Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.4.1.6

Imię i nazwisko autora lekcji: Paweł Przywara

Przedmiot: język niemiecki

Temat zajęć: Meine persönlichen Werte/Własne wartości

Grupa docelowa: szkoła ponadpodstawowa, klasa IV, zakres rozszerzony, poziom językowy B2+/C1

Cel ogólny lekcji:

Kształtowanie umiejętności opisywania własnego systemu wartości.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.R Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie rozszerzonym)

Cele kształcenia – wymagania ogólne

I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.

II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi ustne wypowiadane w naturalnym tempie oraz różnorodne złożone wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne oraz w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w różnorodnych, również złożonych i nietypowych sytuacjach oraz reaguje w formie w miarę złożonego tekstu pisanego w różnorodnych sytuacjach, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.

Treści nauczania – wymagania szczegółowe

I. Uczeń posługuje się bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych – w tym związków frazeologicznych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:

1) człowiek (np. dane personalne, okresy życia, wygląd zewnętrzny, cechy charakteru, rzeczy osobiste, uczucia i emocje, umiejętności i zainteresowania, społeczny i osobisty system wartości, autorytety, poczucie tożsamości);

5) życie prywatne (np. rodzina, znajomi i przyjaciele, czynności życia codziennego, określanie czasu, formy spędzania czasu wolnego, święta i uroczystości, styl życia, konflikty i problemy);

III. Uczeń rozumie różnorodne złożone wypowiedzi pisemne:

1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;

2) określa intencje, nastawienie i postawy nadawcy/autora tekstu;

3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);

4) znajduje w tekście określone informacje;

9) rozpoznaje informacje wyrażone pośrednio oraz znaczenia przenośne;

IV. Uczeń tworzy w miarę złożone, spójne i logiczne, płynne wypowiedzi ustne:

6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;

V. Uczeń tworzy w miarę złożone, bogate pod względem treści, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. e‑mail, list prywatny, list formalny – w tym list motywacyjny, życiorys, CV, wpis na blogu, opowiadanie, recenzję, artykuł, rozprawkę):

1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;

6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;

VI. Uczeń reaguje ustnie w różnorodnych, również złożonych i nietypowych sytuacjach:

3) uzyskuje i przekazuje informacje i wyjaśnienia;

4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, komentuje wypowiedzi uczestników dyskusji, wyraża wątpliwość;

5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;

VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:

1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);

3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;

X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).

XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.

XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;
kompetencje w zakresie wielojęzyczności;
kompetencje cyfrowe;
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;
kompetencje w zakresie przedsiębiorczości.

Cele zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3–6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

przedstawia, dlaczego świadomość wartości osobistych ma duży wpływ na życie człowieka;
analizuje swój system wartości;
nakreśla swoje najważniejsze wartości życiowe.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

pracuje na autentycznych materiałach językowych;
czuje się kompetentny, gdyż rozwiązuje zadania na miarę swoich możliwości;
uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;
odczuwa radość z możliwości stworzenia swojej pracy w sposób, jaki mu odpowiada.

Strategie uczenia się:

dokonywanie świadomej analizy języka obcego - tłumaczenie słów;
tworzenie skojarzeń myślowych - umiejscawianie nowych słów w kontekście, grupowanie ich w kategorie;
centralizowanie procesu uczenia - utrwalanie i łączenie nowych informacji z już znanymi;
dokonywanie świadomej analizy języka obcego - porównywanie struktur z językiem ojczystym, tłumaczenie słów, uogólnianie.

Metody, techniki i formy pracy:

podająca – techniki: dyskusja, praca ze źródłem drukowanym;
praktyczna – technika: burza mózgów;
kognitywna – technika: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;
programowana – z użyciem komputera, techniki multimedialne.

Formy zajęć:

praca indywidualna,
praca w parach,
praca w plenum.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

komputer/laptop z podłączeniem do Internetu,
słowniczek,
tekst źródłowy,
karteczki samoprzylepne,
wydruk tekstu źródłowego w formacie A3,
paski papieru na nagłówki,
tablica korkowa,
multimedium (mapa pojęć),
zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

Nauczyciel prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu i pyta: „Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?”.
Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji „Czy wiesz, że…” na temat świadomości własnych wartości oraz podanie kilku przykładów takich wartości.

b) Faza realizacyjna

Uczniowie przystępują do pracy z tekstem Warum ist das Wertesystem lebenswichtig? (praca w parach). Zadaniem uczniów jest przeczytanie tekstu, a następnie wymyślenie nagłówków do każdego z trzech akapitów oraz uzasadnienie swoich pomysłów. Nauczyciel umieszcza wydrukowany tekst (format A3) na tablicy korkowej w widocznym dla wszystkich miejscu i prosi uczniów, aby umieścili swoje propozycje nagłówków, zapisane na paskach papieru, nad poszczególnymi częściami tekstu. Wszyscy uczniowie zapoznają się z propozycjami koleżanek/kolegów i wybierają 3 propozycje nagłówków, które według nich są najbardziej odpowiednie. Kryteria, które należy wziąć pod uwagę: 1). Wskazanie głównej myśli w nagłówku 2). Kreatywność 3). Poprawność leksykalna.
Kolejnym zadaniem uczniów jest pogrupowanie przykładów wartości wymienionych w fazie wprowadzającej lekcji oraz tych znajdujących się w tekście Warum ist das Wertesystem lebenswichtig? na kategorie zaproponowane w mapie myśli: immaterielle Werte/materielle Werte/geistige Werte/... (praca w grupach 3‑osobowych) oraz przyporządkowanie ich do wyrażeń użytych w tekście Warum ist das Wertesystem lebenswichtig?/Diese Werte sind mein innerer Kompass, der mir zeigt, wie ich handeln soll/Diese Werte formen meinen Charakter/Diese Werte hat mir meine Familie vorgelebt/ dodatkowo: Diese Werte sind in der Krise.

c) Faza podsumowująca

Nauczyciel prosi uczniów o zapisanie (anonimowo) na karteczce swojego komentarza do zdania: Das hat mir heute zu denken gegeben ... Nauczyciel zbiera karteczki i na kolejnej lekcji odczytuje na forum klasy komentarze uczniów.

Praca domowa:

Uczeń wykonuje pisemnie Aufgabe 8 z części Sprawdź się.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania mapy pojęć:

przed lekcją: zebranie słownictwa związanego z tematem osobistego systemu wartości;
w trakcie lekcji: wykorzystanie pomysłu podziału na różne kategorie wartości;
po lekcji: wykorzystanie zebranego słownictwa w wypowiedzi pisemnej (zadanie domowe).

Wykaz źródeł:

Paweł Przywara, Warum ist das Wertesystem lebenswichtig?

Słownik