Scenariusz zajęć

Autor: Robert Wróbel, Krzysztof Błaszczak

Przedmiot: chemia

Temat: Co to są substancje bezpostaciowe?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony; uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Poziom podstawowy i rozszerzony

Wymagania ogólne

II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów. Uczeń:

4) wskazuje na związek między właściwościami substancji a ich budową chemiczną.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• opisuje budowę ciał bezpostaciowych;

• wyjaśnia różnice we właściwościach fizycznych między substancjami bezpostaciowymi a krystalicznymi;

• porównuje budowę ciał bezpostaciowych i krystalicznych.

Strategie nauczania:

• asocjacyjna.

Metody i techniki nauczania:

• burza mózgów;

• dyskusja dydaktyczna;

• analiza tekstu źródłowego;

• ćwiczenia uczniowskie;

• technika gadająca ściana;

• technika zdań podsumowujących.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca zbiorowa.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• rzutnik multimedialny;

• tablica interaktywna/tablica.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

1. Zaciekawienie i dyskusja. Nauczyciel rozdaje uczniom materiały przygotowane przed zajęciami (patrz materiały pomocnicze), a następnie zadaje uczniom pytanie: co mają wspólnego wszystkie te przedmioty i czy mogą mieć coś wspólnego z kisielem?

2. Rozpoznawanie wiedzy wyjściowej uczniów. Generowanie pomysłów na postawione pytanie.

3. Ustalenie celów lekcji. Nauczyciel podaje temat zajęć i wspólnie z uczniami ustala cele.

Faza realizacyjna:

1. Analiza tekstu w dostępnych źródłach informacji, w tym e‑materiale na temat budowy i właściwości substancji bezpostaciowych, po czym nauczyciel inicjuje dyskusję. Tu powinno być odniesienie do ciał krystalicznych.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, rozdaje arkusze papieru i mazaki. Uczniowie korzystają z dostępnych źródeł informacji oraz wykorzystują audiobuka podczas opracowania różnych typów substancji amorficznych z podaniem przykładów, koncentrując się na ich właściwościach i zastosowaniu. Po zakończonej pracy liderzy prezentują efekty pracy grupy z zastosowaniem techniki gadająca ściana.

3. Nauczyciel zleca uczniom pracę samodzielną – wykonanie ćwiczeń w e‑materiale.

Faza podsumowująca

1. Nauczyciel sprawdza wiedzę uczniów. Przykładowe polecenia i pytania skierowane do uczniów: Co to są substancje amorficzne? Jaka jest różnica między substancjami amorficznymi a krystalicznymi? Jak zbudowane są substancje amorficzne?

2. Jako podsumowanie nauczyciel zadaje uczniom pytania, które gromadzą w swoim portfolio:

• Przypomniałem/łam sobie, że...

• Co było dla mnie łatwe ...

• Czego się nauczyłam/łem...

• Co sprawiało mi trudności ...

Praca domowa:

Nauczyciel prosi aby uczniowie opisali dwa przykłady substancji bezpostaciowych i ich zastosowanie w życiu codziennym.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Audiobook może być wykorzystany w momencie przedstawienia zastosowań substancji amorficznych oraz podczas przygotowywania się do lekcji.

Materiały pomocnicze:

1. Przed zajęciami prowadzący przygotowuje różne materiały wykonane z plastiku: oprawki do okularów, gumka do mazania, butelka PET, może być kawałek materiału z domieszką polimeru, kalkulator, długopis, piórnik.
2. Arkusze papieru, mazaki, glutaki.
3. Polecenia podsumowujące (nauczyciel przed lekcją zapisuje je na niewielkich kartkach):

• Co to są substancje amorficzne?

• Jaka jest różnica między substancjami amorficznymi a krystalicznymi?

• Jak zbudowane są substancje amorficzne?