Autorka: Anna Wąsiel‑Alberska

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Główne fazy kształtowania się demokracji i upowszechniania praw wyborczych

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.

Uczeń:

13) charakteryzuje główne fazy kształtowania się demokracji i upowszechniania praw wyborczych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• porozumiewanie się w języku ojczystym;

• kompetencje informatyczne;

• umiejętność uczenia się;

• kompetencje społeczne i obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przeanalizuje główne fazy rozwoju praw wyborczych w państwach europejskich;

• oceni okoliczności rozszerzenia praw obywatelskich;

• porówna skuteczność działań poszczególnych grup społecznych w dążeniu do uzyskania praw wyborczych.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• nauczanie wyprzedzające.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• mapa myśli;

• analiza tekstu źródłowego.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

1. Podział klasy na dwie grupy. Zadaniem pierwszej jest prześledzenie rozwoju praw obywatelskich w Wielkiej Brytanii, a drugiej – we Francji. Zespoły powinny uwzględnić sytuację historyczną i ekonomiczną państw, w jakiej doszło do przyznawania praw kolejnym grupom. Każda grupa przygotowuje prezentację multimedialną.

Faza wstępna

1. Uczniowie wspólnie definiują pojęcie demokracji i zapisują swoje skojarzenia w formie mapy myśli.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Każda z grup przedstawia prezentację multimedialną, którą przygotowała w domu. Uczniowie wskazują na kolejne etapy i rozszerzania praw wyborczych.

2. Analiza materiałów źródłowych. Uczniowie z wykorzystaniem wiedzy własnej i tekstów przygotowanych przez nauczyciela oceniają znaczenie praw wyborczych dla różnych społeczeństw w XIX w. Zwracają uwagę, w których państwach te prawa były rozszerzane, a w których ich nie przyznawano.

3. Dyskusja na temat przyczyn różnego tempa walki o prawa wyborcze. Uczniowie zwracają uwagę na różnice kulturowe i różnice w poziomie rozwoju gospodarczego. Oceniają wpływ zmian gospodarczych na oczekiwania społeczne. Na koniec wybrana osoba przedstawia wnioski.

Faza podsumowująca

1. Dyskusja: „Dlaczego dla społeczeństw XIX w. tak ważne było uzyskanie praw wyborczych?”. Wybrana osoba zapisuje wnioski na tablicy.

2. W ramach podsumowania uczniowie rozwiązują quiz interaktywny. Ci, którzy wykonają zadanie najszybciej, mogą być nagrodzeni oceną za aktywność.

Praca domowa:

Uczniowie rozwiązują ćwiczenia z sekcji Sprawdź się wskazane przez nauczyciela.

Materiały pomocnicze:

Konstytucja roku I, [w:] Wielka Rewolucja Francuzów 1789–1794 – teksty źródłowe, loustrzyki.edu.pl.

Krzysztof Polak, Zmiany prawa wyborczego w Wielkiej Brytanii w XIX i XX wieku, arslege.pl.

Komuna Paryska, [w:] Materiały do nauk administracyjnych/Komuna Paryska, wikibooks.org.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Gra interaktywna może być wykorzystana jako przygotowanie do lekcji powtórkowej.