Dla nauczyciela
SCENARIUSZ LEKCJI
Imię i nazwisko autora: Ewa Malinowska
Przedmiot: geografia
Temat zajęć: Jak działa odbiornik GPS?
Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum i technikum, zakres podstawowy, klasa I
Podstawa programowa
Cele kształcenia
I. Wiedza geograficzna.
Zaznajomienie z różnorodnymi źródłami i metodami pozyskiwania informacji geograficznej.
II. Umiejętności i stosowanie wiedzy w praktyce.
Korzystanie z planów, map fizycznogeograficznych i społeczno‑gospodarczych, fotografii, zdjęć lotniczych i satelitarnych, rysunków, wykresów, danych statystycznych, tekstów źródłowych, technologii informacyjno‑komunikacyjnych oraz geoinformacyjnych w celu zdobywania, przetwarzania i prezentowania informacji geograficznych..
III. Kształtowanie postaw.
Docenianie znaczenia wiedzy geograficznej w poznawaniu i kształtowaniu przestrzeni geograficznej.
Dostrzeganie aplikacyjnego charakteru geografii.
Treści nauczania:
I. Źródła informacji geograficznej, technologie geoinformacyjne oraz metody prezentacji danych przestrzennych: obserwacje, pomiary, mapy, fotografie, zdjęcia satelitarne, dane liczbowe oraz graficzna i kartograficzna ich prezentacja.
Uczeń:
7) określa współrzędne geograficzne za pomocą odbiornika GPS.
Kształtowane kompetencje kluczowe:
kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,
kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,
kompetencje cyfrowe,
kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.
Cele operacyjne
Uczeń:
Poznaje sposób działania systemu i urządzenia GPS.
Wykorzystuje odbiornik GPS i interpretuje uzyskany pomiar.
Dowiaduje się, jakie są wady i zalety systemu GPS.
Strategie nauczania: asocjacyjna, praktyczna (operacyjna).
Metody i techniki nauczania: eksperymentalno‑obserwacyjna, flipped classroom.
Formy zajęć: praca w parach/grupach w klasie i w terenie.
Środki dydaktyczne: e‑materiał, mapa topograficzna/ortofotomapa/plan najbliższego otoczenia szkoły, GPS, smartfon z oprogramowaniem GPS do pomiaru współrzędnych, komputer, projektor multimedialny, tablety, zeszyt przedmiotowy.
Materiały pomocnicze
Aplikacje na smartfona pozwalające określić współrzędne punktu:
Android: Współrzędne Mapy, My Geo Position, UTM Geo Map, Geoportal Mobile i inne,
iOS: Geoportal Mobile.
Informacje o tym, jak zweryfikować dokładność odbiornika CPS w smartfonie: blog.mierzymy.pl/odbiornik‑gps‑jak‑szybko‑sprawdzic‑jego‑dokladnosc [dostęp online: 19.10.2020].
Źródło ortofotomapy/mapy topograficznej: www.geoportal.gov.pl.
PRZEBIEG LEKCJI
Faza wprowadzająca:
czynności organizacyjne,
sprawdzenie ewentualnego zadania domowego,
przedstawienie celów lekcji,
prośba nauczyciela o zgłoszenie niezrozumiałych (nieznanych) terminów użytych w tekście e‑materiału przeczytanego w domu przed zajęciami – wyjaśnienie z udziałem wszystkich uczniów (nauczyciel uzupełnia treści).
Faza realizacyjna:
podział uczniów na grupy (liczebność określa nauczyciel), omówienie zasad wykonania zadania; zadaniem uczniów jest dokonanie pomiarów z wykorzystaniem urządzenia GPS lub smartfonu z odpowiednim oprogramowaniem,
rozdanie przez nauczyciela grupom uczniów mapy/ortofotomapę/planu z naniesionym przebiegiem marszruty przebiegającej w bezpośrednim otoczeniu szkoły, wzdłuż której, w punktach charakterystycznych, wykonywane będą pomiary współrzędnych,
wykonanie pomiarów wstępnych: pomiary współrzędnych przez grupy uczniów na terenie klasy oraz w bezpośrednim otoczeniu budynku szkoły, w wybranych przez grupę 2–3 punktach na terenie otwartym, pod zwartymi koronami drzew i in. – uczniowie uczą się wykonywać pomiary współrzędnych, notują ich wyniki oraz uwagi dotyczące ewentualnych trudności w prowadzeniu pomiarów,
wykonanie pomiarów właściwych: pomiary w punktach charakterystycznych (drzewo, słup, róg boiska itp.) znajdujących się wzdłuż wskazanej przez nauczyciela marszruty i dających się zlokalizować na mapie/planie – wszystkie grupy wykonują pomiary wzdłuż tej samej marszruty bazowej,
powrót do klasy i przedstawienie przez uczniów spostrzeżeń dotyczących technicznej strony prowadzenia pomiarów oraz ewentualnych problemów z ich wykonywaniem w zależności od położenia punktu w terenie, bądź wewnątrz budynku,
wyświetlenie na ekranie przygotowanej przez nauczyciela marszruty bazowej naniesionej na mapę/ortofotomapę/plan otoczenia szkoły z zaznaczonymi punktami charakterystycznymi i ich bazowymi współrzędnymi pozyskanymi z Geoportalu lub Google Earth; porównanie współrzędnych bazowych z wynikami pomiarów prowadzonych przez grupy uczniów, oraz porównanie wyników uzyskanych w tych samych punktach przez różne grupy,
podsumowanie lekcji ze zwróceniem uwagi na technikę, dokładność i precyzję wykonywania pomiarów za pomocą GPS oraz możliwości ich praktycznego wykorzystania,
prośba nauczyciela o wykonanie kilku wskazanych ćwiczeń z e‑materiału i przedstawienie rezultatów.
Faza podsumowująca:
podsumowanie i utrwalenie nowej wiedzy poprzez zadawanie pytań,
ocena aktywności i przypomnienie celów zajęć,
pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.
Praca domowa:
Dokończenie ćwiczeń zawartych w e‑materiale i zapoznanie się z pozostałymi informacjami w domu.
Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium:
Znajomość zasad funkcjonowania odbiornika GPS, przedstawionych na grafikach zawartych w e‑materiale w połączeniu z warstwa tekstową, pozwala na rozszerzenie proponowanych w scenariuszu pomiarów o przeprowadzenie terenowej gry edukacyjnej, w której zadaniem uczniów byłoby pokonanie założonej trasy i osiąganie kolejnych jej poziomów, kierując się m.in. informacjami o współrzędnych punktów z odbiornika GPS. Nauczyciel może także polecić uczniom zapoznanie się z tekstem e‑materiału i schematem interaktywnym przed zajęciami i przygotować założenia gry. W fazie realizacyjnej uczniowie podzieleni są na dwie grupy, każda z nich opracowuje schemat trasy i zadania dla przeciwników, bądź też rywalizują na tej samej trasie.
Grafika interaktywna może być wykorzystana przez ucznia w fazie przygotowania do lekcji lub podczas realizacji tematu dotyczącego korzyści i zagrożeń związanych z lokalizacją w sieci (namierzania w sieci oraz określania własnej lokalizacji) oraz ochrony prywatności poprzez ograniczanie dostępności danych geolokalizacyjnych.