Imię i nazwisko autora:

Krystyna Wosińska

Przedmiot:

Fizyka

Temat zajęć:

Widmo światła słonecznego

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Wykorzystanie pojęć i wielkości fizycznych do opisu zjawisk oraz wskazywanie ich przykładów w otaczającej rzeczywistości.
II. Rozwiązywanie problemów z wykorzystaniem praw i zależności fizycznych.

Zakres rozszerzony
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Wymagania przekrojowe. Uczeń:
7) wyodrębnia z tekstów, tabel, diagramów lub wykresów, rysunków schematycznych lub blokowych informacje kluczowe dla opisywanego zjawiska bądź problemu; przedstawia te informacje w różnych postaciach.
X. Fale i optyka. Uczeń:
4) opisuje widmo światła białego jako mieszaniny fal elektromagnetycznych o różnych częstotliwościach.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

Zalecenie Parlamentu Europejskiego i Rady UE z 2018 r.:

1. kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

2. kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

3. kompetencje cyfrowe,

4. kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• tłumaczy, że światło jest falą elektromagnetyczną,

• opisuje parametry charakteryzujące fale elektromagnetyczne,

• wyjaśnia, że światło słoneczne składa się z fal elektromagnetycznych o różnych długościach fal, które odpowiadają różnym barwom,

• analizuje krzywą rozkładu widmowego promieniowania słonecznego.

Strategie nauczania:

strategia eksperymentalno‑obserwacyjna (dostrzeganie i definiowanie problemów)

Metody nauczania:

wykład informacyjny, pokaz multimedialny, analiza pomysłów

Formy zajęć:

praca w grupach, praca indywidualna

Środki dydaktyczne:

komputer z rzutnikiem lub tablety do dyspozycji każdego ucznia

Materiały pomocnicze:

e‑materiał: „Światło białe jako składowa barw”, „W jaki sposób możemy zinterpretować linie widmowe?”

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca:

Wprowadzenie zgodnie z treścią w części pierwszej „Czy to nie ciekawe?”.
Odwołanie do codziennej wiedzy uczniów o rozszczepieniu światła i powstawaniu tęczy na niebie lub w kropelkach rozpylonej wody.

Faza realizacyjna:

Nauczyciel wyjaśnia, że światło jest falą elektromagnetyczną o takim zakresie długości fal, które są odbierane przez ludzkie oczy. Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie pojęć opisujących fale elektromagnetyczne, jak długość fali i częstotliwość. Jeśli są warunki, pokazuje uczniom rozszczepienie światła białego w pryzmacie, jeśli nie – pokazuje to zjawisko za pomocą ilustracji. Nauczyciel wyjaśnia związek barwy światła z długością fali. Uczniowie przypominają prawo Snelliusa i w dyskusji dochodzą do wniosku, że rozszczepienie światła przy przechodzeniu przez granicę dwóch ośrodków spowodowane jest zależnością wartości współczynnika załamania światła od długości fali. Nauczyciel tłumaczy, czym jest krzywa rozkładu widmowego promieniowania słonecznego. Demonstruje tę krzywą, podkreślając, że promieniowanie słoneczne wykracza poza zakres światła widzialnego. Uczniowie określają, dla jakiej długości fali (barwy światła) występuje maksimum mocy promieniowania.
Uczniowie oglądają grafikę interaktywną, objaśniającą powstawanie tęczy. Następnie w grupach rozwiązują zadania z grafiki i dyskutują rozwiązania na forum klasy.

Faza podsumowująca:

Uczniowie w grupach rozwiązują zadanie 8 z zestawu ćwiczeń.

Praca domowa:

Zadania z zestawu ćwiczeń: 1 – 4 obowiązkowo i do wyboru jedno z pozostałych zadań.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Multimedium bazowe mogą uczniowie wykorzystać przed lub po lekcji.
Zadania z zestawu ćwiczeń można potraktować jako zadania domowe lub niektóre z nich rozwiązać na lekcji.