”). Uczniowie zapoznają się z e‑materiałem i wykonują polecenie nr 2: „Wyjaśnij, jaki wpływ na polską politykę zagraniczną miał hołd złożony przez Gotharda Kettlera Zygmuntowi II Augustowi i inne postanowienia układu”. Tworzą notatkę w formie mapy myśli.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel prezentuje Film nr 1. Tym razem uczniowie pracują w grupach 4‑osobowych, przygotowując odpowiedzi na polecenie 2 „Wyjaśnij, czym była unia kalmarska.” oraz 3 „Wyjaśnij, w jakich okolicznościach Gustaw Waza został królem Szwecji”. Po wyznaczonym czasie wybrane grupy odczytują swoje odpowiedzi na forum. Inni uczniowie uzupełniają ich wypowiedzi. Nauczyciel pilnuje porządku pracy i udziela uczniom informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie odczytuje temat lekcji „Szwecja w XVI w. Wojna o Bałtyk” i inicjuje krótką rozmowę na temat kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli? Na koniec poleca chętnemu uczniowi podsumowanie i – jeśli to potrzebne – uzupełnia informacje.

2. Na zakończenie nauczyciel dokonuje oceny pracy wylosowanej grupy.

Praca domowa:

1. Zapoznaj się z filmami nr 2 i 3 i wykonaj zamieszczone po nimi polecenia.

Materiały pomocnicze:

Jurek T., Kizik E., Historia Polski do 1572, Warszawa 2013.

Markiewicz M., Historia Polski 1492‑1795, Kraków 2011.

H. Łowmiański, Polityka Jagiellonów, Wydawnictwo Poznańskie, Poznań 1999.

T. Szulc, Historiograficzny bilans polityki ostatniego z Jagiellonów, Studia z Dziejów Państwa i Prawa Polskiego 2, 1995.

Wskazówki metodyczne:

• Informacje z sekcji „Prezentacja multimedialna” mogą być wykorzystane w trakcie lekcji do pracy uczniów w parach lub samodzielnie.