Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Czynniki pozaprzyrodnicze lokalizacji przemysłu
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa II
PODSTAWA PROGRAMOWA
XI. Przemysł: czynniki lokalizacji, przemysł tradycyjny i zaawansowanych technologii, deindustrializacja i reindustrializacja, struktura produkcji energii i bilans energetyczny, zmiany wykorzystania poszczególnych źródeł energii, dylematy rozwoju energetyki jądrowej.
Uczeń:
1) wyjaśnia zmieniającą się rolę czynników lokalizacji przemysłu oraz ich wpływ na rozmieszczenie i rozwój wybranych jego działów.
Kształtowane kompetencje kluczowe
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
dokonuje podziału czynników pozaprzyrodniczych lokalizacji przemysłu na techniczno‑ekonomiczne i społeczno‑polityczne oraz wskazuje ich przykłady,
porównuje wpływ różnych uwarunkowań pozaprzyrodniczych na lokalizację zakładów wybranych gałęzi przemysłowych,
ocenia, które z uwarunkowań pozaprzyrodniczych mają największy wpływ na powstawanie i rozwój różnych działów przemysłowych w określonym miejscu,
planuje lokalizację wybranych zakładów przemysłowych w świetle czynników przyrodniczych i pozaprzyrodniczych.
Strategie: odwrócona klasa
Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, praca z e‑materiałem
Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach (lub grupach), praca całego zespołu klasowego
Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub/i tablety z dostępem do internetu), mapa świata, zeszyt przedmiotowy
Materiały pomocnicze
Bibliografia:
Fierla I. (red.), Geografia gospodarcza świata, PWE, Warszawa 2005.
Fierla I. (red.), 2001, Geografia gospodarcza Polski: praca zbiorowa, PWE, Warszawa 2001.
Wieloński A., Geografia przemysłu, Wydawnictwo Uniwersytetu Warszawskiego, Warszawa 2005.
PRZEBIEG LEKCJI
Kilka lekcji wcześniej nauczyciel dzieli uczniów na dwie grupy. Prosi ich o przygotowanie informacji na temat czynników pozaprzyrodniczych lokalizacji przemysłu. Pierwsza grupa ma za zadanie opracować czynniki techniczno‑ekonomiczne, a druga - społeczno‑polityczne. Grupy mają również omówić wpływ tych czynników na lokalizację zakładów wybranych gałęzi przemysłowych. W tym celu nauczyciel poleca zapoznać się z niniejszym e‑materiałem, wskazanymi w scenariuszu materiałami źródłowymi oraz innymi źródłami informacji geograficznej.
Faza wprowadzająca
Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie stanu klasy, sprawdzenie obecności).
Dialog z uczniami mający na celu podsumowanie wiadomości na temat czynników przyrodniczych lokalizacji przemysłu.
Przedstawienie celów lekcji.
Faza realizacyjna
Nauczyciel rysuje na tablicy zalążek schematu podziału czynników pozaprzyrodniczych lokalizacji przemysłu. Chętni uczniowie podchodzą do tablicy i uzupełniają go.
Następnie nauczyciel prosi każdą grupę o charakterystykę przydzielonych im grup czynników pozaprzyrodniczych. Każdy zespół przedstawia jak największą ilość zgromadzonych informacji.
Po zakończeniu prezentacji uczniowie oraz nauczyciel włączają się do dyskusji, zgłaszając swoje uwagi. Nauczyciel dodatkowo czuwa nad merytorycznym przebiegiem zadania, weryfikuje informacje oraz wyjaśnia wszelkie zaistniałe wątpliwości.
Jedna osoba z każdego zespołu podaje pozostałym uczniom syntetyczną notatkę na temat wpływu różnych uwarunkowań pozaprzyrodniczych na lokalizację zakładów przemysłowych.
Nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują kilka wybranych ćwiczeń.
Faza podsumowująca
Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez wyświetlenie na tablicy interaktywnej treści e‑materiału.
Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów i przypomina cele zajęć.
Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.
Praca domowa
Zadanie pracy domowej w postaci dokończenia ćwiczeń zawartych w e‑materiale.
Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended‑learning).
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium
Nauczyciel może w trakcie całej lekcji wyświetlać multimedium bazowe na tablicy interaktywnej.