SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Włodzimierz Juśkiewicz

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Rozkład ciśnienia atmosferycznego na Ziemi i jego konsekwencje

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa I

Podstawa programowa

III. Atmosfera: czynniki klimatotwórcze, rozkład temperatury powietrza, ciśnienia atmosferycznego i opadów, ogólna cyrkulacja atmosferyczna, mapa synoptyczna, strefy klimatyczne i typy klimatów.

Uczeń:

2) wyjaśnia rozkład temperatury powietrza i ciśnienia atmosferycznego na Ziemi.

Cele operacyjne

Uczeń:

• wyjaśnia, czym jest ciśnienie atmosferyczne,

• wyróżnia rodzaje mas powietrza,

• analizuje uwarunkowania odmiennego rozkładu ciśnień w styczniu i lipcu,

• zna rozkład ciśnienia na Ziemi w styczniu i lipcu,

• zna masy powietrza i układ frontów atmosferycznych wynikające z rozkładu ciśnienia.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe.

Strategie nauczania: asocjacyjna, operacyjna

Metody i techniki nauczania: metoda tekstu przewodniego, dyskusja, burza mózgów

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: zasoby multimedialne zwarte w e‑materiale, atlasy geograficzne, barometr, czujnik niskiego ciśnienia, prognoza pogody, plansze meteorologiczne

Materiały pomocnicze

Portal VentuSky: ventusky.com.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Nauczyciel wprowadza uczniów w tematykę zajęć, przedstawiając prognozę pogody. Kładzie nacisk na informację o przechodzących nad Polską ośrodkach barycznych. Kieruje dyskusję w kierunku zmienności ciśnienia.

• Nauczyciel prosi o wskazanie przyczyn zmian ciśnienia atmosferycznego. Zadaje pytanie: jakie elementy mogą modyfikować zmiany ciśnienia? Burza mózgów. Prosi o zapoznanie się z definicją ciśnienia atmosferycznego.

• Nauczyciel wyjaśnia, że skoro wysokość słupa powietrza decyduje o ciśnieniu, to powinno udać się wykazać to doświadczalnie z pomocą czujnika niskiego ciśnienia. Prosi, aby uczniowie zmierzyli ciśnienie powietrza w sali lekcyjnej.

• Nauczyciel przedstawia cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel prosi uczniów o dobranie się w zespoły. Każdy z zespołów otrzymuje barometr, za pomocą którego uczniowie mają dokonać pomiaru ciśnienia na najniższym i najwyższym poziomie szkoły lub innego dostępnego budynku.

• Uczniowie prezentują wyniki i weryfikują je z ogólnodostępnymi wynikami meteorologicznymi oraz skrajnymi wynikami ciśnienia na świecie (podane w e‑materiale).

• Uczniowie w grupach zapoznają się z pozostałymi informacjami z e‑materiału oraz z filmem edukacyjnym. Zadaniem uczniów jest przeanalizowanie map i wykresów zawartych w części „Przeczytaj” i określenie na tej podstawie uwarunkowań odmiennego rozkładu ciśnień w styczniu i lipcu oraz wskazanie prawidłowości. Uczniowie powinni uwzględnić roczne wahania temperatury powietrza, strefy ciśnienia atmosferycznego, konsekwencje rozkładu ciśnienia atmosferycznego. Podczas pracy uczniowie mogą korzystać z atlasów geograficznych. Uczniowie przygotowują notatkę i wykonują polecenie do filmu edukacyjnego. Po upływie ustalonego czasu przedstawiciele grup prezentują wyniki swojej pracy. Nauczyciel czuwa nad poprawnością wykonania zadania, w razie potrzeby uzupełnia.

Faza podsumowująca

• Wykonanie wskazanych przez nauczyciela ćwiczeń z sekcji „Sprawdź się” (praca indywidualna lub w parach). Nauczyciel czuwa nad pracą uczniów.

• Nauczyciel pyta uczniów o ich doświadczenia (czego dowiedzieliście się z dzisiejszej lekcji? co było najciekawsze? o czym chcielibyście dowiedziedzieć się więcej?).

• Następuje krótka dyskusja podsumowująca treści poruszone podczas lekcji. W razie potrzeby prowadzący wyjaśnia kwestie sporne i problematyczne oraz odpowiada na dodatkowe pytania uczniów.

• Nauczyciel przypomina cele lekcji i ocenia aktywność uczniów podczas zajęć.

Praca domowa

• Przeprowadź długotrwałe obserwacje ciśnienia atmosferycznego w oparciu i dynamiczny model ventusky.com.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Film edukacyjny może zostać kontekstowo lub uzupełniająco wykorzystany podczas innych lekcji z działu dotyczącego atmosfery – na zajęciach poświęconych zróżnicowaniu klimatu na Ziemi (zakres podstawowy: III. 1), analizie map synoptycznych i zdjęć satelitarnych (zakres podstawowy: III. 4), strefom klimatycznym (zakres podstawowy: III. 6).