Dla nauczyciela
Autor: Ewa Orlewicz
Przedmiot: Filozofia
Temat: Egzystencjalizm teistyczny i ateistyczny
Grupa docelowa:
Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony
Podstawa programowa:
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje obywatelskie;
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.
Cele lekcji (językiem ucznia):
Wymienisz przedstawicieli egzystencjalizmu ateistycznego i teistycznego.
Scharakteryzujesz najważniejsze założenia filozoficzne egzystencjalizmu ateistycznego i teistycznego.
Wyjaśnisz różnice pomiędzy egzystencjalizmem ateistycznym a teistycznym.
Przeanalizujesz myśl wybranych przedstawicieli egzystencjalizmu ateistycznego i teistycznego.
Cele operacyjne. Uczeń:
zna i charakteryzuje główne dyscypliny filozoficzne, opisuje ich problematykę i posługuje się odpowiednią terminologią;
identyfikuje różne problemy, stanowiska i nurty filozoficzne na przykładach pytań i twierdzeń filozofów;
rozwija krytyczne myślenie i sprawności logiczne poprzez analizę wybranych pytań i argumentów filozoficznych;
rozpoznaje związki między filozofią a innymi działami kultury europejskiej, zwłaszcza między filozofią a sztuką (w tym literaturą piękną), religią i nauką.
Strategie nauczania:
konstruktywizm;
konektywizm.
Metody i techniki nauczania:
ćwiczeń przedmiotowych;
z użyciem komputera;
gra dydaktyczna;
praca z tekstem.
Formy pracy:
praca indywidualna;
praca w parach;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.
Przebieg lekcji
Przed lekcją:
Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy. Każda z nich losuje po jednym pojęciu ze słownika w e‑materiale. Zadaniem uczniów będzie przygotowanie plakatu/ ilustracji/ kolażu/ memu, będącym ilustracją wylosowanego terminu.
Faza wprowadzająca:
Przedstawienie wyświetlonego na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika tematu lekcji i celów zajęć. Wspólne ustalenie kryteriów sukcesu.
Nauczyciel, za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji. Prezentacja wyników pracy w domu. Następnie nauczyciel prosi wybranego lub chętnego ucznia, aby swoimi słowami zdefiniował poszczególne pojęcia (np. teizm, ateizm).
Faza realizacyjna:
Praca z tekstem. Nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy i przydziela każdej z nich po jednym z tekstów źródłowych zawartych w e‑materiale: pierwszy zespół ma za zadanie odnalezienie elementów egzystencjalizmu ateistycznego w tekście J. P. Sartre'a, drugi – odnalezienie elementów egzystencjalizmu teistycznego w tekście G. Marcela. Po wykonaniu zadania omówienie wyników pracy na forum klasy. Dopiero po tych czynnościach uczniowie mogą przeczytać treść w sekcji „Przeczytaj”, aby zweryfikować swoje spostrzeżenia.
Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla materiał z sekcji „Gra edukacyjna”, a następnie czyta polecenie: Weź udział w quizie i sprawdź swoją wiedzę na temat problematyki egzystencjalnej. Na odpowiedź na wszystkie pytania masz 5 minut. Jeżeli zdarzyło ci się popełnić błąd, po zakończonym teście sprawdź, które odpowiedzi są nieprawidłowe, i spróbuj jeszcze raz. Uczniowie rozwiązują test indywidualnie.
Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie w parach rozwiązują zadania nr 1‑3, 6 i 8. Omówienie wyników na forum klasy.
Faza podsumowująca:
Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.
Praca domowa:
Wybierz i opisz po jednym przykładzie (z literatury, teatru, kina lub sztuk pięknych), które mogą być ilustracjami do pojęć: egzystencjalizm ateistyczny i egzystencjalizm teistyczny
Materiały pomocnicze:
Silberman M., Uczymy się uczyć, Gdańsk 2005.
Hadot P., Filozofia jako ćwiczenie duchowe, tłum. P. Domański, Warszawa 2003.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Gra edukacyjna” do podsumowania lekcji.