Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.2.8.4

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Reisen bildet/Podróże kształcą

Grupa docelowa: szkoła ponadpodstawowa, klasa II, zakres podstawowy, poziom językowy B1

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność wypowiadania się na temat podróżowania.

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
8) podróżowanie i turystyka (np. środki transportu i korzystanie z nich, orientacja w terenie, baza noclegowa, wycieczki, zwiedzanie, awarie i wypadki w podróży, ruch uliczny);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
3) określa intencje nadawcy/autora wypowiedzi;
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
9) rozróżnia formalny i nieformalny styl tekstu.
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
8) przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
15) dostosowuje styl wypowiedzi do odbiorcy.
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • wymienia powody, dla których warto podróżować,

  • wyraża swoje zdanie na temat podróżowania,

  • zapoznaje się z treścią wywiadu z globetrotterem.

Cele motywacyjne

Uczeń:

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia,

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem,

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach,

  • sam decyduje, jak rozwiązać problem i udzielić wyjaśnień,

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata,

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

strategie pamięciowe

  • wykorzystanie metody śnieżnej kuli – powtarzanie zdań innych uczniów;

  • wykorzystanie skojarzeń wzrokowych – materiał wizualny w lekcji, hasła zapisane przez nauczyciela na tablicy, hasła zapisane w postaci notatek;

strategie kognitywne

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej – sporządzanie notatek;

  • centralizowanie procesu uczenia (utrwalanie i łączenie nowych informacji z już znanymi), koncentrowanie uwagi;

strategie kompensacyjne

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych;

  • dokonywanie świadomej analizy języka obcego, np. porównywanie struktur z językiem ojczystym lub innym językiem obcym na przykład angielskim, tłumaczenie słów, uogólnianie.

Metody i formy pracy:

  • podająca: pogadanka, opis, praca z tekstem źródłowym, wyjaśnienie;

  • aktywizująca: odgrywanie scenek (wcielanie się w inną postać), dyskusja dydaktyczna (burza mózgów);

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • plenum,

  • praca w parach,

  • praca grupowa.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z podłączeniem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (plik audio),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

PRZEBIEG LEKCJI:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu. Zwraca także ich uwagę na tekst wprowadzający „Czy wiesz, że…” i pyta uczniów: „Czy domyślacie się, co będzie tematem dzisiejszej lekcji?” Następnie prosi ich o wymianę własnej wiedzy i doświadczeń na temat podróżowania i jego roli w rozwoju (burza mózgów).

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie czytają tekst Reisen unter Lupe.

  • Nauczyciel pyta uczniów Czego dowiedziałeś/aś się z tekstu? (Was hast du aus dem Text erfahren?). W tym celu wykorzystuje technikę kuli śnieżnej. Uczniowie odpowiadają na zadane pytanie pojedynczo. Każdy kolejny uczeń powtarza zdania poprzedników oraz dołącza do tych zdań własne. Następnie uczniowie uzgadniają swoje stanowiska: w parach, w grupach 4‑osobowych, w grupach 8‑osobowych. Na koniec wypracowują jedną wspólną odpowiedź dla całej klasy. Dyskusja ta daje każdemu uczniowi szansę skonfrontowania stopnia zrozumienia przez siebie tekstu ze stopniem zrozumienia tekstu przez innych uczniów. Kształci także umiejętność negocjowania i formułowania myśli. Efekty pracy prezentowane są na forum klasy.

  • Uczniowie w parach sprawdzają stopień zrozumienia tekstu czytanego (Übung 1‑3), dopasowują informacje, uzupełniają tekst podanymi zwrotami, rozwiązują zadania typu prawda/fałsz. W razie wątpliwości proszą o pomoc nauczyciela, konsultując z nim niejasne kwestie.

  • Następnie nauczyciel zapisuje na tablicy hasła dotyczące treści pliku audio: 1. Jan 2. Selbsterkenntnis 3. Vorteile von Reisen 4. Schwierigkeiten. Uczniowie słuchają pliku audio pierwszy raz. Ich zadaniem w trakcie słuchania jest skoncentrowanie uwagi na treści dotyczącej zapisanych przez nauczyciela punktów. Uczniowie mogą w trakcie słuchania robić notatki do poszczególnych haseł. Następnie zostają podzieleni na grupy. Słuchają pliku audio ponownie i uzupełaniają ewentualne notatki. Po ponownym wysłuchaniu nagrania uczniowie w grupach dyskutują na temat najważniejszych informacji do punktów podanych przez nauczyciela. Wybrana przez nauczyciela grupa prezentuje na forum klasy zebrane informacje. Uczniowie z innych grup udzielają informacji zwrotnej odnośnie prawidłowych odpowiedzi lub uzupełniają wypowiedzi kolegów i koleżanek.

  • Następnie uczniowie w parach porządkują informacje, dopasowują poszczególne elementy do siebie, poznają słownictwo, wyciągają wnioski (Ubung 1‑3 z sekcji Plik audio).

  • Nauczyciel dzieli uczniów na grupy 3‑osobowe i prosi, aby przedstawiciel każdej grupy wybrał kraj (dany uczeń zamyka oczy i dotyka miejsca na globusie). Nauczyciel proponuje, aby uczniowie wybrali się w wirtualną podróż do tego kraju i przygotowali program krótkiej wycieczki, odpowiadając jednocześnie na pytanie Co powinno się w tym kraju zwiedzić? Następnie przedstawiciel każdej grupy prezentuje przygotowany program na forum klasy.

c) Faza podsumowująca:

  • Uczniowie w parach tworzą listę powodów, dla których warto podróżować. Następnie wybrane pary odczytują swoje argumenty na forum klasy. Nauczyciel udziela informacji zwrotnej dotyczącej poprawności wypowiedzi.

  • W ramach podsumowania uczniowie w małych grupach odgrywają role podróżników, którzy wrócili z wyprawy i opowiadają o swoich przeżyciach/doświadczeniach/przygodach. Mogą to być np. Du warst in Afrika./Du hast ein paar Tage auf einer Wüste verbracht./Du hast in Los Angeles Hollywood besichtigt./Du warst allein auf einer einsamen Insel. Uczniowie losują miejsce, które zwiedzili, następnie rozdzielają pomiędzy sobą role, kto z nich podróżował, kto będzie dziennikarzem przeprowadzającym z nimi wywiad. Wywiady prezentują na forum klasy.

Praca domowa

Uczeń ma wymyślić krótki spot reklamowy promujący podróżowanie i zaprezentować go na forum.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania pliku audio

  • Przed lekcją: Uczniowie otrzymują od nauczyciela listę wyrazów/zwrotów występujących w nagraniu. Ich zadaniem może być przygotowanie słowniczka niemiecko‑niemieckiego. W tej sposób przygotują słownictwo potrzebne do zrozumienia nagrania oraz do wypowiedzi na temat podróży.

  • W trakcie lekcji: Uczniowie słuchają wyłącznie pytań zadawanych Janowi i wcielają się w rolę podróżnika. Uczniowie udzielają własnych odpowiedzi na zadane pytania. Transkrypcja nagrania może posłużyć jako ćwiczenie poprawnej pisowni (uczniowie uzupełniają luki, słuchając wywiadu).

  • Po lekcji: uczniowie na podstawie wysłuchanego wywiadu przygotowują plakat na temat roli podróży w życiu człowieka.

Słownik