Autor: Katarzyna Maćkowska

Przedmiot: Filozofia

Temat: Założenia idealizmu niemieckiego

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
II. Elementy historii filozofii.
6. Immanuel Kant. Uczeń:
1) objaśnia, na czym polega „przewrót kopernikański” w filozofii i transcendentalność jego epistemologii;
7. Georg Wilhelm Friedrich Hegel. Uczeń:
1) objaśnia kluczowe tezy heglowskiej historiozofii;
3) określa główne cechy niemieckiego idealizmu oraz wymienia jego ważniejszych przedstawicieli;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • definiuje idealizm niemiecki;

  • prezentuje głównych przedstawicieli idealizmu niemieckiego;

  • analizuje, w jaki sposób klasyczna filozofia niemiecka używa terminów „idea” i „idealizm”;

  • określa, jak idealiści niemieccy postrzegali otaczający nas świat.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • rozmowa kierowana;

  • praca z multimedium.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

  • telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Uczniowie zapoznają się z treściami w sekcji „Przeczytaj”.

Faza wprowadzająca:

  1. Dyskusja wprowadzająca. Nauczyciel, za pomocą raportu dostępnego w panelu użytkownika, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji i na tej podstawie dobiera uczniów w pary. Prosi o przygotowanie pytań związanych z wyświetlonym tematem zajęć i udostępnionym przed zajęciami e‑materiałem. Czego uczniowie chcą się dowiedzieć? Co ich interesuje w związku z zakresem lekcji? Omówienie pytań przygotowanych przez uczniów, dyskusja wstępna.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel dzieli klasę na na cztery grupa. Zadaniem każdej z nich jest zapoznanie się z treściami z zakładki „Schemat”, a następnie wykonanie mapy myśli zgodnie z przyporządkowaniem:
    - grupa 1: najważniejsze poglądy Immanuela Kanta,
    - grupa 2: najważniejsze poglądy Johanna Gottlieba Fichtego,
    - grupa 3: najważniejsze poglądy Friedricha von Schellinga,
    - grupa 4: najważniejsze poglądy Georga Wilhelma Hegla.
    Po wykonaniu zadania zespoły prezentują mapy na forum klasy i je omawiają.

  2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Schemat”. Odczytanie polecenia do multimedium: Co chcieli osiągnąć idealiści niemieccy? Wspólna praca całego zespołu klasowego nad odpowiedziami.

  3. Uczniowie w parach wykonują ćwiczenia od 1 do 6 z sekcji „Sprawdź się”. Wybrane pary odczytują rozwiązania na forum klasy.

Faza podsumowująca:

  1. W ramach podsumowania nauczyciel prosi uczniów, aby wyjaśnili różnicę pomiędzy idealizmem umiarkowanym a idealizmem radykalnym.

  2. Zalogowany na platformie nauczyciel wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Wybrany uczeń odczytuje cele lekcji, a następnie wszyscy wspólnie omawiają: co udało się osiągnąć, do czego warto wrócić, czego nie udało się zrealizować i dlaczego.

Praca domowa:

  1. Uczniowie wykonują ćwiczenie 8 z zakładki „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

  • Urbankowska H., O wolności człowieka i istocie absolutu, w: „Filozofuj!” 2017 nr 1 (13), s. 41–42.

  • Słownik‑przewodnik filozoficzny. Osoby, problemy, terminy, oprac. zbiorowe, Lublin 2012.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

  • Uczniowie zapoznają się z multimedium w sekcji „Schemat” i przygotowują do niego pytania. Następnie zadają je sobie nawzajem, sprawdzając stopień przyswojenia jego treści.