Dla nauczyciela
Autor: Katarzyna Maćkowska
Przedmiot: Filozofia
Temat: Oświecenie: problemy i wyzwania
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele lekcji (językiem ucznia):
Poznasz główne problemy i wyzwania filozofii oświecenia.
Podsumujesz argumenty krytyków religii z okresu oświecenia i ocenisz wpływ tej krytyki na społeczne przemiany.
Zbadasz, w jaki sposób filozofowie oświecenia korzystali ze zdobyczy racjonalizmu kartezjańskiego i brytyjskiego empiryzmu, analizując kwestie polityczne, społeczne i moralne.
Cele operacyjne. Uczeń:
pozna główne problemy i wyzwania filozofii oświecenia;
podsumuje argumenty krytyków religii z okresu oświecenia i oceni wpływ tej krytyki na społeczne przemiany;
zbada, w jaki sposób filozofowie oświecenia korzystali ze zdobyczy racjonalizmu kartezjańskiego i brytyjskiego empiryzmu, analizując kwestie polityczne, społeczne i moralne.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
dyskusja.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
telefony z dostępem do internetu.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.
Faza wprowadzająca:
Nauczyciel loguje się na platformie i wyświetla na tablicy temat i cele lekcji. Prosi uczniów, by na podstawie wiadomości zdobytych przed lekcją zaproponowali kryteria sukcesu.
Dyskusja wprowadzająca. Za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika nauczyciel sprawdza przygotowanie uczniów do lekcji. Następnie inicjuje rozmowę kierowaną na podstawie pytań zawartych we wprowadzeniu.
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Jeżeli przygotowanie uczniów do lekcji jest niewystarczające, nauczyciel prosi o indywidualne zapoznanie się z treścią w sekcji „Przeczytaj”. Każdy uczestnik zajęć podczas cichego czytania wynotowuje najważniejsze kwestie poruszone w tekście. Następnie wybrani uczniowie odczytują na głos swoje notatki. Nauczyciel inicjuje rozmowę kierowaną porządkującą ten etap pracy.
Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Grafika interaktywna”. Odczytanie polecenia do multimedium: Zapoznaj się z poniższą grafiką interaktywną. O czym mówił postulat praktycznego zaradzenia złu? W jaki sposób, według filozofów oświecenia, miało zostać wykorzenione zło? Wspólna praca całego zespołu klasowego nad odpowiedziami.
Praca z drugim multimedium. Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Audiobook”. Klasa dzieli się na grupy. Każdy zespół opracowuje odpowiedzi do poleceń i ćwiczeń. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie liderzy grup odczytują propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.
Uczniowie w parach opracowują quiz sprawdzający wiedzę z całej lekcji. Po określonym czasie wymieniają się przygotowanymi pytaniami z inną parą uczniów. Następnie wspólnie komentują swoje odpowiedzi.
Faza podsumowująca:
Na koniec zajęć nauczyciel raz jeszcze wyświetla na tablicy interaktywnej lub przy użyciu rzutnika temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. W kontekście wyświetlonych treści prosi uczniów o rozwinięcie zdania: Na dzisiejszych zajęciach nauczyłem się…
Praca domowa:
Stwórz krzyżówkę podsumowującą zajęcia i zawierającą minimum dziesięć haseł.
Materiały pomocnicze:
Taraszkiewicz M., Trendy - uczenie w XXI wieku, „Internetowy Magazyn CODN” 1 (2005).
Zielewska B., Dialog we współczesnej edukacji filozoficznej, Olsztyn 2002.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie mogą wykorzystać medium w sekcji „Grafika interaktywna” jako inspirację do przygotowania własnej prezentacji multimedialnej.