Wróć do informacji o e-podręczniku Wydrukuj Pobierz materiał do PDF Zaloguj się, aby dodać do ulubionych Zaloguj się, aby skopiować i edytować materiał Zaloguj się, aby udostępnić materiał Zaloguj się, aby dodać całą stronę do teczki

SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Największe miasta w Polsce i ich rozmieszczenie

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa III

Podstawa programowa

XV. Społeczeństwo i gospodarka Polski: rozmieszczenie ludności i struktura demograficzna, saldo migracji, struktura zatrudnienia i bezrobocie, urbanizacja i sieć osadnicza, warunki rozwoju rolnictwa, restrukturyzacja przemysłu, sieć transportowa, atrakcyjność turystyczna.

Uczeń:

6) wyjaśnia zmiany procesów urbanizacyjnych i osadnictwa wiejskiego w Polsce, wiążąc je z przemianami społecznymi i gospodarczymi.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

  • kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

  • kompetencje cyfrowe,

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

  • wskazuje na mapie Polski największe miasta w Polsce i charakteryzuje je pod względem liczby ludności i powierzchni,

  • przedstawia zmiany liczby ludności największych miast w Polsce,

  • porównuje województwa o największej i najmniejszej gęstości sieci miejskiej,

  • określa główne tendencje w rozmieszczeniu największych miast w Polsce.

Strategie nauczania: konektywizm

Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, pogadanka, odwrócona klasa

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w parach (lub grupach), praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), mapa świata, zeszyt przedmiotowy, mapa Polski, atlasy geograficzne

Materiały pomocnicze

Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Rozwój miast w Polsce. Raport wprowadzający Ministerstwa Rozwoju Regionalnego, [online], dostępny w internecie: http://eregion.wzp.pl/sites/default/files/rozwoj_miast_w_polsce_0.pdf), MRR, Warszawa 2010.

Największe miasta w Polsce pod względem liczby ludności, polskawliczbach.pl, [online], dostępny w internecie: http://www.polskawliczbach.pl/najwieksze_miasta_w_polsce_pod_wzgledem_liczby_ludnosci (dostęp 20.12.2021).

Rogacki H., Geografia społeczno‑gospodarcza Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2007.

Szymańska D., Geografia osadnictwa, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2013.

PRZEBIEG LEKCJI

Kilka lekcji wcześniej nauczyciel prosi o przygotowanie informacji na temat największych miast w Polsce i ich rozmieszczenia. W tym celu zaleca zapoznać się z niniejszym e‑materiałem, literaturą wskazaną powyżej oraz innymi źródłami informacji geograficznej. Efektem tej pracy ma być notatka, w której zostaną rozwinięte następujące zagadnienia:

  • największe miasta w Polsce i ich charakterystyka pod względem liczby ludności i powierzchni,

  • zmiany liczby ludności największych miast w Polsce,

  • struktura miast w Polsce pod względem grup wielkościowych,

  • województwa o największej i najmniejszej gęstości sieci miejskiej,

  • główne tendencje w rozmieszczeniu największych miast w Polsce.

Faza wprowadzająca

  • Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie obecności).

  • Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat rodzajów osadnictwa.

  • Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

  • Nauczyciel staje się przewodniczącym dyskusji klasowej. Podaje zagadnienia, które w danym momencie będą poruszane (są to zagadnienia, które uczniowie mieli przygotować – patrz powyżej, jednakże nauczyciel może dokonać zmiany kolejności):

    • największe miasta w Polsce i ich charakterystyka pod względem liczby ludności i powierzchni,

    • zmiany liczby ludności największych miast w Polsce,

    • struktura miast w Polsce pod względem grup wielkościowych,

    • województwa o największej i najmniejszej gęstości sieci miejskiej,

    • główne tendencje w rozmieszczeniu największych miast w Polsce.

  • Uczniowie na podstawie danych BDL omawiają szczegółowo na forum klasy każde z nich. Nauczyciel weryfikuje odpowiedzi uczniów i wyznacza osoby, które w danym momencie mogą zabrać głos.

  • W kolejnej części lekcji nauczyciel wyświetla na tablicy zadania z bloku ćwiczeń interaktywnych. Wskazani uczniowie podchodzą do tablicy i rozwiązują kilka z nich.

Faza podsumowująca

  • Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań i udzielanie na nie odpowiedzi przez uczniów.

  • Nauczyciel ocenia uczniów, biorąc pod uwagę ich możliwości, przygotowanie do zajęć oraz zaangażowanie na lekcji.

  • Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

  • Praca pisemna na temat charakterystyki dwóch wybranych miast Polski, pod względem liczby ludności, gęstości zaludnienia, powierzchni, rodzaju zabudowy, funkcji wiodącej itp.

  • Można poprosić także o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może zostać kontekstowo bądź uzupełniająco wykorzystana podczas zajęć dotyczących krajobrazów miejskich (zakres rozszerzony: XIV. 1), a także w trakcie lekcji poświęconej cechom indywidualnym wybranych miast w Polsce (zakres rozszerzony: XV. 6).