Autor: Krzysztof Kowaluk

Przedmiot: Wiedza o społeczeństwie

Temat: Ewolucjonizm

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

Zakres rozszerzony

V. Państwo, myśl polityczna i demokratyzacja.

Uczeń:

5) przedstawia różne rozumienia pojęcia polityki; analizuje na wybranych przykładach zjawiska konfliktu i kompromisu politycznego;

11) analizuje kwestię pojmowania równości, wolności i sprawiedliwości w różnych nurtach myśli politycznej.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia różnicę między ewolucjonizmem a innymi teoriami społecznymi;

• wskazuje źródła ideowe ewolucjonizmu;

• analizuje główne nurty ewolucjonizmu.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• lekcja odwrócona.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• burza mózgów; rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed zajęciami

1. Trzy pary uczniów otrzymują zadanie przygotowania charakterystyki koncepcji ewolucjonizmu: Karola Darwina (np. na podstawie K. Darwin O powstawaniu gatunków), Herberta Spencera (na podstawie np. H. Spencer,/span> Jednostka przeciwko państwu) oraz Edwarda Wilsona (np. na podstawie E. Wilson O naturze ludzkiej). W prezentacjach można wykorzystać inne źródła polecone przez nauczyciela lub odnalezione przez uczniów.

Pozostali uczniowie zapoznają się z sekcją „Przeczytaj” e‑materiału, aby mogli brać aktywny udział w zajęciach.

Faza wstępna

1. Mapa skojarzeń. Uczniowie zapisują kilka podstawowych cech ewolucjonizmu. Następnie wykonują ćwiczenia 2–5 z sekcji „Audiobook” – wspólne omówienie odpowiedzi.

2. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

Faza realizacyjna

1. Pierwsza uczniowska prezentacja – zasady ewolucjonizmu Karola Darwina.

2. Druga uczniowska prezentacja – zasady ewolucjonizmu Herberta Spencera.

3. Trzecia uczniowska prezentacja – zasady ewolucjonizmu Edwarda Wilsona.

4. Debata filozofów. Każda para prelegentów zadaje jednej z pozostałych par (np. zgodnie z ruchem wskazówek zegara) dwa pytania. Zadawane są również pytania z sali. Pytani udzielają odpowiedzi.

5. Wystąpienia uczniów zostają ocenione przez nauczyciela. Jeśli jest taka konieczność, nauczyciel uzupełnia ich wcześniejsze wystąpienia.

Faza podsumowująca

1. Praca z materiałem z sekcji „Animacja”. Po zapoznaniu się z treścią materiału uczniowie w parach rozwiązują dołączone do niej ćwiczenie. Na koniec następuje wspólne omówienie odpowiedzi.

2. Dyskusja w formie burzy mózgów na temat: „Jak koncepcje ewolucjonizmu wpłynęły na myśl polityczną?”.

Praca domowa:

Przygotuj krótką notatkę, w której zawrzesz najistotniejsze informacje na temat ewolucjonizmu.

Materiały pomocnicze:

• Piotr Becker, Dyskusje nad ewolucjonizmem Karola Darwina w myśli polskiej przełomu XIX i XX wieku, „Annales Universitatis Mariae Curie‑Skłodowska” 2004, nr XXIX (18).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Materiały multimedialne mogą zostać wykorzystane przez uczniów indywidualnie lub podczas zajęć w charakterze podsumowania.