SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Rzeźba krasowa a turystyka

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa I

Podstawa programowa

V. Dynamika procesów geologicznych i geomorfologicznych: najważniejsze wydarzenia w dziejach Ziemi, minerały, geneza i wykorzystanie skał, procesy rzeźbotwórcze i ich efekty (wietrzenie, erozja, transport, akumulacja, ruchy masowe), odkrywka geologiczna.

Uczeń:

5) charakteryzuje zjawiska wietrzenia fizycznego i chemicznego, krasowienia oraz opisuje produkty i formy powstałe w wyniku tych procesów.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, na czym polega atrakcyjność turystyczna regionów krasowych,

• wymienia przykłady regionów krasowych o wysokich walorach turystycznych w Polsce, Europie i na świecie,

• przedstawia walory turystyczne regionów krasowych w Polsce na wybranych przykładach.

Strategie nauczania: asocjacyjna, problemowa

Metody nauczania: pogadanka, dyskusja, drzewo decyzyjne, metody operatywne (praca z filmem edukacyjnym, tekstem e‑materiału, analiza map)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach, praca w grupach, praca na forum klasy

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał, podręcznik, fotografie form krasowych (np. jaskini krasowej, mogotów), atlas, mapa fizyczna świata i mapa fizyczna Polski, arkusze papieru, pisaki

Materiały pomocnicze

Klimaszewski M., Geomorfologia, PWN, Warszawa 1978.

Książkiewicz M., Geologia dynamiczna, Wydawnictwa Geologiczne, Warszawa 1979.

Migoń P., Geomorfologia, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2006.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć – przedstawienie uczniom fotografii: dowolnej jaskini, ostańców krasowych. Pogadanka: z którym wietrzeniem są związane te formy? jak powstały? jakie inne formy tego wietrzenia poznaliście? czy miejsca, w których te formy występują, są atrakcyjne dla turystów?

• Nauczyciel przedstawia temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Dyskusja na forum klasy (można wykorzystać tekst z części „Przeczytaj”): na czym polega atrakcyjność rzeźby krasowej z punktu widzenia turystyki? który rodzaj turystyki można rozwijać na obszarach krasowych? na czym polega geoturystyka? czym jest turystyka speleologiczna?

• Pracując w parach i korzystając z atlasów geograficznych, uczniowie wypisują przykłady obszarów krasowych w Polsce, w Europie i na świecie.

• Wskazują zapisane przykłady na ściennej mapie fizycznej Polski i świata.

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy – każda z nich otrzymuje duży arkusz papieru, na którym mają wykonać schemat drzewa decyzyjnego (zob. załącznik), które pomoże im w rozwiązaniu problemu „Czy na obszarach o rzeźbie krasowej należy rozwijać intensywną turystykę?”.

• Nauczyciel prosi uczniów o wykorzystanie e‑materiału – tekstu, galerii zdjęć oraz filmu edukacyjnego; prosi także, aby w dyskusji nad drzewem decyzyjnym uczniowie rozważyli odpowiedzi na pytania: co decyduje o atrakcyjności rzeźby krasowej? jakie negatywne oddziaływania na środowisko może powodować masowa turystyka? jakie działania należy podejmować, aby zapobiec degradacji terenów szczególnie atrakcyjnych turystycznie?

• Uczniowie pracują w grupach, nauczyciel w razie potrzeby wspiera uczniów.

• Po upływie określonego przez nauczyciela czasu liderzy grup prezentują opracowane drzewa decyzyjne, największą uwagę zwracając na wnioski (ich uargumentowanie).

• Dyskusja na forum klasy podsumowująca prezentacje uczniów.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel wprowadza uczniów do ćwiczeń w e‑materiale – w zależności od tempa pracy uczniowie indywidualnie wykonują kilka wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń.

• Nauczyciel podsumowuje etapy lekcji, zestawiając je z założonymi celami – ocenia pracę uczniów, ich zaangażowanie w dyskusję, pracę w grupach.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami, mówią, co było dla nich łatwe, trudne, ciekawe, gdzie mogą wykorzystać zdobyte informacje.

Praca domowa

• Wybierz region w Polsce, w którym występuje rzeźba krasowa. Określ, jaki rodzaj turystyki można by w nim rozwijać. Napisz, czy chciał(a)byś udać się w celach turystycznych do tego regionu. Uzasadnij swoją wypowiedź.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny można wykorzystać w czasie lekcji dotyczącej procesów wietrzenia (zakres podstawowy: V. 3). Można wykorzystać go również podczas lekcji dotyczącej związków między elementami środowiska przyrodniczego Polski (zakres rozszerzony: XIII. 4). Znajdzie zastosowanie na lekcji powtórzeniowej z działu „Dynamika procesów geologicznych i geomorfologicznych” (zakres rozszerzony: V).

Załącznik