Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Polityka zagraniczna II Rzeczypospolitej

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje międzynarodową sytuację Polski w okresie międzywojennym;

• przedstawia powody trudnych stosunków dyplomatycznych z takimi sąsiadami jak m.in. Niemcy, ZSRS, Litwa i Czechosłowacja;

• wyjaśnia, na czym polegała koncepcja Międzymorza oraz polityka równych odległości.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja;

• metoda akwarium.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

Nauczyciel poleca uczniom, aby przypomnieli sobie, jak wyglądało kształtowanie się granic II RP i stosunki z sąsiadami po zakończeniu I wojny światowej.

Faza wstępna:

1. Prowadzący lekcję określa cel zajęć i informuje uczniów o ich planowanym przebiegu.

2. Nauczyciel poleca uczniom przygotować w parach pytania związane z tematem lekcji. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z tematem?

Faza realizacyjna:

1. Prowadzący prosi wybrane osoby o przypomnienie, w jaki sposób kształtowały się granice Polski po I wojnie światowej. Poszczególni uczniowie mogą przedstawiać informacje na temat kształtowania się granicy z ZSRS, Niemcami, Litwą i Czechosłowacją oraz statusu Wolnego Miasta Gdańska. Nauczyciel, jeśli to konieczne, uzupełnia istotne kwestie.

2. Nauczyciel przedstawia założenia polskiej polityki zagranicznej w latach 20. i 30. XX w. Omawia koncepcję Międzymorza, politykę równych odległości i równowagi.

3. Praca z multimedium („Film + Sprawdź się”). Uczniowie zapoznają się z filmem. Nauczyciel prosi uczniów, aby podzielili się na dwie grupy. Informuje, że będą uczestniczyć w dyskusji na temat: Czy ówczesna sytuacja polityczna pozwalała na inne, korzystniejsze posunięcia w prowadzeniu polskiej polityki zagranicznej? Wyjaśnia, że ten typ dyskusji określany jest jako akwarium. Nauczyciel informuje, że pierwsza grupa siada w kręgu i dyskutuje na zadany temat. Nauczyciel przypomina też zasady obowiązujące w czasie dyskusji: należy mówić zwięźle i na temat, nie obrażać innych, nie przerywać innym, nie podnosić głosu, słuchać uważnie wypowiedzi innych itp. Nauczyciel wyjaśnia, że w tym samym czasie druga grupa zajmuje miejsca dookoła i obserwuje przebieg dyskusji. Jej zadaniem jest analiza doboru i skuteczności argumentów, przestrzegania zasad i ogólnego przebiegu debaty. Nauczyciel wyznacza dokładny czas dyskusji.

4. Po zakończeniu debaty uczniowie mogą zamienić się rolami. Następnie nauczyciel prosi wybranych lub chętnych uczniów o ocenę umiejętności prowadzenia dyskusji, trzymania się tematu, doboru argumentów itp. kolegów z grupy dyskutującej.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji zawarty w sekcji „Wprowadzenie” i inicjuje krótką rozmowę dotyczącą kryteriów sukcesu. Czego uczniowie się nauczyli?

Praca domowa:

1. Wykonaj polecenie nr 1 i 2 z sekcji „Schemat”.

2. Wykonaj ćwiczenie nr 2 i 4 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

Stosunki polsko‑niemieckie 1919–1932, red. A. Czubiński, Z. Kulak, Poznań 1990.

W. Roszkowski, Historia Polski 1914–2000, Warszawa 2001.

M. Kornat, Polityka równowagi 1934–1939. Polska między Wschodem a Zachodem, Kraków 2007.

Wskazówki metodyczne:

• Uczniowie mogą zapoznać się przed lekcją z sekcją „Schemat”, aby przygotować się do późniejszej pracy.