Autor: Anna Juwan

Przedmiot: biologia

Temat: Tkanki okrywające pierwotne

Grupa docelowa: uczniowie III etapu edukacyjnego – kształcenie w zakresie rozszerzonym

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii.

Cele operacyjne (językiem ucznia):

• Określisz pochodzenie pierwotnej tkanki okrywającej.

• Scharakteryzujesz budowę i funkcje epidermy.

• Przedstawisz wytwory skórki pokrywającej nadziemne części rośliny.

• Scharakteryzujesz budowę i funkcje ryzodermy.

• Przedstawisz wytwory skórki pokrywającej podziemne części rośliny.

• Porównasz epidermę i ryzodermę.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• z użyciem komputera;

• ćwiczenia interaktywne;

• gwiazda pytań;

• analiza grafiki interaktywnej;

• gra dydaktyczna.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w parach;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przed lekcją:

1. Uczniowie zapoznają się z treścią w sekcji „Przeczytaj”.

Przebieg lekcji

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla na tablicy lub za pomocą rzutnika zawartość sekcji „Wprowadzenie”. Uczniowie wspólnie z nauczycielem omawiają cele lekcji i określają kryteria sukcesu.

2. Odwołanie do wcześniejszej wiedzy. Nauczyciel prosi wybranych uczniów, aby wyjaśnili zagadnienia poznane na wcześniejszych zajęciach:
   – podział tkanek roślinnych ze względu na funkcje;
   – podział tkanek roślinnych ze względu na pochodzenie;
   – rodzaje pierwotnych tkanek okrywających;
   – tkanki należące do tkanek wtórnych i pierwotnych..

Faza realizacyjna:

1. Gwiazda pytań. Nauczyciel dzieli uczniów na 4‑osobowe grupy, a następnie prezentuje na tablicy interaktywnej schemat „gwiazdy pytań” (zob. materiały pomocnicze). Objaśnia uczniom, w jaki sposób powinni pracować ze schematem: na podstawie e‑materiału oraz innych źródeł mają opracować zagadnienie dotyczące tkanek okrywających pierwotnych, odpowiadając na pytania widniejące na schemacie. Nauczyciel sprawdza wykonanie zadania, podchodząc do każdej grupy. Koryguje ewentualne błędy. Wybrani przez nauczyciela uczniowie kolejno prezentują wyniki prac swojego zespołu. Omawiają przydzielone zagadnienie, wykorzystując ilustracje z e‑materiału wyeksponowane na tablicy interaktywnej.

2. Praca z grafiką interaktywną pt. „Tkanki okrywające pierwotne – epiderma i ryzoderma”. Nauczyciel wyświetla grafikę interaktywną i wspólnie z uczniami dokonuje jej analizy. Prosi podopiecznych, by pracując w parach, wykazali związek między obecnością włośników a efektywnością pobierania wody i soli mineralnych przez ryzodermę (polecenie nr 3). Następnie uczniowie konsultują swoje rozwiązania z inną, najbliżej siedzącą parą.

3. Utrwalanie wiedzy i umiejętności. Nauczyciel przechodzi do sekcji „Sprawdź się”. Dzieli klasę na 4‑osobowe grupy. Uczniowie rozwiązują następujące zadania na czas: od 1 do 6, od najłatwiejszego do najtrudniejszego. Grupa, która poprawnie rozwiąże zadania jako pierwsza, wygrywa.

Faza podsumowująca:

1. Ochotnicy definiują pojęcia: kutykula, kutyna, aparat szparkowy, włoski, włośniki.

2. Uczniowie oceniają, czy udało im się zrealizować kryteria sukcesu sformułowane we wstępnej fazie lekcji.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenia nr 7 i 8 z sekcji „Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

• Neil A. Campbell i in., „Biologia Campbella”, tłum. K. Stobrawa i in., Rebis, Poznań 2019.

• „Encyklopedia szkolna. Biologia”, red. Marta Stęplewska, Robert Mitoraj, Wydawnictwo Zielona Sowa, Kraków 2006.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania grafiki interaktywnej:

• Nauczyciel może wykorzystać grafikę interaktywną na lekcji „Klasyfikacja tkanek roślinnych”.