Dla nauczyciela
Autor: Dawid Tarczyński
Przedmiot: wiedza o społeczeństwie
Temat: Instytucje prawne prawa spadkowego w RP
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
V. Prawo w Rzeczypospolitej Polskiej.
Uczeń:
5) wyjaśnia podstawowe instytucje prawne prawa rzeczowego i spadkowego w Rzeczypospolitej Polskiej (własność, formy nabycia własności, spadek, dziedziczenie ustawowe i testamentowe, zachowek).
Zakres rozszerzony
XI. System prawa w Rzeczypospolitej Polskiej.
Uczeń:
10) wyjaśnia instytucje prawne prawa spadkowego w Rzeczypospolitej Polskiej (spadkobierca; formy testamentu; przyjęcie i odrzucenie spadku).
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje obywatelskie.
Cele operacyjne:
Uczeń:
charakteryzuje, kim jest spadkodawca, spadkobierca i czym jest spadek oraz dziedziczenie;
porównuje dziedziczenie ustawowe z testamentowym;
opracowuje projekt testamentu;
klasyfikuje przesłanki zrzeczenia się, przyjęcia i odrzucenia spadku.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
burza mózgów;
dyskusja;
rozmowa nauczająca z wykorzystaniem multimedium.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg zajęć:
Faza wstępna
1. Uczniowie odpowiadają na pytania:
Co rozumiecie pod pojęciami: spadkodawca, spadkobierca, spadek?
Czy wiecie, co to dziedziczenie?
Czy potraficie wskazać, w jaki sposób spadek po osobie zmarłej przechodzi na spadkobierców?
Zebrane odpowiedzi są zapisywane na tablicy przez wybraną osobę (posłużą do sporządzenia notatki z lekcji).
2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.
Faza realizacyjna
1. Wprowadzenie nauczyciela – omówienie:
podstawowych pojęć prawa spadkowego, tj.: spadkodawcy, spadkobiercy, spadku i dziedziczenia;
charakterystyki dziedziczenia ustawowego i testamentowego;
instytucji zrzeczenia się, przyjęcia i odrzucenia spadku.
2. Zespół klasowy zostaje podzielony na dwie grupy; każda grupa realizuje powierzone jej zadanie:
grupa I – przygotowuje projekt testamentu dowolnej osoby fizycznej z wydziedziczeniem współmałżonka na podstawie tekstu źródłowego.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilnyArt. 1008. Spadkodawca może w testamencie pozbawić zstępnych, małżonka i rodziców zachowku (wydziedziczenie), jeżeli uprawniony do zachowku:
1) wbrew woli spadkodawcy postępuje uporczywie w sposób sprzeczny z zasadami współżycia społecznego;
2) dopuścił się względem spadkodawcy albo jednej z najbliższych mu osób umyślnego przestępstwa przeciwko życiu, zdrowiu lub wolności albo rażącej obrazy czci;
3) uporczywie nie dopełnia względem spadkodawcy obowiązków rodzinnych.
grupa II – przygotowuje projekt testamentu dowolnej osoby fizycznej z zapisem na rzecz swojego przyjaciela na podstawie tekstu źródłowego.
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilnyArt. 968 § 1. Spadkodawca może przez rozrządzenie testamentowe zobowiązać spadkobiercę ustawowego lub testamentowego do spełnienia określonego świadczenia majątkowego na rzecz oznaczonej osoby (zapis zwykły).
§ 2. Spadkodawca może obciążyć zapisem zwykłym także zapisobiercę (dalszy zapis).
Każda grupa prezentuje efekty swojej pracy, wybrana osoba omawia przygotowane projekty.
W klasie zostaje przeprowadzona dyskusja na temat „Ze względu na jakie przesłanki, wartości lub zasady w niektórych sytuacjach spadkodawca może wydziedziczyć najbliższe sobie osoby?”.
3. Sporządzenie notatki z lekcji z podziałem na najważniejsze informacje dotyczące:
podstawowych pojęć prawa spadkowego (spadkodawcy, spadkobiercy, spadku, dziedziczenia);
rodzajów dziedziczenia;
zrzeczenia się, przyjęcia i odrzucenia spadku.
Faza podsumowująca
1. Uczniowie grają w grę interaktywną dotyczącą instytucji prawa spadkowego.
2. Wykonanie ćwiczeń do gry interaktywnej (1–3).
Praca domowa:
Wykonanie ćwiczeń z modułu „Sprawdź się” (1–8).
Materiały pomocnicze:
Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny, prawo.sejm.gov.pl.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Gra interaktywna może być wykorzystana do lekcji powtórzeniowej lub jako materiał do przygotowania prezentacji multimedialnej o instytucjach prawnych prawa spadkowego w RP.