Numer e‑materiału: 3.3.9.4

Imię i nazwisko autora: Justyna Sikora

Przedmiot: Język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Fremdsprachen lernen: Sprache als Medium der Kultur/Nauka języków obcych: Język jako medium kultury

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa III, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność wypowiadania się na temat języka jako elementu i nośnika kultury, najtrudniejszych języków świata oraz powodów, dla których warto się uczyć języków obcych.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
3) edukacja (np. szkoła i jej pomieszczenia, przedmioty nauczania, uczenie się – w tym uczenie się przez całe życie, przybory szkolne, oceny szkolne, życie szkoły, zajęcia pozalekcyjne, system oświaty);
9) kultura (np. dziedziny kultury, twórcy i ich dzieła, uczestnictwo w kulturze, tradycje i zwyczaje, media);
II. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. rozmowy, wiadomości, komunikaty, ogłoszenia, instrukcje, relacje, wywiady, dyskusje, prelekcje), wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka:
5) znajduje w wypowiedzi określone informacje;
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
8) przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań;
V. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, kartkę pocztową, e‑mail, historyjkę, list prywatny, życiorys, CV, list motywacyjny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
8) przedstawia zalety i wady różnych rozwiązań;
11) stosuje zasady konstruowania tekstów o różnym charakterze;
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • wyjaśnia, w jaki sposób znajomość języków obcych umożliwia poznanie kultury danego kraju;

  • przedstawia powody nauki języka obcego, którego chciałby się uczyć;

  • zastanawia się, dlaczego w dzisiejszym świecie warto uczyć się języków obcych.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • czuje się kompetentny, gdyż rozwiązuje zadania na miarę swoich możliwości;

  • uczestniczy w sytuacjach pozwalających na rozpoznanie i/lub rozwijanie zainteresowań i pasji;

  • uczy się o rzeczach, które są dla niego ważne;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata.

Strategie uczenia się:

strategie pamięciowe:

  • tworzenie skojarzeń myślowych, umiejscowienie nowych wyrazów w kontekście;

  • tworzenie asocjacji i kojarzenie pojęć, grupowanie ich w różne kategorie;

  • używanie obrazu i dźwięku;

strategie kognitywne:

  • ćwiczenie (dźwięki, wymowa, pisownia, tworzenie różnych kombinacji zdań, łączenie części zdania ze sobą, powtarzanie za nagraniem, naśladowanie rodzimych mówców, ćwiczenie użycia i rozumienia języka obcego w naturalnych kontekstach);

  • rozumienie informacji, np. czytanie tekstu tylko dla jego ogólnego zrozumienia, czytanie lub słuchanie w celu znalezienia określonych szczegółów;

strategie kompensacyjne:

  • odgadywanie znaczenia tekstów słuchanych i czytanych;

  • odgadywanie znaczeń z wykorzystaniem wskazówek i sugestii językowych;

  • wykorzystywanie wskazówek niejęzykowych (np. mowa ciała, sposób zwracania się, wiedza ogólna).

Metody i formy nauczania:

  • podająca – wyjaśnianie,

  • aktywizująca – metoda kuli śnieżnej, dyskusja dydaktyczna – panelowa, burza mózgów,

  • kognitywna – udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy,

  • programowana – z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy pracy:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupach,

  • plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (mapa interaktywna),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych,

  • zestaw kolorowych kartek.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel dzieli uczniów na grupy czteroosobowe, które będą pracować metodą kuli śnieżnej. Każda osoba otrzymuje małe karteczki w czterech różnych kolorach. Następnie nauczyciel zapisuje na tablicy pojęcie Deutsch als Fremdsprache i prosi uczniów, aby zastanowili się nad czterema pytaniami:

    • Warum lernst du Deutsch? (kolor zielony),

    • Was motiviert dich zum Lernen? (kolor niebieski),

    • Was ist für dich schwierig? (kolor pomarańczowy),

    • Was haben Polnisch und Deutsch gemeinsam? (kolor żółty).

Uczniowie odpowiadają indywidualnie na pytania, zapisując je na kolorowych kartkach (każdą propozycję na osobnej karteczce).

  • Każda grupa, wykorzystując propozycje zgłoszone przez poszczególnych jej członków, tworzy wspólną mapę pojęć do głównego pojęcia. Grupy omawiają swoje mapy, starając się odnieść do wcześniej już prezentowanych (Bei uns ist es auch … wichtig./Wir haben aber keinen/keine/kein …/Die Idee haben wir auch aufgeschrieben./). Podczas wykonywania tego zadania nauczyciel wspiera uczniów, pomaga znaleźć odpowiednie zwroty i wyrażenia, wyjaśnia ewentualne problemy, a następnie krótko podsumowuje zebrane propozycje, zwracając szczególną uwagę na jedną z motywacji: związek języka z kulturą, możliwości poznania tradycji, zwyczajów, sztuki danego kraju.

b) Faza realizacyjna

  • Uczniowie zapoznają się z tekstem Warum sollte man Fremdsprachen lernen?, szukając w nim informacji na pytanie postawione w tytule. Następnie porównują argumenty przedstawione w tekście w części Przeczytaj z odpowiedziami udzielonymi w poprzednim kroku (tworzenie mapy pojęć). Uczniowie w grupach zastanawiają się, co chcieliby dopisać do swojej mapy pojęć.

  • Nauczyciel prosi uczniów, aby w tych samych czteroosobowych grupach sporządzili listę pięciu języków obcych, które są ich zdaniem najtrudniejsze do opanowania, oraz wypisali powody, dla których uważają dany język za skomplikowany. Uczniowie prezentują swoje propozycje i uzasadniają swój wybór.

  • Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z multimedium i porównanie swoich pomysłów z przedstawionymi na mapie interaktywnej, a następnie o wykonanie zadań sprawdzających stopień zrozumienia tekstów i utrwalających wyrażenia i zwroty.

c) Faza podsumowująca

  • Uczniowie utrwalają poznane wyrażenia i zwroty oraz przygotowują wypowiedź na temat: Język jako środek przekazywania kultury. Jak to rozumiesz w kontekście nauki języków obcych? (Aufgabe 7 w sekcji Sprawdź się). Nauczyciel prosi ochotników, aby zaprezentowali swoją opinię na forum.

Praca domowa

Uczniowie wykonują Aufgabe 8 w sekcji Sprawdź się: piszą e‑mail do przyjaciela z Niemiec. Nauczyciel zachęca, aby uczniowie wykorzystali wskazówki dołączone do ćwiczenia.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania mapy interaktywnej:

  • przed lekcją: wprowadzenie do tematu nauki języków jako zachęta i motywacja (uczniowie w grupach stawiają hipotezy na temat, który język jest najłatwiejszy, a który najtrudniejszy w nauce);

  • w trakcie lekcji: na podstawie informacji zawartych w mapie interaktywnej uczniowie przygotowują w parach quiz na temat ciekawostek związanych z językami przedstawionymi w multimedium, następnie uczniowie wymieniają się quizami z innymi parami i odpowiadają na pytania;

  • po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu; uczniowie w grupach przygotowują krótkie wystąpienie, w którym dają porady, na co zwracać uwagę, ucząc się języków obcych, i informują, jakie korzyści niesie ze sobą nauka języka obcego.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec