Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.1.7.6

Imię i nazwisko autora: Paweł Przywara

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Wo erledige ich was? Dienstleistungsbetriebe/Gdzie mogę załatwić różne sprawy? Przedsiębiorstwa usługowe

Grupa docelowa: szkoła ponadpodstawowa, klasa I, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji: Umiejętność wypowiadania się na temat usługodawców i oferowanych przez nich usług. Formułowanie zdań z czasownikiem „lassen”.

Cele szczegółowe lekcji:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
7) zakupy i usługi (np. rodzaje sklepów, towary i ich cechy, sprzedawanie i kupowanie, środki płatnicze, promocja i reklama, korzystanie z usług, reklamacja);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
4) określa kontekst wypowiedzi (np. formę, czas, miejsce, sytuację, uczestników);
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • przenalizuje informacje zawarte na mapie pojęć związanej z usługami;

  • odegra dialog dotyczący korzystania z usług;

  • opowie o usługodawcach w swoim miejscu zamieszkania.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach.

Strategie uczenia się:

  • tworzenie skojarzeń myślowych - grupowanie ich w różne kategorie,

  • dokonywanie świadomej analizy języka obcego - tłumaczenie wyrazów, sporządzanie notatek jako wsparcie mówienia na dany temat,

  • ćwiczenie użycia i rozumienia języka obcego w naturalnych kontekstach - czytanie wpisu na blogu.

Metody i formy nauczania:

  • podejście komunikacyjne,

  • konstruktywizm,

  • podająca: pogadanka, praca z tekstem źródłowym,

  • aktywizująca: burza mózgów, praca z mapą pojęć, suwak,

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy,

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (mapa pojęć),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji wprowadzającej na temat zakupów i usług. Następnie pyta uczniów, jakie usługi i gdzie najczęściej zlecają.

  • Nauczyciel prosi uczniów o podanie znanych słów do wyżej wymienionego tematu, naprowadzając na słowa kluczowe w lekcji.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel wyświetla zdjęcie wprowadzające do części Przeczytaj i zadaje uczniom pytanie: Warum lächelt die Kundin auf dem Foto? Was meinst du?. Uczniowie przedstawiają swoją odpowiedź drugiemu uczniowi z ławki, a następnie wspólnie układają kilkuzdaniową historyjkę, zastanawiając się nad tym, co wydarzyło się przed momentem wykonania zdjęcia. Historyjki prezentowane są na forum klasy.

  • Uczniowie otrzymują od nauczyciela zestaw pustych karteczek. W parach zapoznają się z tekstem w części Przeczytaj – jeden uczeń notuje z tekstu nazwy sklepów/punktów usługowych, a drugi – czynności wykonywanych w tych miejscach. Karteczki każdego ucznia zostają wymieszane i uczniowie w parach dopasowują sklep/punkt usługowy do właściwej czynności.

  • Uczniowie wykonują indywidualnie polecenia do tekstu w części Przeczytaj: poszukują w nim informacji szczegółowych (Übung 1) oraz uzupełniają tekst właściwymi wyrazami (Übung 2).

  • Nauczyciel przygotowuje dla pary uczniów kilka karteczek z nazwami sklepów/punktów usługowych. Uczniowie losują karteczki i dopisują do każdego miejsca sprawę/czynność, którą można w tym miejscu załatwić, np. Autowerkstatt – Auto reparieren; Frisör – Haare schneiden itd. Uczniowie w parach odgrywają dialog zgodnie ze schematem przedstawionym w Übung 3 z części Przeczytaj. W razie problemów z poprawnym formułowaniem zdań korzystają z Tipp zur Grammatik.

  • Uczniowie zapoznają się z Mapą pojęć – nauczyciel prosi każdego ucznia o podanie jednego miejsca/punktu usługowego, z którego uczeń ostatnio korzystał, i wskazanie sprawy/czynności, którą w tym miejscu załatwiał/wykonywał. Uczniowie zapisują swoje propozycje na Mapie pojęć.

  • Nauczyciel wykorzystuje technikę suwak. Uczniowie stoją w dwóch rzędach naprzeciw siebie, jeden rząd to usługobiorcy, a drugi – usługodawcy. Nauczyciel wymienia nazwę usługodawcy, uczniowie prowadzą ze sobą dialog przez dwie minuty na temat związany z usługami udzielanymi przez usługodawcę, po dwóch minutach uczniowie z jednego rzędu przesuwają się o jedno miejsce. Nauczyciel wymienia nazwę następnego usługodawcy. Uczniowie znów rozmawiają ze sobą, teraz z innym partnerem i na temat innych usług. Czynność  jest powtarzana kilkukrotnie.

  • Uczniowie wykonują polecenia do multimedium (mapa pojęć), uzupełniają brakujące wyrazy (Übung 1), znajdują w tekście określone informacje (Übung 2) oraz dopasowują usługodawców do ich usług (Übung 3).

c) Faza podsumowująca

Uczniowie opowiadają o zlecanych przez siebie usługach oraz charakteryzują usługodawców w swoim miejscu zamieszkania. Uczniowie odpowiadają na pytania po lekcji: Jakie chciałabym/chciałbym zadać pytanie?, Co było dla mnie niejasne?, Co mi dziś pomagało, a co utrudniało naukę?.

Praca domowa

Uczeń przygotowuje list prywatny (limit od 100 do 150 wyrazów) na temat usług/usługodawców w jednej z wybranej przez niego miejscowości z krajów DACHL oraz przedstawia go na forum klasy. Sam decyduje, w jaki sposób zbierze informacje i w jakiej formie je zaprezentuje.

Propozycja wykorzystania tekstu autentycznego

S. Kinkartz, Jedes vierte Geschäft in Deutschland vor dem Aus?, https://www.dw.com/de/jedes-vierte-geschäft-in-deutschland-vor-dem-aus/a-57686752 [dostęp: 10.05.2023].

Nauczyciel zapisuje na tablicy tytuł tekstu: Jedes vierte Geschäft in Deutschland vor dem Aus? i rozpoczyna dyskusję, pytając uczniów np: Was bedeutet der Titel? Warum hat man den Text geschrieben? Welche Informationen hat der Text möglicherweise?. Hipotezy uczniów są zapisywane na tablicy. Następnie uczniowie pracują w kilku grupach, analizują tekst i materiał zdjęciowy, który towarzyszy treści teksu. Każda grupa otrzymuje inne zadanie, np.: grupa 1. analizuje zdjęcia i układa kilkuzdaniowe opisy do zdjęć, grupa 2. przygotowuje 2–3‑zdaniowe podsumowanie każdego fragmentu tekstu, grupa 3. prezentuje wyniki przedstawione na statystyce itd. Każda grupa przedstawia wyniki swojej pracy na forum.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania mapy pojęć:

  • przed lekcją: uczniowie przygotowują listę punktów usługowych, które odwiedzili w ostatnim czasie (np. w ciągu tygodnia), i opisują usługi, z których korzystali;

  • w trakcie lekcji: zostają utworzone grupy eksperckie przez uczniów, które przedstawiają wybrane usługi pozostałym uczniom w klasie. Uczniowie  podzieleni na grupy eksperckie zasiadają do oznaczonych stolików, członkowie grup się wymieniają, żeby przekazać swoją wiedzę z danego zakresu innym grupom;

  • po lekcji: uczniowie wybierają sobie jedną z usług, którą chcieliby w przyszłości wykonywać. Wypowiadają się na temat tej usługi, mogą również nagrać krótki film, w którym dana usługa zostanie zaprezentowana.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik