Autor: Dorota Czarny

Przedmiot: Historia

Temat: Cywilizacja minojska i mykeńska

Grupa docelowa:

III etap edukacyjny, liceum, technikum, zakres rozszerzony

Podstawa programowa:

zakres rozszerzony

III. Świat starożytnych Greków.

Uczeń:

2) charakteryzuje kulturę kreteńską i mykeńską;

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się,

• kompetencje obywatelskie.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• wyjaśnia, skąd się wzięła Paryżanka na fresku pałacu w Knossos;

• interpretuje dwa zabytki archeologiczne z Krety;

• opisuje, co Mykeńczycy nakładali możnym na twarz po śmierci;

• wyjaśnia, co się przydaje do odczytania starożytnego pisma.

Strategie nauczania:

• lekcja odwrócona,

• konstruktywizm.

Metody i techniki nauczania:

• prezentacja,

• pogadanka,

• dyskusja,

• rozmowa nauczająca z wykorzystaniem ćwiczeń interaktywnych.

Formy zajęć:

• praca indywidualna,

• praca w grupach,

• praca w parach,

• praca całego zespołu klasowego.

Środki dydaktyczne:

• komputery z głośnikami i dostępem do internetu, słuchawki,

• zasoby multimedialne zawarte w e‑materiale,

• tablica interaktywna/tablica, pisak/kreda.

Przebieg zajęć:

Przed lekcją

Tydzień przed lekcją nauczyciel tworzy trzy grupy cztero-, pięcioosobowe, które wybierają spośród siebie lidera. Losują kartki, na których znajdują się zadania do przygotowania (cywilizacja minojska, cywilizacja mykeńska oraz pierwsze pisma linearne A i B). Zadaniem grup jest przygotowanie prezentacji na temat poszczególnych cywilizacji ze szczególnym uwzględnieniem ich osiągnięć – jedna grupa skupi się wyłącznie na piśmie, jakim wówczas się posługiwano. Uczniowie mogą wykorzystać w tym celu zasoby e‑podręcznika oraz inne dostępne źródła informacji. Sposób prezentacji jest dowolny: multimedialny, w formie plakatu, mapy mentalnej itp.

Pozostali uczniowie zapoznają się z tematem.

Faza wstępna:

1. Nauczyciel przedstawia uczniom cel lekcji: Na lekcji poznamy pierwsze cywilizacje greckie, ich osiągnięcia i wskażemy różnice między nimi.

2. Na tablicy narysowana jest tabela z dwiema kolumnami: cywilizacja minojska oraz cywilizacja mykeńska. Nauczyciel prosi, aby uczniowie, którzy nie biorą udziału w prezentacji, w parach lub indywidualnie na kartkach wypisywali różnice między poszczególnymi cywilizacjami, ponieważ po prezentacji będą wypełniać tabelę.

3. Wyznaczeni wcześniej uczniowie przygotowują się do prezentacji.

Faza realizacyjna:

1. Uczniowie przedstawiają poszczególne cywilizacje, uwzględniając wszystkie najważniejsze zagadnienia: czas powstania, miejsce, osiągnięcia, najważniejsze budowle oraz funkcje, jakie pełniły, sztukę, religie itp. Każde osiągnięcie, budowla lub przykłady sztuki poparte są licznymi zdjęciami (rekonstrukcjami). Nauczyciel wyznacza czas dla każdej z grup na prezentację: 6–7 minut.

2. Po wszystkich prezentacjach nauczyciel prosi, aby wybrane lub wylosowane osoby, które nie brały w nich udziału, w tabeli na tablicy wypisały swoje spostrzeżenia odnośnie do cywilizacji greckich.

3. Uczniowie uzasadniają i uzupełniają swoje wypowiedzi, wymieniają różnice, jakie zauważyli podczas prezentacji. W razie konieczności nauczyciel koryguje odpowiedzi uczniów – dyskusja.

4. Nauczyciel prosi uczniów, aby wykonali w parach pierwsze trzy ćwiczenia interaktywne. Po wyznaczonym czasie wskazana osoba odczytuje na forum klasy odpowiedzi w danym ćwiczeniu, a pozostali uczniowie w razie potrzeby wskazują, gdzie zostały zaznaczone błędne odpowiedzi, i podają poprawne.

Faza podsumowująca:

1. W ramach podsumowania nauczyciel prosi uczniów, aby samodzielnie wykonali ćwiczenia 6, 7 i 8, które sprawdzą umiejętność rozróżniania poznanych na lekcji pierwszych cywilizacji greckich. Chętne lub wskazane osoby udzielają odpowiedzi. Nauczyciel udziela informacji zwrotnej.

2. Nauczyciel ocenia pracę grup, które przygotowały prezentację. Prosi uczniów o samoocenę dotyczącą współpracy w parach oraz samodzielnie wykonanych ćwiczeń.

Praca domowa:

1. Wybierz dwa zabytki archeologiczne z Krety i je opisz.

2. Wykonaj pozostałe ćwiczenia (jeśli nie zostały zrealizowane na zajęciach).

Materiały pomocnicze:

Bravo B., Wipszycka E., Historia starożytnych Greków, t. 1, Warszawa 1988.

Tukidydes, Wojna peloponeska, ks. 1, rozdz. 4, tłum. K. Kumaniecki.

Hammond N.G.L., Dzieje Grecji, tłum. A. Świderkówna, Warszawa 1994.

Musiał D., Świat grecki od Homera do Kleopatry, Warszawa 2008.

Jaczynowska M., Musiał D., Stępień M., Historia starożytna, Warszawa 2008.

Ziółkowski A., Historia powszechna: Starożytność, Warszawa 2009.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania multimedium:

Lekcję można zacząć od wywiadu i odpowiedzi na pytania lub wybrane pytanie – wskazane przez prowadzącego.