Dla nauczyciela

Autor: Katarzyna Lewandowska

Przedmiot: Język polski

Temat: Trzeba mi wielkiej wody... – twórczość Agnieszki Osieckiej

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum, zakres podstawowy

Podstawa programowa:

Zakres podstawowy
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Kształcenie literackie i kulturowe.
1. Czytanie utworów literackich. Uczeń:
5) interpretuje treści alegoryczne i symboliczne utworu literackiego;
9) rozpoznaje tematykę i problematykę poznanych tekstów oraz jej związek z programami epoki literackiej, zjawiskami społecznymi, historycznymi, egzystencjalnymi i estetycznymi; poddaje ją refleksji;
10) rozpoznaje w utworze sposoby kreowania: świata przedstawionego (fabuły, bohaterów, akcji, wątków, motywów), narracji, sytuacji lirycznej; interpretuje je i wartościuje;
14) przedstawia propozycję interpretacji utworu, wskazuje w tekście miejsca, które mogą stanowić argumenty na poparcie jego propozycji interpretacyjnej;
2. Odbiór tekstów kultury. Uczeń:
1) przetwarza i hierarchizuje informacje z tekstów, np. publicystycznych, popularnonaukowych, naukowych;
6) odczytuje pozaliterackie teksty kultury, stosując kod właściwy w danej dziedzinie sztuki;
III. Tworzenie wypowiedzi.
2. Mówienie i pisanie. Uczeń:
2) buduje wypowiedź w sposób świadomy, ze znajomością jej funkcji językowej, z uwzględnieniem celu i adresata, z zachowaniem zasad retoryki;
4) zgodnie z normami formułuje pytania, odpowiedzi, oceny, redaguje informacje, uzasadnienia, komentarze, głos w dyskusji;
IV. Samokształcenie.
1. rozwija umiejętność pracy samodzielnej między innymi przez przygotowanie różnorodnych form prezentacji własnego stanowiska;
2. porządkuje informacje w problemowe całości poprzez ich wartościowanie; syntetyzuje poznawane treści wokół problemu, tematu, zagadnienia oraz wykorzystuje je w swoich wypowiedziach;
Lektura obowiązkowa
49) powojenna piosenka literacka – wybrane utwory Ewy Demarczyk, Jacka Kaczmarskiego, Wojciecha Młynarskiego, Agnieszki Osieckiej oraz wybrane teksty Kabaretu Starszych Panów.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje obywatelskie;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej;

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji.

Cele operacyjne. Uczeń:

  • określa cechy stylu poetyckiego Agnieszki Osieckiej,

  • dokonuje analizy utworu Sztuczny miód m.in. w kontekście jego tytułu i okoliczności historycznych, w jakich powstał,

  • ocenia interpretację piosenki Agnieszki Osieckiej w wykonaniu wybranego współczesnego artysty.

Strategie nauczania:

  • konstruktywizm;

  • konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

  • dyskusja;

  • odwrócona klasa;

  • koncert piosenek;

  • mapa myśli.

Formy pracy:

  • praca indywidualna;

  • praca w parach;

  • praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

  • komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

  • zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

  • tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

  1. Prowadzący proponuje zainteresowanym osobom przygotowanie krótkiego koncertu piosenek Agnieszki Osieckiej. Mogą to być interpretacje tekstów zamieszczonych w lekcji lub innych. Warto podpowiedzieć uczniom, by sięgnęli do koncertu „Zielono mi” w reż. Magdy Umer z 1997 r. (dostępny w internecie).
    Pozostałe osoby powinny zapoznać się z blokiem tekstowym lekcji „Trzeba mi wielkiej wody...” – twórczość Agnieszki Osieckiej oraz prezentacją multimedialną.

Faza wprowadzająca:

  1. Lekcja rozpoczyna się od koncertu piosenek Agnieszki Osieckiej. Prowadzący uczniowie mogą go dodatkowo skomentować, a słuchacze wymieniać się swoimi wrażeniami. Wskazują interpretacje, które im się szczególnie podobały albo nie podobały. Później nauczyciel krótko charakteryzuje twórczość Osieckiej i czasy, w których powstawały jej piosenki.

  2. Podanie celu i tematu zajęć.

Faza realizacyjna:

  1. Nauczyciel prosi, by uczniowie odnaleźli w e‑materiale tekst piosenki Sztuczny miód, a następnie odtwarza ten utwór w wykonaniu Katarzyny Groniec (dostępny w internecie). Pyta uczniów o ich wrażenia i wstępną interpretację tekstu.

  2. Następnie prowadzący odtwarza wykład Katarzyny Długołęckiej zamieszczony w e‑materiale. Wybrane osoby odczytują kolejno polecenia 1 i 2 z tej sekcji i uczniowie wspólnie dyskutują nad ich rozwiązaniem. Później, w parach, rozwiązują ćw. 1 i 2.

Faza podsumowująca:

  1. Nauczyciel prosi, by uczniowie wykonali indywidualnie polecenie: na podstawie cytowanych w e‑materiale utworów Agnieszki Osieckiej określ cechy jej stylu poetyckiego. Później wybrane osoby przedstawiają propozycje odpowiedzi. Wszyscy notują najtrafniejsze pomysły w zeszytach, w formie mapy myśli.

  2. W podsumowaniu lekcji nauczyciel może zadać następujące pytania: Czy piosenki Agnieszki Osieckiej mogą być dla was ważne? Czy odnajdujecie w nich problemy swojego pokolenia? Czy znacie innych polskich autorów piosenek poetyckich?

Praca domowa:

  1. Wyszukaj w internecie interpretację jednego z tekstów Agnieszki Osieckiej (np. Maryli Rodowicz, Katarzyny Groniec, Anny Szałapak, Katarzyny Nosowskiej, grupy Raz, dwa, trzy lub Darii Zawiałow). Oceń tę interpretację.

Materiały pomocnicze:

  • Zofia Turowska, Agnieszki. Pejzaże z Agnieszką Osiecką, Warszawa 2001.

  • Strona internetowa Fundacji „Okularnicy”.

Wskazówki metodyczne

  • Uczniowie mogą wykorzystać multimedium „Prezentacja multimedialna” do przygotowania się do lekcji powtórkowej na temat cech stylu poetyckiego Agnieszki Osieckiej.

Film