Scenariusz lekcji

Autor: Anna Juwan

Przedmiot: biologia

Temat: Układy krążenia zwierząt bezkręgowych

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Przedstawisz budowę układu krążenia wybranych grup bezkręgowców.

• Wykażesz różnice pomiędzy budową i funkcją układu krążenia, a układem oddechowym u stawonogów i mięczaków.

• Wyjaśnisz główne funkcje układu krążenia u zwierząt bezkręgowych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• mapa myśli;

• analiza grafiki interaktywnej;

• gra dydaktyczna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• arkusze papieru A3, flamastry.

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Układy krążenia zwierząt bezkręgowych”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i wykonanie ćwiczenia nr 4 w sekcji „Sprawdź się”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla cele lekcji z sekcji „Wprowadzenie” i omawia przebieg zajęć.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel, przy użyciu raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji, sprawdza, kto wykonał zadane ćwiczenie.

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Jeśli nauczyciel uzna, że przygotowanie uczniów jest niewystarczające, prosi ich o zapoznanie się z treścią z sekcji „Przeczytaj”. Następnie uczniowie omawiają układy krążenia zwierząt bezkręgowych, wykorzystując ilustracje z e‑materiału wyeksponowane na tablicy interaktywnej. Prezentacja jest punktem wyjścia do rozmowy na temat ewolucji układu krążenia.

2. Mapa myśli. Nauczyciel dzieli uczniów na cztery zespoły, rozdaje każdej grupie arkusz papieru formatu A3. Uczniowie w grupach wykonują mapę myśli, wpisując hasła, rysunki i opisy dotyczące przeczytanego materiału. Uczniowie prezentują swoje mapy myśli. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia informacje.

3. Praca z grafiką interaktywną pt. „Typy układu krwionośnego bezkręgowców”. Uczniowie zapoznają się z materiałem, nauczyciel czyta polecenie nr 1 („Przeanalizuj grafikę interaktywną i wykaż trzy różnice zachodzące między układem krążenia owadów i pajęczaków”) i prosi uczniów, aby wykonali je w parach. Następnie wybrana osoba prezentuje propozycję odpowiedzi, a pozostali uczniowie ustosunkowują się do niej. Nauczyciel w razie potrzeby uzupełnia ją.

4. Uczniowie, pracując w parach, wykonują polecenie nr 2 – opisują kierunek przepływu krwi w układzie krążenia głowonogów. Nauczyciel w razie potrzeby naprowadza ich na prawidłowe rozwiązanie.

5. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie wykonują ćwiczenia 7 (dotyczące udziału układu krwionośnego w wymianie gazowej u dżdżownic) i 8 (dotyczące rozróżniania krwi mięczaka od hemolimfy owada) w sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel sprawdza poprawność wykonanych zadań, omawiając je wraz z uczniami.

Faza podsumowująca:

1. Uczniowie rozwiązują ćwiczenie nr 5 (typu „prawda/fałsz”) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie przygotowują podobne zadanie dla osoby z pary: tworzą trzy prawdziwe lub fałszywe zdania dotyczące tematu lekcji. Uczniowie wykonują ćwiczenie otrzymane od kolegi lub koleżanki.

2. Nauczyciel podsumowuje najważniejsze informacje dotyczące układów krążenia u bezkręgowców.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia 1, 2, 3 i 6 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:

Nauczyciel może wykorzystać grafikę interaktywną do podsumowania lekcji.