SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autora: Kamil Kaliński

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Zróżnicowanie regionalne struktury użytkowania ziemi 

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

X. Rolnictwo, leśnictwo i rybactwo: czynniki rozwoju rolnictwa, struktura użytków rolnych, obszary upraw i chów zwierząt, zrównoważona gospodarka leśna, rybactwo (morskie i śródlądowe, akwakultura).

Uczeń:

2) porównuje strukturę użytków rolnych w Polsce z wybranymi krajami świata.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne:

Uczeń:

• analizuje strukturę użytkowania ziemi na świecie oraz poszczególnych kontynentach,

• analizuje strukturę użytkowania ziemi w Polsce i wybranych państwach,

• określa przyczyny zróżnicowania struktury użytkowania ziemi w wybranych państwach,

• porównuje strukturę użytkowania ziemi w państwach wysoko i nisko rozwiniętych.

• wymienia i charakteryzuje makroregiony rolnicze na świecie.

Strategie nauczania: odwrócona klasa

Metody nauczania: dyskusja, praca z e‑materiałem, prezentacja

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny (lub tablety z dostępem do internetu), zeszyt przedmiotowy

Materiały pomocnicze

Bański J., Geografia rolnictwa Polski, PWE, Warszawa 2007.

Dane FAOStat: fao.org (dostęp 16.07.2021).

Falkowski J., Kostrowicki J., Geografia rolnictwa świata, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2005.

Ritchie H., Roser M., Land Use, 2019, ourworldindata.org (dostęp 16.07.2021).

Wielka encyklopedia geografii świata, W. Grzebisz, H. Szramka (red.), t. 11: Rolnictwo i leśnictwo, Wydawnictwo Kurpisz, Poznań 1998.

PRZEBIEG LEKCJI

Kilka lekcji wcześniej nauczyciel dzieli uczniów na pięć grup. Każda z nich ma za zadanie przygotować i przedstawić prezentację multimedialną na temat poszczególnych form użytkowania ziemi – do wyboru: grunty orne, użytki zielone, uprawy trwałe, lasy, grunty pozostałe. Nauczyciel prosi uczniów, żeby uwzględnili m.in. państwa z największym i najmniejszym udziałem danej formy w strukturze użytkowania ziemi oraz przyczyny tego zróżnicowania. Nauczyciel prosi także o zapoznanie się z tym e‑materiałem oraz skorzystanie z innych źródeł informacji geograficznej (np. pozycje wskazane w materiałach pomocniczych powyżej).

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne (powitanie, sprawdzenie obecności).

• Sprawdzenie zadania domowego.

• Dialog z uczniami mający na celu usystematyzowanie podstawowych wiadomości na temat rodzajów form użytkowania ziemi.

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel rozpoczyna dyskusję na temat struktury użytkowania ziemi na poszczególnych kontynentach. Prosi uczniów o wykonanie polecenia 1. z części „Przeczytaj” e‑materiału.

• Następnie nauczyciel prosi członków poszczególnych grup o przedstawienie przygotowanych prezentacji. Po zakończeniu każdej z nich pozostali uczniowie dyskutują na temat zaprezentowanych informacji. Dyskusją kieruje nauczyciel.

• Po tym etapie lekcji nauczyciel kontynuuje klasową dyskusję w oparciu o treści z grafiki interaktywnej, które nie zostały poruszone w poprzednim etapie lekcji.

• Następnie chętni uczniowie wykonują na tablicy interaktywnej ćwiczenia z bloku „Sprawdź się”.

Faza podsumowująca

• Nauczyciel prosi każdą z grup o sformułowanie trzech pytań podsumowujących. Zadaniem pozostałych grup jest udzielenie na nie odpowiedzi.

• Nauczyciel nagradza aktywnych uczniów, ocenia pracę w grupach i przypomina cele zajęć.

• Pożegnanie i zaproszenie na kolejną lekcję.

Praca domowa

• Stworzenie na brystolu mapy myśli będącej syntezą treści zawartej w tym e‑materiale.

• Opcjonalnie można także prosić o zapoznanie się z kolejnym tematem lekcji (w przypadku blended learning).

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Grafika interaktywna może posłużyć zarówno w trakcie lekcji (w fazie realizacyjnej i podsumowującej), jak i przed lekcją (do strategii odwróconej klasy) oraz po lekcji (w celu utrwalenia wiadomości). Może zostać wykorzystana na zajęciach poświęconych różnym typom rolnictwa i cechom regionów rolniczych na świecie (zakres rozszerzony: X. 1).