Dla nauczyciela
Autor: Piotr Mazur
Przedmiot: filozofia
Temat: Symbolika zawarta w dziełach Platona
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, uczniowie liceum, technikum, zakres podstawowy i rozszerzony
Podstawa programowa:
Zakres podstawowy
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,
kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.
Cele operacyjne:
Uczeń:
wyjaśnia, w jaki sposób są używane symbole w filozofii;
interpretuje znaczenie symboli światła, słońca i wzroku w filozofii platońskiej;
objaśnia, jaki model życia przedstawił Platon przy pomocy tych symboli.
Strategie nauczania:
konstruktywizm.
Metody i techniki nauczania:
analiza i interpretacja tekstów,
metoda ćwiczeń przedmiotowych,
rozmowa kierowana,
praca plastyczna,
mapa myśli.
Formy zajęć:
praca indywidualna;
praca w grupach;
praca całego zespołu klasowego.
Środki dydaktyczne:
komputery z głośnikami i dostępem do internetu;
zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale: prezentacja, audiobook, ćwiczenia interaktywne;
tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;
materiały plastyczne: kartki, farby/kredki/flamastry/materiały do techniki kolażu, klej, nożyczki.
Przebieg zajęć:
Przed lekcją
Nauczyciel prosi uczniów o przypomnienie sobie z lekcji języka polskiego, czym jest symbol, oraz o przygotowanie kilku przykładów symboli w formie wydruków lub rysunków. Symbole mają być nieopisane, tak, żeby inni uczniowie mogli samodzielnie rozpoznać, do czego się one odnoszą. Warto zwrócić uwagę, żeby symbole te były powiązanie z historią myśli filozoficznej lub szeroko rozumianą tradycją i/lub kulturą.
Faza wstępna
Nauczyciel podaje temat i cele lekcji oraz wspólnie z uczniami ustala kryteria sukcesu.
Na podstawie informacji przygotowanych przez uczniów przed lekcją nauczyciel inicjuje krótką rozmowę kierowaną na temat symboli. Następnie chętni uczniowie prezentują swoje grafiki, a ich koledzy i koleżanki rozpoznają je i omawiają ich źródła oraz znaczenie.
Faza realizacyjna
Uczniowie zapoznają się indywidualnie z treścią sekcji „Przeczytaj” w e‑materiale. Wspólne omówienie przedstawionej symboliki i zapisanie notatki w formie mapy myśli.
Praca z multimedium. Uczniowie odsłuchują audiobook (fragment Państwa Platona) i indywidualnie wykonują polecenie 1: opisują, w jaki sposób autor przedstawia etapy „przyzwyczajania się” wzroku do światła.
Uczniowie dzielą się na grupy 3‑4-osobowe. W zespołach przygotowują własną ilustrację do alegorii Platona, uwzględniającą etapy wychodzenia człowieka z jaskini. Ilustracja może być wykonana dowolną techniką (np. rysunek, kolaż, komiks) i powinna odnosić się do symboliki światła, ciemności, okowów, cieni i wzroku w filozofii platońskiej. Po zakończeniu prac prezentacja i wspólne omówienie efektów pracy poszczególnych grup.
Jeśli wystarczy czasu, nauczyciel może zlecić uczniom realizację zadań interaktywnych z e‑materiału, np. ćwiczeń 1, 3 i 4.
Faza podsumowująca
Nauczyciel odczytuje cele lekcji i wspólnie z uczniami weryfikuje, które udało się zrealizować, czego zabrakło, jaki jest przyrost wiedzy i umiejętności etc.
Wybrany uczeń podsumowuje lekcję.
Praca domowa
Ćwiczenia interaktywne nr 6, 7 i 8 z e‑materiału.
Materiały pomocnicze:
Kazimierz Leśniak, Platon, Warszawa 1993.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:
Uczniowie zapoznają się z treścią audiobooka przed lekcją, a na zajęcia przychodzą ze swoimi spostrzeżeniami dotyczącymi znaczenia symboli w filozofii platońskiej.