Dla nauczyciela
Scenariusz
Autor:
Learnetic SA
Temat zajęć:
W jaki sposób radzić sobie z odpadami?
Grupa docelowa:
Szkoła podstawowa, przyroda; do wykorzystania również na lekcjach techniki
Ogólny cel kształcenia:
Uczeń uzasadnia potrzebę segregacji odpadów, wskazując na możliwość ich ponownego przetwarzania. Nabywa i rozwija ekologiczną świadomość dbałości o środowisko naturalne.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
1) porozumiewanie się w języku ojczystym;
3) kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;
5) umiejętność uczenia się;
Cele (szczegółowe) operacyjne:
Uczeń:
podaje definicje odpadów: komunalnych, przemysłowych, niebezpiecznych i eletro‑odpadów;
rozpoznaje rodzaje odpadów ze względu na ich pochodzenie;
podaje przykłady odpadów nadające się do przetworzenia i ponownego użycia;
podaje przykłady działań ograniczających produkcję odpadów;
uzasadnia potrzebę segregacji i przetwarzania odpadów;
wyjaśnia przyczyny zwiększania się ilości produkowanych odpadów;
Metody/techniki kształcenia:
pogadanka
dyskusja
„burza mózgów”
metoda problemowa
Formy organizacji pracy:
indywidualna
grupowa
Środki dydaktyczne i praktyczne wskazówki:
Do przeprowadzenia tej lekcji nauczyciel powinien zaopatrzyć się w:
duży karton lub worek,
różnego rodzaju odpady: plastikową butelkę, aluminiową puszkę, starą gazetę, małe kartonowe pudełko, ogryzek, szklaną butelkę lub słoik, telefon komórkowy lub inny rodzaj elektronicznego odpadu, zużyte baterie, strzykawkę, leki
Umieszczone w kartonie lub w worku wszystkie odpady posłużą do dyskusji na temat rodzaju odpadów, ich pochodzenia i możliwości ponownego ich wykorzystania.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca:
Czynności organizacyjne.
Nauczyciel przedstawia temat lekcji.
Informuje uczniów, że podczas lekcji zapoznają się z różnymi rodzajami odpadów, z którymi mają do czynienia na co dzień. Uczniowie dowiedzą się w jaki sposób z nimi postępować i dlaczego właściwe ich zagospodarowanie jest ważne dla środowiska.
Nauczyciel zapisuje na tablicy treść problemu, którego rozwiązaniem uczniowie zajmą się w trakcie realizacji lekcji:
„Odpady – czy można coś z nimi zrobić?”
Faza realizacyjna:
Nauczyciel prezentuje uczniom pierwszą połowę filmu „W jaki sposób radzić sobie z odpadami?” dotyczącą podziału odpadów i ich przykładów. Prosi uczniów, by w trakcie oglądania zanotowali nazwy odpadów, które poznali, podali ich przykłady oraz miejsca, w jakich one powstają.
Następnie nauczyciel kładzie na stole karton (worek) z zebranymi wcześniej odpadami.
Wyciąga po kolei każdy z nich, a następnie prosi uczniów o określenie rodzaju odpadu i jego wpływu na środowisko.
Po przeanalizowaniu wszystkich odpadów nauczyciel ponownie umieszcza odpady w kartonie. W kolejnym kroku dzieli uczniów na grupy. Każda grupa musi wyciągnąć po dwa rodzaje odpadów, a następnie podać po trzy możliwości ponownego ich wykorzystania. Jeśli wylosowany zostanie odpad, którego ponowne wykorzystanie nie jest możliwe (np. bateria) uczniowie argumentują, dlaczego nie można poddać go recyklingowi i co trzeba z nim zrobić. Następnie losują kolejny odpad.
W tym zadaniu liczą się również niekonwencjonalne i bardzo kreatywne pomysły (np. pocięcie plastikowej butelki na pierścienie i zrobienie z nich eko‑biżuterii, albo eko‑zabawka samochód wykonana z kartonowego pudełka, do którego jako koła mogą być przyczepione plastikowe nakrętki po napojach gazowanych.)
Uczniowie w grupach prezentują swoje pomysły, a reszta klasy nagradza ich oklaskami. Uczniowie wybierają razem z nauczycielem najciekawszy pomysł ponownego wykorzystania odpadów.
Nauczyciel prezentuje drugą część filmu zawierającą wywiad ze specjalistą ds. utylizacji i gospodarowania odpadami. Po obejrzeniu ostatniego fragmentu filmu, nauczyciel prosi uczniów, by wymienili sposoby na zmniejszenie ilości produkowanych śmieci, o których dowiedzieli się z wywiadu.
Uczniowie rozwiązują zadania interaktywne utrwalające wiadomości zdobyte w trakcie oglądania filmu.
Faza podsumowująca:
Nauczyciel w ramach podsumowania dzieli uczniów na trzy grupy. Zadaniem każdej z grup jest przygotowanie krótkiej wypowiedzi na podane przez nauczyciela hasło, mającej na celu przekonać pozostałych słuchaczy do proekologicznych działań.
Propozycje haseł:
grupa 1 – Jesteśmy na tak! Segregujemy odpady.
grupa 2 – Spalaniu odpadów mówimy stanowcze nie!
grupa 3 – Odpady to część Twojego życia. Posłuchaj, co możesz zrobić, by było ich mniej.
Praca domowa:
Długoterminowa praca projektowa w grupach – wykonanie projektu plakatu, który zostanie wywieszony przed szkołą w związku z obchodem Dnia Ziemi (22 kwietnia), lub Sprzątaniem Świata (trzeci weekend września), zachęcającego do właściwego gospodarowania odpadami. Oceniane będzie kreatywne przedstawienie tematu, plastyczna forma, chwytliwy tytuł plakatu i proekologiczne hasła, mające stanowić całość wykonanej pracy.
Zadania kształtujące umiejętność samodzielnego wypowiadania się: Własnymi słowami, dokończ zdania:
Kupując torby jednorazowego użytku…
Każdy odpad niebezpieczny ….
Zwiększająca się ilość odpadów powoduje...
Mogę zmniejszyć ilość produkowanych odpadów …
Metryczka
Tytuł
W jaki sposób radzić sobie z odpadami?
Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego materiał się odnosi
1.10. Co robić, by nie śmiecić?
Przedmiot
Przyroda
Etap edukacyjny
Szkoła podstawowa
Nowa podstawa programowa
Cele kształcenia wymagania ogólne:
II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.
7. Dostrzeganie zależności występujących między poszczególnymi składnikami środowiska przyrodniczego, jak również między składnikami środowiska a działalnością człowieka.
III. Kształtowanie postaw – wychowanie.
5. Świadome działania na rzecz ochrony środowiska przyrodniczego i ochrony przyrody.
Kompetencje kluczowe
1) porozumiewanie się w języku ojczystym;
3) kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;
5) umiejętność uczenia się;
Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia
wyjaśnienie, czym jest segregacja odpadów;
wskazanie śmieci nadających się do recyklingu;
uzasadnienie potrzeby segregacji i przetwarzania odpadów;