Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.2.6.2

Imię i nazwisko autora: Lena Wilkiewicz

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Die Kunst des Kochens / Sztuka gotowania

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa II, zakres rozszerzony, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność wypowiadania się na temat sztuki gotowania.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.R Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie rozszerzonym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie oraz różnorodne złożone wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne oraz w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w różnorodnych, również złożonych i nietypowych sytuacjach oraz reaguje w formie w miarę złożonego tekstu pisanego w różnorodnych sytuacjach, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
6) żywienie (np. artykuły spożywcze, posiłki i ich przygotowywanie, nawyki żywieniowe – w tym diety, zaburzenia odżywiania, lokale gastronomiczne);
II. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie:
2) określa główną myśl wypowiedzi lub fragmentu wypowiedzi;
3) określa intencje, nastawienie i postawy nadawcy/autora wypowiedzi;
4) określa kontekst wypowiedzi (np. formę, czas, miejsce, sytuację, uczestników);
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w wypowiedzi;
8) odróżnia informacje o faktach od opinii;
9) rozpoznaje informacje wyrażone pośrednio;
10) rozróżnia formalny i nieformalny styl wypowiedzi.
III. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi pisemne:
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
2) określa intencje, nastawienie i postawy nadawcy/autora tekstu;
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
6) układa informacje w określonym porządku;
7) wyciąga wnioski wynikające z informacji zawartych w tekście;
8) odróżnia informacje o faktach od opinii;
9) rozpoznaje informacje wyrażone pośrednio oraz znaczenia przenośne;
IV. Uczeń tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne:
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
V. Uczeń tworzy w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. e‑mail, list prywatny, list formalny – w tym list motywacyjny, życiorys, CV, wpis na blogu, opowiadanie, recenzję, artykuł, rozprawkę):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
3) przedstawia fakty z przeszłości i teraźniejszości;
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
8) stawia tezę, przedstawia w logicznym porządku argumenty za i przeciw danej tezie lub rozwiązaniu, kończy wypowiedź konkluzją;
VI. Uczeń reaguje ustnie w różnorodnych, również złożonych i nietypowych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, komentuje wypowiedzi uczestników dyskusji, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
VII. Uczeń reaguje w formie w miarę złożonego tekstu pisanego w różnorodnych sytuacjach:
3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia (np. wypełnia formularz/ ankietę);
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, komentuje wypowiedzi uczestników dyskusji (np. na forum internetowym), wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  1. kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  2. kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  3. kompetencje cyfrowe,

  4. kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne - zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3‑6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • wyjaśnia, jak rozwój sztuki gotowania wpłynął na ewolucję człowieka;

  • analizuje treść usłyszanego wywiadu ze specjalistą w dziedzinie gotowania;

  • wypowiada się na temat samodzielnego gotowania.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • dostrzega powiązania między nauką języka niemieckiego a innymi przedmiotami szkolnymi;

  • ma możliwość decydowania o swojej gotowości do mówienia;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem;

  • otrzymuje informację zwrotną o postępach;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • uczy się sztuki przemawiania i argumentowania;

  • wykorzystuje i rozwija kreatywność.

Strategie uczenia się:

strategie pamięciowe:

  • stosowanie mnemotechnik – używanie obrazu i dźwięku obok słów (używanie skojarzeń wzrokowych, stosowanie słów kluczowych, wprowadzanie wyrazów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych, odtwarzanie dźwięków z pamięci, porównywanie dźwięków z naszego języka do dźwięków języka, którego się uczymy);

strategie kognitywne:

  • stosowanie technik generatywnych – zadawanie pytań, robienie notatek, powtarzanie zdań na głos;

  • stosowanie technik strukturalnych – wybierania najistotniejszych elementów, czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

strategie kompensacyjne:

  • używanie języka pomimo braku wiedzy w zakresie słownictwa i gramatyki – odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych (używanie wskazówek językowych – niektórych znanych wyrazów, zwrotów z języka polskiego bądź obcego i domyślanie się treści w języku niemieckim), pokonywanie ograniczeń w pisaniu poprzez np. tworzenie nowych słów, użycie synonimów, antonimów, tworzenie parafrazy;

strategie społeczne:

  • zadawanie pytań (prośba o wyjaśnienie, powtórzenie, o poprawienie błędów),

  • współpraca z innymi osobami (współpraca z kolegami na tym samym poziomie oraz z zaawansowanymi użytkownikami języka niemieckiego).

Metody i formy nauczania:

  • podająca: pogadanka, opis, praca z tekstem źródłowym, wyjaśnienie;

  • aktywizująca: odgrywanie scenek (wcielanie się w inną postać), gry dydaktyczne, burza mózgów

  • programowana: z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • praca w grupach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z podłączeniem do internetu,

  • słowniczek,

  • zdjęcia,

  • tekst źródłowy,

  • kartki z wyrazami z tekstu źródłowego,

  • multimedium: audiobook,

  • zestaw zadań interaktywnych.

Przebieg lekcji

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel prezentuje uczniom dwa zdjęcia: jedno przedstawiające palenisko lub ognisko, a drugie – nowoczesną kuchnię. Następnie zachęca uczniów do przyjrzenia się tym ilustracjom oraz prosi o wypowiedź na temat ich skojarzeń, wymiany wiedzy i doświadczeń dotyczących sztuki kulinarnej dawniej i dziś (czym się różnią, na czym i w czym gotowano kiedyś i jak to wygląda obecnie) – burza mózgów.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel rozdaje uczniom kartki z listą wyrazów występujących w tekście źródłowym, np.: archäologische Funde, das Feuer, die Höhle, die Kochgefäße, die Vorfahren, die Fähigkeiten, das Gebiss, das Zusammengehörigkeitsgefühl. Prosi uczniów o przeczytanie tytułu tekstu oraz wyrazów z listy i informuje ich, że są to wyrazy związane z tekstem. Nauczyciel pyta: Welche Informationen erwartest du? Wovon handelt der Text? Was meinst du?, po czym zapisuje hipotezy uczniów na tablicy.

  • Uczniowie zapoznają się z tekstem źródłowym Wie das Kochen die Evolution des Menschen beeinflusste. W razie konieczności korzystają z dodatkowych pomocy, np. wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku.

  • Następnie uczniowie dobierają się w pary i wspólnie sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu. Uczniowie oceniają na podstawie tekstu, czy zaprezentowane stwierdzenia są prawdziwe czy fałszywe, porządkują informacje, zapoznają się ze słownictwem (Übung 1, 2 i 3 w części Przeczytaj). W tej części nauczyciel może zainicjować krótką rozmowę, która będzie stanowiła podsumowanie pracy z tekstem źródłowym. Nauczyciel prosi o odpowiedź na kilka prostych pytań dotyczących treści tekstu, wykorzystując do tego Übung 4 w sekcji Przeczytaj. Nauczyciel powraca także do hipotez zapisanych na tablicy i pyta: Welche Information gibt es im Text?

  • W kolejnym etapie uczniowie zapoznają się z multimedium Leidenschaft für Süßes (audiobook). Zanim to nastąpi, nauczyciel pyta uczniów: Wie verstehst du den Titel „Leidenschaft für Süßes”? Uczniowie udzielają odpowiedzi. Jako ciekawostkę nauczyciel czyta uczniom definicję i sposoby użycia wyrazu Leidenschaft przedstawione w słowniku Duden.

  • Następnie uczniowie słuchają audiobooka oraz w parach sprawdzają stopień zrozumienia jego treści, wykorzystując do tego Übung 1, 2, 3 i 4 w części Audiobook. Na podstawie zadań uczniowie analizują wywiad ze specjalistą w dziedzinie gotowania. Uczniowie wskazują informacje, których dowiedzieli się z multimedium, określają, które informacje są prawdziwe, a które fałszywe, pracują ze słownictwem, uzupełniając tekst na podstawie nagrania oraz odpowiadają na pytania odnośnie do treści usłyszanego wywiadu.

  • W ramach podsumowania pracy z audiobookiem nauczyciel prosi uczniów o krótką wypowiedź pisemną, np. streszczenie historii głównego bohatera wywiadu (Michaela Steinmeiera) lub wypowiedź ustną na temat podejścia bohatera wywiadu do zawodu cukiernika. Nauczyciel może także poprosić uczniów o odniesienie się do tytułu audiobooka – jak go rozumieć w kontekście usłyszanej historii.

  • Następnie uczniowie utrwalają i sprawdzają znajomość poznanych struktur leksykalnych, wykonując zestaw zadań interaktywnych. Utrwalone słownictwo, z którym pracuje uczeń, rozwiązując zadania w części Sprawdź się (uzupełnianie tekstu, znajdowanie synonimów, tłumaczenie wyrazów), będzie pomocne w realizacji zadania domowego oraz przy formułowaniu wypowiedzi na temat samodzielnego gotowania, rozwoju sztuki gotowania oraz zawodu kucharza/cukiernika.

c) Faza podsumowująca

  • Nauczyciel dzieli klasę na trzy grupy. Na kartkach ma przygotowane najważniejsze zagadnienia dotyczące omawianego tematu. Każda grupa losuje jedno zagadnienie, do którego zaprezentuje na flipcharcie listę najważniejszych pojęć oraz które krótko omówi w języku niemieckim. Tematy, które będą prezentowane przez poszczególne grupy, to: Die Kunst des Kochens in der Vergangenheit und die Evolution des Menschen, Der Beruf Konditor, Kochen ist für alle da.

Praca domowa

Uczniowie wypowiadają się pisemnie na temat: Czy uważasz, że gotowanie jest sztuką zarezerwowaną dla wybitnie uzdolnionych? Czy każdy może spróbować swoich sił w kulinarnych eksperymentach?

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania audiobooka:

  • przed lekcją: zapoznanie się z tematem i nowym słownictwem, zaciekawienie tematem lekcji, inspiracja do odgadnięcia tematu; uczniowie mogą przygotować fiszki lub własny asocjogram do tematu Der Beruf Konditor;

  • w trakcie lekcji: wykorzystanie jako bazy leksykalnej do wykonywania ćwiczeń, inspiracja do wypowiedzi pisemnych lub ustnych; nauczyciel może uruchamiać nagranie fragmentarycznie, np. same odpowiedzi bohatera, i poprosić uczniów, by po wysłuchaniu odpowiedzi wymyślili, jakie pytanie zadał moderator;

  • po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa, transkrypcja może posłużyć do ćwiczeń leksykalnych podczas lekcji o zawodach.

Słownik