Dla nauczyciela

Scenariusz zajęć

Autor: Danuta Jyż‑Kuroś

Przedmiot: chemia

Temat: Zjawiska krasowe a twardość przemijająca wody

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie podstawowym i rozszerzonym

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy

XI. Zastosowania wybranych związków nieorganicznych. Uczeń:

4) opisuje mechanizm zjawiska krasowego i usuwania twardości przemijającej wody; pisze odpowiednie równania reakcji.

Zakres rozszerzony

XI. Zastosowania wybranych związków nieorganicznych. Uczeń:

4) opisuje mechanizm zjawiska krasowego i usuwania twardości przemijającej wody; pisze odpowiednie równania reakcji.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii;

  • kompetencje cyfrowe.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • przyporządkowuje zdjęcie danej formy krasu do jej nazwy;

  • wymienia nazwy jednostek stosowanych do pomiarów twardości wody;

  • przelicza różne jednostki stosowane do pomiarów twardości wody;

  • zapisuje równanie reakcji chemicznej opisujące usuwanie twardości przemijającej wody;

  • konstruuje mapę myśli przedstawiającą rodzaje zjawisk krasowych.

Strategie nauczania:

  • konstruktywistyczna.

Metody i techniki nauczania:

  • metoda rozwiązywania problemów.

Formy pracy:

  • praca w grupach.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do Internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica;

  • pisak/kreda;

  • masa solna, masa papierowa, modelina, plastelina.

Przed lekcją

  1. Nauczyciel prosi uczniów o zapoznanie się z e‑materiałem dotyczącym zjawisk krasowych. Efektem pracy ma być lista form krasowych opisanych w e‑materiale. Listę należy sporządzić na osobnej kartce i podpisać swoim imieniem i nazwiskiem na odwrocie.

Przebieg zajęć

Faza wstępna:

  1. Nauczyciel prosi wszystkich uczniów o ułożenie list nazwami soli „do góry”. Jedna osoba łączy je w grupy, podług których mają utworzyć się odpowiednie min. czteroosobowe zespoły, na podstawie ilości wskazanych form krasowych. Połączone listy odpowiadają grupie uczniów pracujących razem. Ci, którzy ewentualnie nie wykonali zadania, pracują razem.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel informuje, że będą poszukiwać rozwiązania problemu na pytanie „Jak opracować model przestrzenny, przedstawiający formy zjawisk krasowych?”.

  2. Prowadzący informuje, że uczniowie będą pracowali metodą rozwiązywania problemów i w swojej pracy powinni uwzględnić trzy etapy pracy:

  • Diagnoza problemu: jaki materiał najlepiej wykorzystać do opracowania modelu? Jakie formy należy przedstawić? Jak duża powinna być makieta? Czy powinniśmy wykorzystać wodę w makiecie?

  • Poszukiwanie rozwiązania problemu: jakie wady i zalety ma nasz model? Jakie mogą pojawić się trudności w wykonaniu?

  • wybór rozwiązania: wykonanie makiety przestrzennej przedstawiającej formy zjawisk krasowych?
    Czas pracy nad makietą 20 minut.

  1. Po przygotowaniu makiet przez poszczególne grupy, każda prezentuje swoją przez maks. trzy minuty. Podaje krótki opis przedstawionych form. Przedstawia analizę zalet i wad swojego rozwiązania. W czasie pracy grup, nauczyciel monitoruje postęp pracy, pomaga rozwiązać problemy techniczne. Jeśli grupa zakończy pracę przed innymi, prowadzący zaleca skorzystanie z medium bazowego.

  2. W czasie prezentacji wyników pracy, dba o poprawność merytoryczną i podkreśla zalety każdej makiety. Jeśli któraś grupa zastosuje wodę w makiecie, wprowadza pojęcie twardości węglanowej przemijającej. Jeśli nie, pyta uczniów, jak działa woda w zjawiskach krasowych, jakie ma konsekwencje przepływanie wody przez skały dla jej właściwości.

Faza podsumowująca:

  1. Uczniowie wykonują zadania, dołączone do tematu, jako formę utrwalenia wiadomości i umiejętności z lekcji.

Praca domowa:

Nauczyciel prosi uczniów, aby w zespołach czteroosobowych wykonali prezentację lub plakat na temat: kiedy i gdzie spotkaliśmy się z formami pochodzenia krasowego w przyrodzie? Nauczyciel precyzuje oczekiwania dotyczące wykonania pracy: za pomocą fotografii z waszych wycieczek, wyjść i wyjazdów rekreacyjnych zilustrujcie, gdzie zetknęliście się z tym rodzajem form terenu.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Medium może być wykorzystane:

  • zgodnie z propozycją zawartą w scenariuszu;

  • dla uczniów nieobecnych na lekcji jako formę uzupełnienia wiadomości;

  • na lekcjach geografii;

  • jako formę sprawdzenia wiedzy dla uczniów innych szkół w czasie dnia otwartego po prezentacji makiet wykonanych na lekcji.

Materiały pomocnicze:

Materiały dla osób szczególnie zainteresowanych tematem:

  • Kras i Speleologia – czasopismo

  • Sobczyk A., Kasparzak M., Marciszak A., Stefaniak K., Zjawiska krasowe w skałach metamorficznych w Masywie Śnieżnika (Sudety Wschodnie): aktualny stan badań oraz znaczenie dla poznania ewolucji Sudetów w późnym kenozoiku, Przegląd Geologiczny, vol. 64, nr 9, 2016

  • https://natura2000.gdos.gov.pl/files/artykuly/52959/8310_jaskinie_nieudostepnione_do_zwiedzania.pdf

Sprawdź się