Autor: Katarzyna Maćkowska

Przedmiot: Filozofia

Temat: Słownik filozoficzny. Platon w pigułce

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
VI. Filozofia Platona jako paradygmat metafizyki antynaturalistycznej. Uczeń:
1) wyjaśnia platońską teorię idei jako niematerialnych, niezmiennych i wiecznych wzorców dla zmiennych i czasowych rzeczy fizycznych oraz stosuje ją do wybranego sporu filozoficznego (np. sporu o to, czym są lub jak istnieją liczby);
2) objaśnia platońską teorię poznania, definiując termin anamneza;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele lekcji. Uczeń:

  • pozna biografię Platona;

  • scharakteryzuje filozofię Platona – jej aspekt metafizyczny, antropologiczny i etyczny;

  • wyjaśni, na czym polegał idealizm Platona;

  • zrozumie, na czym polegała rewolucyjność poglądów Platona.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • odwrócona klasa;

  • ćwiczeń przedmiotowych;

  • z użyciem komputera;

  • dyskusja;

  • gra dydaktyczna;

  • prezentacja TED.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w grupach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał: „Słownik filozoficzny. Platon w pigułce” z zaleceniem przeczytania jego treści przed lekcją. Wybrany uczeń przygotowuje kolaż lub mem będący ilustracją lub komentarzem do e‑materiału. Uczeń powinien umieć uzasadnić swoją interpretację.

Faza wprowadzająca:

  1. Nauczyciel loguje się na platformie i na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika wyświetla stronę tytułową e‑materiału. Następnie prosi wybraną osobę o odczytanie tematu lekcji oraz celów. Wspólne ustalenie kryteriów sukcesu.

  2. Dyskusja wprowadzająca. Zalogowany na platformie nauczyciel, po wyświetleniu dostępnego w panelu użytkownika raportu, kontroluje przygotowanie uczniów do lekcji: weryfikuje, którzy uczniowie zapoznali się z udostępnionym przed lekcją e‑materiałem. Wybrani uczniowie prezentują efekty pracy w domu. Pozostali uczniowie zadają pytania prezentującym oraz uzupełniają informacje. Tę część lekcji kończy krótka dyskusja wokół poruszonej tematyki. Po zakończeniu dyskusji chętna/wybrana osoba przedstawia wnioski.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel pyta uczniów, co to znaczy, że cała filozofia europejska stanowi przypisy do Platona.

  2. Praca z multimedium. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej materiał z sekcji „Prezentacja TED”. Odczytanie polecenia do multimedium: Jak, według dr. Tomasza Mazura, Platon doszedł do stworzenia pojęcia idei? Czy zgadzasz się z tą teorią? Uzasadnij swoją odpowiedź. Wspólna praca całego zespołu klasowego nad odpowiedziami.

  3. Praca z drugim multimedium. Uczniowie zapoznają się z materiałem w sekcji „Gra dydaktyczna”. Klasa dzieli się na grupy. Każdy zespół opracowuje odpowiedzi do poleceń i ćwiczeń. Po wyznaczonym przez nauczyciela czasie liderzy grup odczytują propozycje. Nauczyciel komentuje rozwiązania uczniów.

  4. W ramach podsumowania, nauczyciel prosi uczniów, żeby wyjaśnili, na czym polegała rewolucyjność myśli Platona.

Faza podsumowująca:

  1. Zalogowany na platformę nauczyciel ponownie wyświetla na tablicy temat lekcji i cele zawarte w sekcji „Wprowadzenie”. Każdy uczeń ma dokończyć zdanie, odwołując się do wyświetlonych treści: Zaczynam się zastanawiać…

  2. Wszyscy uczniowie podsumowują zajęcia, zwracając uwagę na nabyte umiejętności.

Praca domowa:

  1. Stwórz krzyżówkę podsumowującą zajęcia i zawierającą minimum dziesięć haseł.

Materiały pomocnicze:

  • Leś T., Koncepcje mądrości w filozofii Sokratesa, Platona i Arystotelesa, Kraków 2016.

  • Hare R.M., Platon, Warszawa 1996.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

  • Nauczyciel może wykorzystać medium w sekcji „Prezentacja TED” do pracy przed lekcją. Uczniowie zapoznają się z jego treścią i przygotowują do pracy na zajęciach w ten sposób, żeby móc samodzielnie rozwiązać zadania.