Dla nauczyciela

Autor: Anna Juwan

Przedmiot: Biologia

Temat: Rozwój zrównoważony

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Cele kształcenia - wymagania ogólne
VI. Rozwijanie postawy szacunku wobec przyrody i środowiska. Uczeń:
2) prezentuje postawę szacunku wobec wszystkich istot żywych oraz odpowiedzialnego i świadomego korzystania z dóbr przyrody;
3) objaśnia zasady zrównoważonego rozwoju.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
XI. Różnorodność biologiczna, jej zagrożenia i ochrona. Uczeń:
9) przedstawia istotę zrównoważonego rozwoju.
Zakres rozszerzony
Cele kształcenia - wymagania ogólne
VI. Rozwijanie postawy szacunku wobec przyrody i środowiska. Uczeń:
3) odpowiedzialnie i świadomie korzysta z dóbr przyrody;
4) objaśnia zasady zrównoważonego rozwoju.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
XVIII. Różnorodność biologiczna, jej zagrożenia i ochrona. Uczeń:
9) przedstawia istotę zrównoważonego rozwoju.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

  • Opiszesz cele rozwoju zrównoważonego.

  • Wskażesz działania, dzięki którym potrzeby obecnego pokolenia mogą być zaspokajane zgodnie z zasadą rozwoju zrównoważonego.

  • Omówisz przykłady stosowania zasady rozwoju zrównoważonego.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • z użyciem komputera;

  • ćwiczenia interaktywne;

  • burza mózgów;

  • praca z filmem;

  • mapa myśli.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Rozwój zrównoważony”. Uczestnicy zajęć zapoznają się z treścią zawartą w sekcji „Przeczytaj” i przygotowują pytania, jakie można by było zadać w kontekście tematu zajęć.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel wyświetla i odczytuje temat lekcji oraz zawarte w sekcji „Wprowadzenie” cele zajęć. Prosi uczniów lub wybraną osobę o sformułowanie kryteriów sukcesu.

  2. Wprowadzenie do tematu. Nauczyciel inicjuje burzę mózgów, zadając pytanie:
    – W jaki sposób możemy wprowadzić w codziennym życiu zasady rozwoju zrównoważonego? Czy stosujesz któreś z nich?
    Uczniowie zapisują swoje pomysły na tablicy. Nauczyciel podsumowuje burzę mózgów.

Faza realizacyjna:

  1. Praca z multimedium („Film”). Uczniowie zapoznają się z każdym z filmów i indywidualnie rozwiązują polecenia (nr 1: „Wyjaśnij, w jakim celu powstała idea rozwoju zrównoważonego” i  nr 2: „Wymień działania, które Polska podejmuje w celu realizacji założeń rozwoju zrównoważonego”).

  2. Praca w parach. Uczniowie na podstawie dodatkowych źródeł i własnej wiedzy wymieniają w parach przykładowe działania w ramach każdego z punktów deklaracji z Rio wymienionych w sekcji „Przeczytaj”. Mogą je przedstawić np. w formie mapy myśli.

  3. Utrwalenie wiedzy i umiejętności. Uczniowie dobierają się w pary i wykonują ćwiczenia nr 7 („Wyjaśnij, w jakim celu tworzone są leśne kompleksy promocyjne”) i 8 („Wyjaśnij, dlaczego dla zrównoważonej gospodarki rolnej tak duże znaczenie ma różnorodność uprawianych na danym terenie roślin”) z sekcji „Sprawdź się”. Następnie konsultują swoje rozwiązania z inną parą uczniów i formułują wspólne uzasadnienia. Nauczyciel w razie potrzeby naprowadza ich na prawidłowy tok rozumowania. Chętni prezentują odpowiedzi na forum klasy. Nauczyciel udziela informacji zwrotnej.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie odpowiadają na pytania przygotowane przed lekcją.

  2. Nauczyciel prosi uczniów o rozwinięcie zdań: „Dziś nauczyłem/nauczyłam się…”, „Zrozumiałem/zrozumiałam, że…”, „Zaskoczyło mnie…”, „Dowiedziałem/dowiedziałam się...”.

Praca domowa:

  1. Wykonaj ćwiczenia od 1 do 6 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

  • Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.

  • „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

  • Marcin Popkiewicz, „Rozwój zrównoważony: 10 mitów”, portal Ziemia na Rozdrożu, 13 stycznia 2014.

Dodatkowe wskazówki metodyczne:

  • Uczniowie mogą przed lekcją zapoznać się z materiałem w sekcji „Film”, aby aktywnie uczestniczyć w zajęciach i pogłębić swoją wiedzę.

Sprawdź się