Autor: Martyna Wojtowicz

Temat: Rozpad systemu. Okrągły Stół

Grupa docelowa:

Szkoła ponadpodstawowa, liceum ogólnokształcące, technikum

Podstawa programowa:

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

• kompetencje cyfrowe;

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• przedstawia genezę Okrągłego Stołu;

• wymienia najważniejszych uczestników tych rozmów w 1989 r.;

• omawia najważniejsze postanowienia Okrągłego Stołu.

Strategie nauczania:

• konstruktywizm;

• konektywizm.

Metody i techniki nauczania:

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych;

• analiza materiału źródłowego (porównawcza);

• dyskusja.

Formy pracy:

• praca indywidualna;

• praca w grupach;

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami, słuchawkami i dostępem do internetu;

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale;

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda;

• telefony z dostępem do internetu.

Przebieg lekcji

Przed lekcją:

1. Przygotowanie do zajęć. Nauczyciel loguje się na platformie i udostępnia uczniom e‑materiał „Rozpad systemu. Okrągły Stół”. Prosi uczestników zajęć o zapoznanie się z tekstem w sekcji „Przeczytaj” i multimedium w sekcji „Audiobook” tak, aby podczas lekcji mogli w niej aktywnie uczestniczyć i wykonywać polecenia.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel wyświetla uczniom temat, a także cele zajęć zawarte w sekcji „Wprowadzenie”.

2. Raport z przygotowań. Nauczyciel przy użyciu dostępnego w panelu użytkownika raportu weryfikuje przygotowanie uczniów do lekcji: sprawdza, którzy uczestnicy zajęć zapoznali się z udostępnionym e‑materiałem oraz audiobookiem. Nauczyciel poleca, by uczniowie przygotowali – każdy indywidualnie – mapę myśli związaną z tematem (główny punkt stanowi hasło „Okrągły Stół”). Wybrana osoba lub ochotnik zapisuje propozycje na tablicy.

Faza realizacyjna:

1. Nauczyciel prosi wybrane osoby lub ochotników o przedstawienie okoliczności zorganizowania obrad Okrągłego Stołu. Uczniowie powinni wspomnieć o sytuacji gospodarczo‑politycznej PRL, strajkach, wstępnych rozmowach przedstawicieli opozycji oraz władz komunistycznych.

2. Uczniowie wykonują indywidualnie ćwiczenia 1 i 3 z sekcji „Film + Sprawdź się”. Wspólnie omawiają odpowiedzi.

3. Praca z drugim multimedium („Film + Sprawdź się”). Nauczyciel dzieli uczniów na czteroosobowe grupy, które będą opracowywać odpowiedzi do poleceń. Następnie odtwarza nagrania z udziałem prof. Antoniego Dudka omawiającego przygotowania i przebieg obrad Okrągłego Stołu. Prosi wybraną osobę o przeczytanie polecenia 3: „Wyjaśnij, dlaczego legalizacja NSZZ »Solidarność« mogła stanowić zagrożenie dla władz oraz organizacji OPZZ”. Uczniowie w grupach przygotowują odpowiedzi, wybrany zespół prezentuje swoją wersję, pozostali uczniowie mogą ją uzupełniać. W podobny sposób uczniowie wykonują polecenie 4: wymieniają cele opozycji oraz władz komunistycznych, które chciano osiągnąć podczas obrad Okrągłego Stołu.

4. Dyskusja. Nauczyciel zadaje uczniom pytania: W jaki sposób komuniści chcieli zachować władzę? Czy w ówczesnej sytuacji możliwe były całkowite odsunięcie komunistów od władzy i pełna demokratyzacja Polski? Uczniowie dyskutują, jedna osoba może zapisywać argumenty. Na koniec dyskusji nauczyciel może zorganizować głosowanie.

Faza podsumowująca:

1. Nauczyciel poleca wybranemu uczniowi albo uczennicy (może być ochotnik) podsumowanie lekcji „Rozpad systemu. Okrągły Stół”. Pyta, który element był dla uczniów trudny i dlaczego.

2. Na koniec omawia pracę uczniów podczas zajęć oraz sposób przeprowadzenia dyskusji.

Praca domowa:

1. Wykonaj ćwiczenie nr 4 z sekcji „Film + Sprawdź się”.

Materiały pomocnicze:

A. Dudek, Historia polityczna polski 1989–2015, Kraków 2016.

Z. Woźniak, Pokłosie Okrągłego Stołu. Przeszłość dla przyszłości, „Ruch Prawniczy, Ekonomiczny i Socjologiczny” 2009, nr 71, z. 2.

K. Trembicka, Okrągły stół w Polsce. 30 lat sporów o jego znaczenie i skutki, „Przegląd Sejmowy” 2019, nr 5 (154).

Wskazówki metodyczne:

Informacje zawarte w audiobooku oraz filmach mogą być wykorzystywane podczas lekcji omawiających przemiany w Europie Środkowo‑Wschodniej w 1989 r.