Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Charakterystyka pasa Nizin Środkowopolskich
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres rozszerzony, klasa III
Podstawa programowa
Cele kształcenia - wymagania ogólne
I. Wiedza geograficzna.
1. Rozumienie specjalistycznych pojęć i posługiwanie się terminami geograficznymi.
2. Rozszerzenie wiedzy niezbędnej do zrozumienia istoty zjawisk oraz charakteru i dynamiki procesów zachodzących w środowisku geograficznym w skali lokalnej, regionalnej, krajowej i globalnej.
II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.
2. Analizowanie i wyjaśnianie zjawisk i procesów geograficznych oraz zróżnicowania przyrodniczego, społeczno‑gospodarczego i kulturowego świata.
4. Formułowanie twierdzeń o prawidłowościach dotyczących funkcjonowania środowiska przyrodniczego i społeczno‑gospodarczego oraz wzajemnych zależności w systemie przyroda - człowiek - gospodarka.
8. Wykorzystywanie zdobytej wiedzy i umiejętności geograficznych w analizie i ocenie przemian przestrzeni geograficznej.
III. Kształtowanie postaw.
1. Rozwijanie dociekliwości poznawczej, ukierunkowanej na poszukiwanie prawdy, dobra i piękna.
3. Rozumienie pozautylitamych wartości elementów środowiska geograficznego i krajobrazów.
Treści nauczania:
XIII. Związki między elementami środowiska przyrodniczego na wybranych obszarach Polski: gór, wyżyn, nizin, pojezierzy i pobrzeży.
Uczeń:
5) wyjaśnia wpływ lądolodu na środowisko przyrodnicze pojezierzy i nizin oraz porównuje rzeźbę młodoglacjalną i staroglacjalną;.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne.
Uczeń:
wymienia polskie niziny oraz wskazuje je na mapie,
wskazuje cechy krajobrazu nizinnego Polski,
charakteryzuje krajobraz staroglacjalny,
opisuje niziny polskie.
Strategie nauczania: asocjacyjna, badawcza (problemowa)
Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE
Formy zajęć: praca indywidualna
Środki dydaktyczne: e‑materiał, atlas geograficzny, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy, mapy rzeźby terenu i geologiczne
Materiały pomocnicze:
Kondracki J., Geografia regionalna Polski, Wydawnictwo Naukowe PWN, warszawa 2011.
Mapy regionalizacji fizycznogeograficznej Polski
mapa hipsometryczna regionów wg Kondrackiego, wikimedia.org [dostęp online: 26.05.2020],
mapa fizycznogeograficzna regionów Polski, wikimedia.org [dostęp online: 26.05.2020].
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca
Przedstawienie celów lekcji.
Wprowadzenie do tematu lekcji poprzez krótkie omówienie (przypomnienie) pojęć region fizycznogeograficzny, regionalizacja fizycznogeograficzna Polski – pogadanka, pytania nauczyciela, odpowiedzi uczniów.
Faza realizacyjna
Omówienie przez nauczyciela podziału fizycznogeograficznego pasa nizin, typów krajobrazu, cech charakterystycznych środowiska/krajobrazu poszczególnych makroregionów fizycznogeograficznych – równoległe wyświetlanie na ekranie schematów, zdjęć ilustrujących omawiane treści (np. granice mezoregionów na tle mapy hipsometrycznej, fotografie dokumentujące różne formy rzeźby staroglacjalnej, systemy dolinne dużych rzek – Bug, Narew itp.).
Prośba do uczniów o sporządzanie notatek w trakcie wykładu, dotyczących cech charakterystycznych środowiska pasa nizin i poszczególnych makroregionów.
Po zakończonej prezentacji przedstawienie przez wybranych uczniów zestawu wspólnych cech środowiska/krajobrazu nizin i indywidualnych, wyróżniających cech poszczególnych makroregionów – dyskusja z udziałem wszystkich uczniów.
Prezentacja uczniom grafiki interaktywnej w celu weryfikacji sformułowanych wniosków, wyjaśnienia wątpliwości i usystematyzowania dotychczasowej wiedzy.
Podsumowanie prezentowanych treści mające na celu określenie charakterystycznych cech środowiska/krajobrazu pasa Nizin Środkowopolskich i poszczególnych makroregionów.
Sporządzenie notatki w zeszycie zawierającej syntetyczne podsumowanie przeprowadzonej dyskusji i prezentacji.
Prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału i przedstawienie rezultatów.
Faza podsumowująca
Podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań przez nauczyciela i udzielanie odpowiedzi przez uczniów.
Ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć.
Praca domowa:
dokończenie ćwiczeń zawartych w e‑materiale,
zapoznanie się z pozostałymi informacjami z e‑materiału,
zebranie dodatkowych, nieuwzględnionych w e‑materiale i podczas lekcji informacji (np. osobliwości przyrodniczych, problemów środowiskowych itp.) dotyczących omawianego regionu – uczeń na podstawie zebranych danych rozszerza charakterystykę omawianego regionu; zebrane informacje prezentuje ustnie podczas następnej lekcji.
\ Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:
Grafika interaktywna może być wykorzystana w czasie lekcji dotyczącej pasowości krajobrazowej Polski. Uczniowie, w fazie realizacyjnej, analizują cechy środowiska, w tym ukształtowanie terenu i wysokości bezwzględne, poszczególnych pasów i występujących w ich obrębie regionów fizycznogeograficznych, wskazują różnice i podobieństwa, identyfikują przyczyny.