Dla nauczyciela
Imię i nazwisko autora: | Krystyna Wosińska |
Przedmiot: | Fizyka |
Temat zajęć: | Bilans cieplny w obliczeniach. |
Grupa docelowa: | III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony |
Podstawa programowa | Cele kształcenia – wymagania ogólne I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości. II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych. Zakres podstawowy Treści nauczania – wymagania szczegółowe I. Wymagania przekrojowe. Uczeń: 2) posługuje się materiałami pomocniczymi, w tym tablicami fizycznymi i chemicznymi oraz kartą wybranych wzorów i stałych fizykochemicznych; 14) przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiaru lub z danych; V. Termodynamika. Uczeń: 4) wykorzystuje pojęcie ciepła właściwego oraz ciepła przemiany fazowej w analizie bilansu cieplnego; Zakres rozszerzony Treści nauczania – wymagania szczegółowe I. Wymagania przekrojowe. Uczeń: 2) posługuje się materiałami pomocniczymi, w tym tablicami fizycznymi i chemicznymi oraz kartą wybranych wzorów i stałych fizykochemicznych; 16) przeprowadza obliczenia i zapisuje wynik zgodnie z zasadami zaokrąglania oraz zachowaniem liczby cyfr znaczących wynikającej z dokładności pomiaru lub z danych; VI. Termodynamika. Uczeń: 5) wykorzystuje pojęcie ciepła właściwego oraz ciepła przemiany fazowej w analizie bilansu cieplnego; |
Kształtowane kompetencje kluczowe: | Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r. - kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji, - kompetencje cyfrowe, - kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii, - kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się. |
Cele operacyjne: | Uczeń
|
Strategie nauczania | strategia eksperymentalno‑obserwacyjna (dostrzeganie i definiowanie problemów) |
Metody nauczania | wykład informacyjny, pokaz multimedialny, analiza pomysłów |
Formy zajęć: | praca w grupach; - praca indywidualna. |
Środki dydaktyczne: | komputer z rzutnikiem lub tablety do dyspozycji każdego ucznia. |
Materiały pomocnicze: | e‑materiały „Jak definiujemy przemianę fazową?”, „Ciepło parowania”, „Jak definiujemy ciepło właściwe?”, „Jak definiujemy ciepło przemiany fazowej?”, „Na czym polega bilans cieplny?” |
PRZEBIEG LEKCJI | |
Faza wprowadzająca: | |
Odwołanie do wiedzy uczniów o zasadzie zachowania energii. | |
Faza realizacyjna: | |
Nauczyciel wprowadza pojęcie bilansu cieplnego, podkreślając jego związek z zasadą zachowania energii. Następnie uczniowie w dyskusji ustalają, w jakich procesach ciepło jest pobierane, a w jakich oddawane. Uczniowie, z pomocą nauczyciela, układają bilans cieplny dla przykładu balii z wodą, do której wrzucono gorący kamień. Zapisują ciepła pobrane i oddane na tablicy. Następnie uczniowie, z pomocą nauczyciela, rozwiązują zadanie: „Do kalorymetru zawierającego mIndeks dolny 11 = 2 kg wody i mIndeks dolny 22 = 1 kg lodu w temperaturze tIndeks dolny 11 = 0Indeks górny 00C wpuszczono parę wodną o temperaturze tIndeks dolny 22 = 100Indeks górny 00C. Jaka była masa pary, jeśli w kalorymetrze pozostała woda o temperaturze tIndeks dolny kk = 30Indeks górny 00C. Ciepło właściwe wody wynosi cIndeks dolny ww = 4200 , ciepło topnienia lodu cIndeks dolny tt = 333 , ciepło parowania wody cIndeks dolny pp = 2300 . Pomijamy wymianę ciepła z kalorymetrem.” Uczniowie oglądają film‑samouczek i w grupach 4‑osobowych wykonują polecone w nim zadanie (zadanie 8 z zestawu ćwiczeń). | |
Faza podsumowująca: | |
Uczniowie oceniają stopień przyswojonej wiedzy, rozwiązując indywidualnie zadanie 7 z zestawu ćwiczeń. W razie potrzeby nauczyciel pomaga uczniom. | |
Praca domowa: | |
Zadania z zestawu ćwiczeń, obowiązkowo zadania 1- 3, do wyboru 1 z zadań 4 - 6. | |
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium | Film samouczek można wykorzystać na lekcji i połączyć z wykonaniem zadania 8 oraz przedyskutowaniem wyników. Może też być wykorzystane przez uczniów po lekcji do powtórzenia i utrwalenia materiału. |