Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 3.2.12.3

Imię i nazwisko autora: Paweł Przywara

Przedmiot: język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Wie zeigst du deine Meinung im Netz?/Jak wyrażasz swoje zdanie w Internecie?

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, klasa II, zakres podstawowy, poziom językowy B1+/B2

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność wyrażania swojej opinii w Internecie.

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wariant III.1.P Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (kontynuacja 1. języka obcego nowożytnego ze szkoły podstawowej – kształcenie w zakresie podstawowym)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie wypowiedzi ustne o umiarkowanym stopniu złożoności, wypowiadane w naturalnym tempie, w standardowej odmianie języka, a także wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne oraz proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach oraz reaguje w formie prostego tekstu pisanego w typowych sytuacjach w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się dość bogatym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
12) nauka i technika (np. ludzie nauki, odkrycia naukowe, wynalazki, korzystanie z podstawowych urządzeń technicznych i technologii informacyjno‑komunikacyjnych oraz szanse i zagrożenia z tym związane);
III. Uczeń rozumie wypowiedzi pisemne o umiarkowanym stopniu złożoności (np. listy, e‑mail, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, instrukcje, komiksy, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
3) określa kontekst wypowiedzi (np. nadawcę, odbiorcę, formę tekstu, czas, miejsce, sytuację);
4) znajduje w tekście określone informacje;
5) rozpoznaje związki między poszczególnymi częściami tekstu;
IV. Uczeń tworzy proste, spójne i logiczne, w miarę płynne wypowiedzi ustne:
5) opisuje upodobania;
6) wyraża i uzasadnia swoje opinie i poglądy, przedstawia i ustosunkowuje się do opinii i poglądów innych osób;
VI. Uczeń reaguje ustnie w typowych, również w miarę złożonych sytuacjach:
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, list prywatny, formularz, e‑mail, komentarz, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
4) wyraża swoje opinie i uzasadnia je, pyta o opinie, zgadza się lub nie zgadza się z opiniami innych osób, wyraża wątpliwość;
5) wyraża i uzasadnia swoje upodobania, preferencje, intencje i pragnienia, pyta o upodobania, preferencje, intencje i pragnienia innych osób;
13) wyraża uczucia i emocje (np. radość, smutek, niezadowolenie, złość, zdziwienie, nadzieję, obawę, współczucie);
VIII. Uczeń przetwarza tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub w języku polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
3) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje sformułowane w języku polskim;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne – zgodne ze zrewidowaną taksonomią celów Blooma, w tym minimum jeden cel z poziomu 3–6 sfery kognitywnej, sformułowane w postaci SMART:

Uczeń:

  • wymienia sposoby wyrażania swojego zdania w Internecie;

  • podaje przykłady tematów, na które użytkownicy dyskutują lub wyrażają swoją opinię w Internecie;

  • formułuje komentarz do posta.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • może skorzystać z autentycznych materiałów;

  • opinie ucznia są ważnym elementem lekcji i wzajemnego porozumienia;

  • zaspokaja potrzebę ciekawości i kreatywności.

Strategie uczenia się:

  • tworzenie skojarzeń myślowych, asocjacji i kojarzenie pojęć;

  • centralizowanie procesu uczenia (utrwalanie i łączenie nowych informacji z już znanymi, koncentrowanie uwagi);

  • pokonywanie ograniczeń w mówieniu i pisaniu poprzez przechodzenie na język ojczysty, szukanie pomocy u rozmówców oraz używanie mimiki i gestu.

Metody/techniki nauczania:

  • podejście komunikacyjne;

  • konstruktywizm;

  • podająca: pogadanka, wyjaśnianie, praca z tekstem źródłowym, praca z mapą myśli;

  • aktywizująca: burza mózgów, tworzenie dialogów;

  • kognitywna: udzielanie objaśnień (wskazówek) i komentarzy;

  • programowana: z użyciem komputera, techniki: multimedialne.

Formy zajęć:

  • praca indywidualna,

  • plenum,

  • praca w parach,

  • praca w grupie.

Środki dydaktyczne potrzebne do realizacji lekcji:

  • komputer, np. laptop z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (mapa myśli),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych,

  • karteczki z definicjami pojęć,

  • karteczki z wstępną ankietą (2 pytania) dotyczącą wyrażania opinii w Internecie,

  • kartki z tekstami na temat wydarzeń szkolnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca

  • Nauczyciel dzieli klasę na grupy. Każda grupa otrzymuje od nauczyciela definicje następujących haseł w języku niemieckim: das Internetforum (np. eine Diskussions- und Informationsplattform im Internet), die Sozialmedien (np. Netzwerke, über die Nutzerinnen und Nutzer miteinander kommunizieren und Inhalte austauschen können), das Blog (np. eine Webseite, die meistens von einer Person geführt und mit aktuellen Inhalten ergänzt wird), der Post (ein Beitrag, den jemand postet), das Vlog (np. Inhalte im Internet, die aus vielen Videoclips bestehen, ein bestimmtes Thema behandeln und meistens von einer Person veröffentlicht werden) itd.

  • Zadaniem każdej grupy jest odgadnięcie haseł. Przedstawiciel wybranej grupy prezentuje wyniki pracy w grupie na forum klasy. Nauczyciel udziela informacji dotyczącej poprawności odpowiedzi. Pozostałe grupy porównują swoje rozwiązania, korygują je lub zgłaszają własne propozycje. Nauczyciel zapisuje hasła na tablicy, a następnie prosi uczniów, aby przyjrzeli się zdjęciu otwierającemu i pyta: Czy domyślacie się, co będzie tematem naszej dzisiejszej lekcji?

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji „Czy wiesz, że…” na temat możliwości wyrażania opinii w Internecie.

  • Nauczyciel rozdaje uczniom karteczki z dwoma pytaniami: 1. Schreibst du Kommentare im Netz? A. Ja B. Nein oraz 2. Wo schreibst du Kommentare? A. in den Sozialmedien B. in Onlinegeschäften C. in Themengruppen D. auf Nachrichtenwebseiten E.auf Podcast‑Plattformen F. in Foren G. irgendwo anders i prosi uczniów o zaznaczenie anonimowo odpowiedzi. Następnie wybrani uczniowie zbierają kartki krótkiej ankiety i podsumowują w języku niemieckim jej wyniki.

b) Faza realizacyjna

  • Nauczyciel prosi, aby uczniowie przeczytali początek tekstu oraz odpowiedzi na pytanie: Was für ein Text ist das? Wo kann man ihn finden? Uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy.

  • Uczniowie dobierają się w pary i zapoznają się z pytaniami w Übung 1 w części Przeczytaj. Nauczyciel prosi, aby spróbowali wcielić się w bohaterów rozmowy, w której zadawane są te pytania i ułożyli na ich podstawie krótki dialog. Wybrane pary prezentują dialogi na forum klasy.

  • Następnie uczniowie czytają cały tekst, uzupełniając brakujące pytania (Übung 1 w części Przeczytaj). W razie konieczności uczniowie korzystają z dodatkowej pomocy, np. wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku.

  • Po przeczytaniu tekstu nauczyciel zachęca uczniów do krótkiej wymiany zdań na temat jego treści, zadając pytania, np. Czego dowiedziałeś/aś się z tekstu? (Was hast du aus dem Text erfahren?). Wybrani uczniowie udzielają odpowiedzi na forum klasy.

  • Uczniowie w parach sprawdzają stopień zrozumienia treści tekstu. Określają, które informacje są zgodne z treścią tekstu oraz uzupełniają zdania wyrazami z listy (Übung 2‑3 z części Przeczytaj). Następnie piszą krótką wypowiedź na temat: Wie kann man seine Meinung im Netz äußern? (Übung 4 w części Przeczytaj). Dwie sąsiednie pary wymieniają się odpowiedziami. Wybrana para czyta wypowiedź kolegów/koleżanek, uzupełniając ewentualnie informacje. Nauczyciel udziela informacji zwrotnej dotyczącej poprawności wypowiedzi.

  • Uczniowie zapoznają się z mapą myśli i zastanawiają się nad tym, które zwroty już znają. Następnie w parach uzupełniają luki na mapie myśli. Nauczyciel zapisuje podobną mapę myśli na tablicy. Jedna para prezentuje wyniki swojej pracy i dopisuje brakujące wyrażenia. Pozostali uczniowie podają własne propozycje, które nie pojawiły się na tablicy.

  • Następnie uczniowie indywidualnie sprawdzają stopień zrozumienia mapy myśli, wykorzystując do tego Übung 2‑3 w części Mapa myśli. Uczniowie znajdują pary wyrazów lub wyrażeń w języku polskim i niemieckim o tym samym znaczeniu, uzupełniają tekst podanymi wyrazami z listy.

  • Nauczyciel przygotowuje trzy krótkie teksty dotyczące ostatnich wydarzeń w szkole, dzieli równocześnie klasę na 3 grupy, każda z grup otrzymuje kartkę z jednym z tekstów, członkowie grupy piszą komentarze pod tekstem, po wpisaniu grupy zamieniają się tekstami i znów wpisują swoje komentarze dotyczące danego wydarzenia. Po uzupełnieniu przez grupy, nauczyciel prosi o odczytanie komentarzy, udziela uczniom informacji zwrotnej.

  • Uczniowie indywidualnie odpowiadają pisemnie na pytania Übung 4: 1. Äußerst du deine Meinung im Netz? Oder jemand aus deinem Bekanntenkreis oder deiner Familie? Warum ja, warum nicht? 2. Wo und zu welchen Themen äußerst du dich oder äußern sich andere, die du kennst? Wybrani przez nauczyciela uczniowie odczytują odpowiedzi na forum klasy. Nauczyciel udziela informacji zwrotnej dotyczącej poprawności wypowiedzi.

c) Faza podsumowująca

  • Nauczyciel prosi uczniów o zwrócenie uwagi na zapisaną na tablicy we wcześniejszej fazie lekcji mapę pojęć. Zadaniem uczniów jest wcielenie się w rolę ekspertów, którzy udzielają porad dotyczących wyrażania swojej opinii w internecie. Uczniowie wykorzystują słownictwo z mapy pojęć. Nauczyciel rozpoczyna wypowiedź, np. Wenn man über die Meinungsäußerung im Netz spricht, sollte man die folgenden Aspekte berücksichtigen: Wie man sich seine eigene Meinung bildet? Wer oder Was die eigene Meinung am meisten beeinflusst? Wo man die Meinungen findet? Außerdem ... Kolejni uczniowie kontynuują wypowiedź i omawiają poszczególne części mapy pojęć.

Praca domowa:

Uczniowie piszą komentarz do posta (Aufgabe 8 z części Sprawdź się).

Materiały pomocnicze:

  • materiał autentyczny: https://www.youtube.com/watch?v=dv_5tHdZcF8 [dostęp 25.08.2023]

Uczniowie mogą pracować także z materiałem autentycznym z powyższego linku do strony internetowej. Jest to krótki film na temat wpływu opinii wyrażanej w sieci na odbiorców oraz manipulacji opinią publiczną. Film może być podstawą do głębszej analizy tematu oraz rozszerzenia go o spojrzenie z innej perspektywy: zagrożeń płynących z komentowania wydarzeń/wiadomości/postów/zdjęć oraz czytania komentarzy w Internecie. Na podstawie materiału uczniowie mogą rozwinąć treść mapy pojęć o dodatkowy punkt, np. rolę oraz wpływ dyskusji w sieci na społeczeństwo.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania Mapy pojęć

  • Przed lekcją: powtórzenie znanego słownictwa. Uczniowie przygotowują wydruki komentarzy do artykułów na temat znanych celebrytów niemieckiej sceny, zapoznają się ze zwrotami oraz formą komentarzy (czy są anonimowe/rozbudowane/zawierają krytykę/zawierają emotikony).

  • W trakcie lekcji: odwołanie się do wiedzy posiadanej i połączenie jej z nową wiedzą (konekcjonizm). Uczniowie przygotowują w parach dialog na temat: Meinung im Netz, wykorzystując słownictwo z mapy pojęć. Dialogi prezentują na forum klasy.

  • Po lekcji: wykorzystanie do powtórzenia słownictwa z danego zakresu. Uczniowie przygotowują quiz online na temat komentarzy, wypowiadania swojego zdania, z wykorzystaniem słownictwa z mapy myśli. Na następnej lekcji, w ramach powtórki, uczniowie za pomocą smartfonów rozwiązują quizy. Inną formą wykorzystania słownictwa z mapy może być przygotowanie przez uczniów dla np. uczniów klasy równoległej ankiety dotyczącej wyrażania swojej opinii w sieci.

Słownik