Autor: Ewa Orlewicz

Temat: Egzystencjalizm teistyczny i ateistyczny

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje obywatelskie;

• kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji (językiem ucznia):

• Wymienisz przedstawicieli egzystencjalizmu ateistycznego i teistycznego.

• Scharakteryzujesz najważniejsze założenia filozoficzne egzystencjalizmu ateistycznego i teistycznego.

• Wyjaśnisz różnice pomiędzy egzystencjalizmem ateistycznym a teistycznym.

• Przeanalizujesz myśl wybranych przedstawicieli egzystencjalizmu ateistycznego i teistycznego.

Cele operacyjne. Uczeń:

• zna i charakteryzuje główne dyscypliny filozoficzne, opisuje ich problematykę i posługuje się odpowiednią terminologią;

• identyfikuje różne problemy, stanowiska i nurty filozoficzne na przykładach pytań i twierdzeń filozofów;

• rozwija krytyczne myślenie i sprawności logiczne poprzez analizę wybranych pytań i argumentów filozoficznych;

• rozpoznaje związki między filozofią a innymi działami kultury europejskiej, zwłaszcza między filozofią a sztuką (w tym literaturą piękną), religią i nauką.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• ćwiczeń przedmiotowych;

• z użyciem komputera;

• gra dydaktyczna;

• praca z tekstem.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Nauczyciel dzieli klasę na cztery grupy. Każda z nich losuje po jednym pojęciu ze słownika w e‑materiale. Zadaniem uczniów będzie przygotowanie plakatu/ ilustracji/ kolażu/ memu, będącym ilustracją wylosowanego terminu.

Faza wprowadzająca:

1. Przedstawienie wyświetlonego na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika tematu lekcji i celów zajęć. Wspólne ustalenie kryteriów sukcesu.

2. Nauczyciel, za pomocą dostępnego w panelu użytkownika raportu, weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji. Prezentacja wyników pracy w domu. Następnie nauczyciel prosi wybranego lub chętnego ucznia, aby swoimi słowami zdefiniował poszczególne pojęcia (np. teizm, ateizm).

Faza realizacyjna:

1. Praca z tekstem. Nauczyciel dzieli klasę na dwie grupy i przydziela każdej z nich po jednym z tekstów źródłowych zawartych w e‑materiale: pierwszy zespół ma za zadanie odnalezienie elementów egzystencjalizmu ateistycznego w tekście J. P. Sartre'a, drugi – odnalezienie elementów egzystencjalizmu teistycznego w tekście G. Marcela. Po wykonaniu zadania omówienie wyników pracy na forum klasy. Dopiero po tych czynnościach uczniowie mogą przeczytać treść w sekcji „Przeczytaj”, aby zweryfikować swoje spostrzeżenia.

2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla materiał z sekcji „Gra edukacyjna”, a następnie czyta polecenie: Weź udział w quizie i sprawdź swoją wiedzę na temat problematyki egzystencjalnej. Na odpowiedź na wszystkie pytania masz 5 minut. Jeżeli zdarzyło ci się popełnić błąd, po zakończonym teście sprawdź, które odpowiedzi są nieprawidłowe, i spróbuj jeszcze raz. Uczniowie rozwiązują test indywidualnie.

3. Ćwiczenia przedmiotowe. Uczniowie w parach rozwiązują zadania nr 1‑3, 6 i 8. Omówienie wyników na forum klasy.

Faza podsumowująca:

1. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

1. Wybierz i opisz po jednym przykładzie (z literatury, teatru, kina lub sztuk pięknych), które mogą być ilustracjami do pojęć: egzystencjalizm ateistyczny i egzystencjalizm teistyczny

Materiały pomocnicze:

• Silberman M., Uczymy się uczyć, Gdańsk 2005.

• Hadot P., Filozofia jako ćwiczenie duchowe, tłum. P. Domański, Warszawa 2003.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

• Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Gra edukacyjna” do podsumowania lekcji.