Scenariusz

Autor

Learnetic SA

Temat zajęć

Zjawiska wulkaniczne na Ziemi

Grupa docelowa

• szkoła podstawowa, klasa 8 (treści rozszerzające podstawę programową)

• szkoła ponadpodstawowa, zakres podstawowy, klasa 1

Ogólny cel kształcenia

Zapozanie ze zjawiskami wulkanicznymi, identyfikacja związków między przebiegiem granic płyt litosfery, a występowaniem zjawisk wulkanicznych oraz na ich podstawie formułowanie twierdzeń o zaobserwowanych prawidłowościach w ich rozmieszczeniu.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

1) porozumiewanie się w języku ojczystym;

3) kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;

5) umiejętność uczenia się;

Cele ( szczegółowe) operacyjne

Uczeń:

1. wyjaśnia, co to są wulkany i jak powstają

2. wskazuje na mapie, gdzie na Ziemi rozmieszczone są wulkany

3. wymienia i opisuje zjawiska powulkaniczne

4. wymienia skutki wybuchu wulkanów zarówno dla klimatu, jak i cywilizacji

Metody kształcenia

• metoda asymilacji wiedzy: pogadanka

• metoda oglądowa: pokaz filmu

• metody programowane: praca z mapą, praca z tekstem źródłowym, praca z  użyciem programów komputerowych i zasobów sieci internetowej

Formy organizacji pracy:

• indywidualna

• zespołowa

Pomoce

• tablica interaktywna lub projektor multimedialny

• ścienna mapa świata

• materiały źródłowe (załącznik)

• komputery lub tablety z dostępem do internetu

• karteczki samoprzylepne, pisaki

Przebieg lekcji

Faza wprowadzająca

1. Czynności porządkowe.

2. Nauczyciel czyta głośno fragment tekstu źródłowego nr 1 (tylko opis Pliniusza, bez akapitu, w którym jest wymieniona nazwa wulkanu). Zadaje uczniom pytanie, jakie zjawisko zostało w nim opisane.

   Po wysłuchaniu odpowiedzi uczniów, podaje temat lekcji.

Faza realizacyjna

1. Nauczyciel czyta uczniom końcowy akapit tekstu źródłowego. Pyta uczniów, gdzie znajduje się Wezuwiusz i prosi wybranego ucznia o zaznaczenie jego położenia na ściennej mapie świata za pomocą samoprzylepnej karteczki z wpisaną nazwą wulkanu.

2. Nauczyciel dzieli uczniów na kilkuosobowe zespoły. Każdy z zespołów dostaje za zdanie podać nazwy i położenie pięciu wulkanów ze wskazanego przez nauczyciela regionu świata. Uczniowie mogą korzystać z zasobów internetu. Następnie przedstawiciele zespołów podchodzą do mapy i umieszczają na niej karteczki z nazwami wulkanów.

3. Nauczyciel pyta uczniów, czy dostrzegają jakąś prawidłowość w rozmieszczeniu wulkanów na Ziemi. Uczniowie podają swoje propozycje odpowiedzi.

4. Nauczyciel odtwarza fragment filmu Co to jest wulkan i jak jest zbudowany? (od 00:00 do 03:05). Następnie prowadzi z uczniami dyskusję, porównując udzielone wcześniej odpowiedzi z informacjami podanymi w filmie.

5. Każdy zespół otrzymuje kopię tekstu źródłowego nr 1. Uczniowie podkreślają w teście fragmenty, w których opisane zostały zjawiska towarzyszące erupcji wulkanu i piszą na karkach swoje propozycje nazw tych zjawisk (np. emisja dymu, popiołu i trujących gazów, wstrząsy tektoniczne, odkształcenie powierzchni ziemi itp.). Następnie przedstawiciele zespołów kolejno podają swoje propozycje, które nauczyciel zapisuje na tablicy (powtarzające się nazwy są pomijane).

6. Nauczyciel odtwarza fragment filmu Co to jest wulkan i jak jest zbudowany? (od 03:06 do 06:50). Prosi uczniów, aby oglądając film starali się zapamiętać jak najwięcej pokazanych w nim zjawisk lub produktów, których powstawanie jest związane z aktywnością wulkaniczną. Po obejrzeniu filmu zespoły podają swoje propozycje, które są zapisywane na tablicy.

7. Każdy zespół otrzymuje kopię tekstu źródłowego nr 2. Nauczyciel prosi zespoły o zapoznanie się z tekstem a następnie o podanie swoich propozycji konsekwencji wybuchów wulkanów, a w szczególności emisji dużych ilości pyłów i popiołów do atmosfery. Zadaje też pytanie, czy skutki wybuchów wulkanów są wyłącznie negatywne.

8. Nauczyciel odtwarza fragment filmu Co to jest wulkan i jak jest zbudowany? (od 06:50 do końca filmu). Następnie prowadzi z uczniami dyskusję, porównując udzielone wcześniej odpowiedzi z informacjami podanymi w filmie.

Faza podsumowująca

1. Uczniowie sporządzają notatkę w zeszytach.

2. Nauczyciel wyświetla na tablicy interaktywnej lub za pomocą rzutnika znajdujące się w e‑materiale interaktywne ćwiczenia multimedialne. Uczniowie wspólnie wykonują ćwiczenia (przedstawiciele zespołów podchodzą kolejno do tablicy interaktywnej lub do komputera nauczyciela).

Praca domowa

1. Na podstawie dostępnych źródeł informacji opisz przebieg wybranej erupcji wulkanicznej i wymień jej skutki.

2. Korzystając z internetu

   wypisz po 3 nazwy wulkanów: czynnych, drzemiących i wygasłych, które nie pojawiły się w trakcie lekcji.

Metryczka

Tytuł

Co to jest wulkan i jak jest zbudowany?

Temat lekcji z e‑podręcznika, do którego e‑materiał się odnosi

4.4. Jakie procesy wywołują zjawiska wulkaniczne i trzęsienia ziemi?

1. Co to jest wulkan i jak jest zbudowany?

2. Gdzie można natrafić na wulkany na kuli ziemskiej? Zjawiska powulkaniczne.

Przedmiot

Geografia

Etap edukacyjny

• szkoła podstawowa, klasa 8 (treści rozszerzające podstawę programową)

• szkoła ponadpodstawowa, zakres podstawowy, klasa 1

Nowa podstawa programowa

Szkoła podstawowa:

XIV. Wybrane problemy i regiony geograficzne Azji: Azja jako kontynent kontrastów geograficznych; pacyficzny „pierścień ognia”;

Uczeń identyfikuje związki między przebiegiem granic płyt litosfery, a występowaniem rowów tektonicznych, wulkanów, trzęsień ziemi i tsunami oraz na ich podstawie formułuje twierdzenia o zaobserwowanych prawidłowościach w ich rozmieszczeniu.

Szkoła ponadpodstawowa (zakres podstawowy):

V. Litosfera: związek budowy wnętrza Ziemi z tektoniką płyt litosfery, procesy wewnętrzne i zewnętrzne kształtujące powierzchnię Ziemi i ich skutki, skały.

Uczeń wyjaśnia przebieg głównych procesów wewnętrznych prowadzących do urozmaicenia powierzchni Ziemi (ruchy epejrogeniczne, ruchy górotwórcze, wulkanizm, plutonizm, trzęsienia ziemi).

Kompetencje kluczowe

1) porozumiewanie się w języku ojczystym;

3) kompetencje matematyczne i podstawowe kompetencje naukowo‑techniczne;

5) umiejętność uczenia się.

Cele edukacyjne zgodne z etapem kształcenia

Po zapoznaniu się z e‑materiałem uczeń:

1. wyjaśnia, co to są wulkany i jak powstają;

2. wskazuje na mapie strefy występowania wulkanów na Ziemi i wiąże je z rozmieszczeniem granic płyt litosfery

   ;

3. przedstawia pozytywne i negatywne konsekwencje występowania zjawisk wulkanicznych.

Powiązanie z e‑podręcznikiem

http://www.epodreczniki.pl/reader/c/148602/v/52/t/student-canon/m/ipx7hOVfDa