SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Monika Piechowicz‑Kruk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Fizjonomia miast

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa II

Podstawa programowa

Zakres rozszerzony: VIII. Zróżnicowanie struktur społecznych i procesów urbanizacyjnych: struktury językowe i wykształcenia, kulturowe postrzeganie przestrzeni, zwartość socjoetniczna, fazy urbanizacji, procesy metropolizacji, typy fizjonomiczne i funkcje miast, formy zespołów miejskich.

Uczeń:

6. identyfikuje funkcje, typy fizjonomiczne miast i formy zespołów miejskich na świecie, wiąże typy fizjonomiczne miast z kręgami cywilizacyjnymi oraz poziomem rozwoju gospodarczego państw.

Kształtowane kompetencje kluczowe

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• definiuje pojęcie fizjonomii miasta,

• rozróżnia typy fizjonomiczne miast, wymienia ich główne cechy i podaje przykłady miast zaliczanych do każdego z nich,

• dostrzega związki między typami fizjonomicznymi miast a kręgami cywilizacyjnymi i poziomem rozwoju społeczno‑gospodarczego państw, w których są one położone,

• ocenia rolę czynnika historycznego we współczesnej fizjonomii miast.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: burza mózgów, miniwykład, pogadanka, praca z grafiką interaktywną, „gadająca ściana”

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, plenum

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy lub tablety, plakat, mapa polityczna świata

Materiały pomocnicze

Kiełczewska‑Zalewska M., Geografia osadnictwa, PWN, Warszawa 1972.

Szymańska D., Geografia osadnictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.

Szymańska D., Urbanizacja na świecie, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.

Szymańska D., Korolko M., Inteligentne miasta, Wydawnictwo Naukowe UMK, Toruń 2015.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel rozdaje uczniom kartki A4 i dobiera ich w pary. Następnie prosi, aby zastanowili się i wypisali na otrzymanych kartkach typy miast na świecie i podali ich przykłady.

• Uczniowie, odwołując się do już posiadanej wiedzy i doświadczeń, zapisują notatki lub przedstawiają swoje odpowiedzi graficznie.

• Po pracy grup następuje rozmowa na plenum. Uczniowie podają swoje przykłady typów miast i wskazują je na mapie oraz wymieniają czynniki wpływające na charakter przykładowego miasta.

• Po pogadance nauczyciel podsumowuje zebrane informacje i przedstawia temat lekcji. Uczniowie zapoznają się z treścią wprowadzenia do e‑materiału i z celami lekcji.

Faza realizacyjna

• Uczniowie zapoznają się z pierwszym fragmentem tekstu bloku tematycznego (Fizjonomia miast). Następnie wraz nauczycielem określają cechy miast, na podstawie których można rozpoznać ich fizjonomię. Nauczyciel zapisuje na tablicy propozycje uczniów, od razu je właściwie formułując.

• Nauczyciel, bazując na kolejnym fragmencie w bloku tematycznym, z którym zapoznają się uczniowie (Układy przestrzenne miast), omawia cechy układów przestrzennych na przykładzie miast powstałych w starożytności i renesansie. Następuje podsumowanie w postaci miniwykładu.

• Następnie nauczyciel dzieli uczniów na grupy. Każda grupa wybiera lidera i opracowuje plakat obrazujący i opisujący konkretny typ fizjonomiczny miast: 1) miasta starożytne, 2) miasta europejskie, 3) miasta amerykańskie, 4) miasta wschodnioazjatyckie, 5) miasta arabskie, 6) miasta afrykańskie.

• Po przygotowaniu prac nauczyciel wraz z uczniami wywiesza na ścianie plakaty, w ten sposób powstaje „gadająca ściana”. Każdy uczeń może podejść i sam przedstawić zapisane treści. Uczniowie prezentują i omawiają na plenum swoje plakaty, a reszta uczniów może zadawać pytania i porównywać wygłaszane treści z własnymi spostrzeżeniami.

• Na podstawie grafiki interaktywnej uczniowie wspólnie rozpoznają różne typy fizjonomiczne miast i ich cechy. Nauczyciel podsumowuje zebrane informacje w formie miniwykładu.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami i wprowadza do fazy ćwiczeń na podstawie poznanego materiału. Uczniowie wykonują ćwiczenia zawarte w części „Sprawdź się”.

• Omówienie wyników ćwiczeń. Nauczyciel pyta uczniów o to, co było dla nich nowe lub trudne. Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami.

Praca domowa

• Planując wymarzoną podróż, który z typów miast byłby Twoją ulubioną destynacją? Co najbardziej Cię w nim fascynuje?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać wykorzystana podczas zajęć na temat występowania zespołów miejskich na świecie.