Autorka: Anna Rabiega

Przedmiot: wiedza o społeczeństwie

Temat: System parlamentarno‑komitetowy

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

zakres rozszerzony

VIII. Modele sprawowania władzy.

Uczeń:

6) charakteryzuje systemy polityczne z zachwianym podziałem władzy – parlamentarno‑komitetowy/rządy konwentu (na przykładzie Konfederacji Szwajcarii) i superprezydencki (na przykładzie Federacji Rosyjskiej); przedstawia instytucjonalne warunki funkcjonowania demokracji w takich systemach.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• charakteryzuje strukturę organów władzy w szwajcarskim systemie parlamentarno‑komitetowym;

• analizuje rolę instytucji demokracji bezpośredniej w systemie politycznym Szwajcarii;

• wyjaśnia znaczenie federalizmu dla funkcjonowania organów władzy w Szwajcarii.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• dyskusja;

• analiza materiałów źródłowych;

• grupy eksperckie.

Formy zajęć:

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Faza wstępna

1. Przedstawienie tematu i celów zajęć.

2. Nawiązanie do wiedzy uczniów. Ochotnicy:

• przypominają najważniejszych elementów dotychczas omawianych modeli demokracji;

• opisują, w jaki sposób w każdym z tych modeli realizowana jest zasada trójpodziału władzy;

• przypominają, czemu służy wprowadzanie zasady trójpodziału władzy w systemie politycznym państwa.

3. Dyskusja. Uczniowie ustalają, jakie warunki musiałby spełniać system polityczny, by zasada trójpodziału władzy była w nim zbędna (niekonieczna).

Faza realizacyjna

1. Uczniowie pracują w grupach eksperckich. Każda z grup analizuje jedno z przydzielonych zagadnień dotyczących szwajcarskiego systemu politycznego (zagadnienia korespondują z podpunktami w sekcji Przeczytaj):

• demokracja bezpośrednia;

• legislatywa;

• egzekutywa;

• judykatywa.

Zadaniem każdej z grup jest ustalenie, czego i jak należy w obszarze przydzielonego zagadnienia nauczyć pozostałych uczniów w klasie. Każdy członek zespołu musi opanować analizowane zagadnienie w stopniu wystarczającym, by przedstawić je reszcie klasy.

2. Po upływie wyznaczonego czasu uczniowie dzielą się na nowe zespoły w taki sposób, że w skład każdej nowej grupy wchodzi przynajmniej po jednym członku każdej z grup eksperckich. Przedstawiciele ci kolejno relacjonują, czego nauczyli się na poprzednim etapie pracy. Można polecić grupie zadanie zbierające wszystkie te informacje (np. sporządzenie krótkiej notatki).

3. Eksperci wracają do swoich grup i konfrontują zdobytą całościową wiedzę. Sprawdzają, czy wszyscy nauczyli się wszystkiego, rozwiązując ćwiczenia interaktywne z sekcji Sprawdź się i wzajemnie weryfikując poprawność rozwiązań.

Faza podsumowująca

1. W ramach podsumowania uczniowie oglądają film, w którym prof. A. Antoszewski omawia system parlamentarno‑komitetowy. Następnie wspólnie wykonują dołączone ćwiczenia i omawiają odpowiedzi.

Praca domowa:

Podział czy jednolitość władzy – rozważ wady i zalety rozwiązań zastosowanych w szwajcarskim i polskim systemie politycznym. W swoich rozważaniach pamiętaj o uwzględnieniu lokalnych uwarunkowań (m.in. zastosowanie instytucji demokracji bezpośredniej, poziom partycypacji obywatelskiej, populacja, dojrzałość systemu demokratycznego).

Materiały pomocnicze:

Konstytucja RP.

Konstytucja Federalna Szwajcarii.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Film może być dla uczniów inspiracją do przygotowania własnego filmu lub prezentacji (wzbogaconych materiałem ilustracyjnym) na temat systemu parlamentarno‑komitetowego.