Autor: Anna Juwan

Przedmiot: biologia

Temat: Odnawialne źródła energii

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Określisz różnicę pomiędzy nieodnawialnymi a odnawialnymi źródłami energii.

• Wymienisz i scharakteryzujesz odnawialne źródła energii.

• Określisz predyspozycje Polski w zakresie wykorzystania odnawialnych źródeł energii.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• rozmowa kierowana;

• ćwiczenia interaktywne;

• praca z filmem;

• gra dydaktyczna;

• mapa myśli.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Odnawialne źródła energii”. Prosi uczestników zajęć o rozwiązanie ćwiczenia nr 1 (polegającego na zaznaczeniu wszystkich określeń, które poprawnie opisują odnawialne źródła energii i ich wykorzystywanie) z sekcji „Sprawdź się” na podstawie treści w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla zawartość sekcji „Wprowadzenie”. Uczniowie wspólnie z nauczycielem omawiają cele lekcji i określają kryteria sukcesu.

2. Nauczyciel prosi uczniów, aby na podstawie przeczytanego e‑materiału wskazali przykłady odnawialnych i nieodnawialnych źródeł energii.

Faza realizacyjna:

1. Praca z filmem pt. „Odnawialne źródła energii”. Uczniowie zapoznają się z filmem wyświetlonym na tablicy interaktywnej. Następnie nauczyciel prosi podopiecznych, by pracując w parach, wyjaśnili, w jaki sposób otrzymuje się energię ze światła słonecznego. Następnie uczniowie konsultują swoje rozwiązania z inną, najbliżej siedzącą parą. Wybrane zespoły przedstawiają swoje wyjaśnienia na forum klasy, a nauczyciel ocenia ich poprawność.

2. Uczniowie w grupach 4‑osobowych przygotowują odpowiedź na polecenie nr 3 – wyjaśniają, dlaczego geotermia nie stanowi podstawowego źródła energii w Polsce. Chętne zespoły przedstawiają swoje wyjaśnienia na forum klasy, a nauczyciel ocenia ich poprawność.

3. Praca w parach z treścią e‑materiału. Uczniowie na podstawie przeczytanego tekstu oraz informacji zawartych w medium w sekcji „Film” układają pytania do quizu dla innych par. Nauczyciel wraz z uczniami określa zasady rywalizacji i punktowania dobrych odpowiedzi (np. gra na czas lub na liczbę poprawnych odpowiedzi). Przeprowadzenie gry w klasie. Nauczyciel lub wybrany uczeń dba o prawidłowy przebieg quizu zgodnie z wcześniejszymi ustaleniami. Nauczyciel nagradza zwycięską parę, np. ocenami z aktywności.

4. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenie interaktywne nr 8 (w którym mają za zadanie przeanalizować wykres i sformułować poprawny wniosek dotyczący zmian w bilansie energetycznym świata w latach od 1950 do 1980), a następnie porównują swoje odpowiedzi z kolegą lub koleżanką.

Faza podsumowująca:

1. Klasa wspólnie wykonuje mapę pojęć dotyczącą wykorzystania odnawialnych źródeł energii w Polsce.

2. Nauczyciel wyświetla treści zawarte w sekcji „Wprowadzenie” i na ich podstawie dokonuje podsumowania najważniejszych informacji przedstawionych na lekcji. Wyjaśnia także wątpliwości uczniów.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia od 2 do 7 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Jane B. Reece i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2021.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania filmu:

• Uczniowie mogą wykorzystać film w celu przygotowania się do lekcji powtórkowej.