Autor: Ewa Orlewicz

Temat: Epikurejczycy

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

• pojmuje rolę filozofii jako fundamentalnego składnika dziedzictwa kultury śródziemnomorskiej;

• rozwija krytyczne myślenie i sprawności logiczne poprzez analizę wybranych pytań i argumentów filozoficznych;

• omawia poglądy filozofów reprezentatywnych dla poszczególnych epok kultury europejskiej.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm;

• nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• film;

• audiobook;

• mapa myśli;

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego;

• praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z medium w sekcji „Audiobook” i odpowiedzenie na pytanie:
   – Przypomnij sobie, czym są asceza i hedonizm. Następnie zapoznaj się z audiobookiem i zastanów, za zwolennika której z tych dróg można uznać Epikura.

Faza wprowadzająca:

1. Nauczyciel, po zalogowaniu na platformie, wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika temat lekcji. Nawiązując do zagadnień opisanych w sekcji „Wprowadzenie”, omawia zaprezentowane cele. Uczniowie ustalają kryteria sukcesu.

2. Krótka rozmowa wprowadzająca w temat lekcji: jak rozumiecie słowa Gościu, tutaj będzie ci dobrze, tutaj dobrem najwyższym jest rozkosz?

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Nauczyciel dzieli uczniów na pięcioosobowe grupy. Każda z nich ma za zadanie zapoznać się treściami z zakładki „Przeczytaj” i na ich podstawie przygotować mapę myśli do hasła Etyka epikurejczyków. Po wykonaniu zadania przedstawiciele grup prezentują swoje mapy na forum klasy.

2. Praca z multimedium nr 2. Nauczyciel prezentuje multimedia z sekcji „Film edukacyjny”. Tym razem uczniowie pracują w parach, przygotowując odpowiedzi na pytania:
   – Zapoznaj się z wykładem dr. Tomasza Mazura, a następnie odpowiedz na pytanie, czy stanowisko Epikura jest wciąż aktualne. Zajmij stanowisko i podaj argumenty.
   – Spróbuj się wcielić w rolę Epikura i zdiagnozuj lęki dzisiejszego człowieka.
   – Co Epikur miałby do powiedzenia na temat kondycji psychicznej dzisiejszego człowieka? Jak sądzisz, czy współczesnym ludziom mogłaby przydać się filozofia Ogrodu?
   Po wyznaczonym czasie wybrane pary odczytują swoje odpowiedzi na forum. Inni uczniowie uzupełniają ich wypowiedzi. Nauczyciel pilnuje porządku pracy, pełni rolę doradcy i udziela uczniom informacji zwrotnej.

3. Nauczyciel prosi uczniów, żeby odsłuchali drugiego audiobooka. Następnie inicjuje dyskusję na temat: Jaka według Epikura płynie korzyść z filozofowania? Czy zgadzasz się z twierdzeniem, że filozofia może obronić nas przed strachem przed przyszłością?

Faza podsumowująca:

1. W ramach podsumowania uczniowie wykonują ćwiczenie Postaraj się stworzyć własne farmakony przeciwko lękom.

2. Nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wspólnie z uczniami poddaje refleksji proces dydaktyczny: czego się uczniowie nauczyli, czy osiągnęli założone cele?

3. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Uczniowie wykonują polecenie: Zastanów się, w jaki jeszcze sposób współczesne ruchy minimalistyczne przypominają filozofię epikurejską. Zanotuj swoje przemyślenia.

Materiały pomocnicze:

• Pawłowski K., Etyka Epikura: epikurejska terapia etyczna, „Zeszyty Naukowe Wyższej Szkoły Zarządzania i Prawa im. Heleny Chodkowskiej w Warszawie” 2007, nr 2, s. 135‑149.

• Szawłoga K., Ewangelia Epikura wobec cierpienia, w: Człowiek wobec cierpienia, red. Artur Fabiś, Leokadia Wiatrowska, Zygmunt Pucko, Warszawa 2016, s. 214‑221.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Audiobook” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.