SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Magdalena Fuhrmann

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Cechy społeczeństw w różnych fazach rozwoju demograficznego

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres podstawowy, klasa II

Podstawa programowa

VIII. Przemiany struktur demograficznych i społecznych oraz procesy osadnicze: rozmieszczenie i liczba ludność, przemiany demograficzne, migracje, zróżnicowanie narodowościowe, etniczne i religijne, kręgi kulturowe, sieć osadnicza, procesy urbanizacji, rozwój obszarów wiejskich.

Uczeń:

3) opisuje etapy rozwoju demograficznego ludności na przykładach wybranych krajów świata oraz ocenia konsekwencje eksplozji demograficznej lub regresu demograficznego w wybranych państwach.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• omawia teorię przejścia demograficznego,

• charakteryzuje społeczeństwa w zależności od fazy rozwoju społecznego i ekonomicznego,

• analizuje zależności pomiędzy wskaźnikiem urodzeń i zgonów a poziomem rozwoju społeczno‑ekonomicznego.

Strategie nauczania: asocjacyjna

Metody i techniki nauczania: blended learning, IBSE, miniwykład

Forma zajęć: praca w grupach

Środki dydaktyczne: e‑materiał, komputer, projektor multimedialny, zeszyt

Materiały pomocnicze

Okólski M., Demografia. Podstawowe pojęcia, procesy i teorie w encyklopedycznym zarysie, Wydawnictwo Naukowe Scholar, Warszawa 2005.

Okólski M., Reprodukcja ludności a modernizacja społeczeństwa. Polski syndrom, Książka i Wiedza, Warszawa 1988.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Przedstawienie celów lekcji.

Faza realizacyjna

• Nauczyciel w miniwykładzie wyjaśnia, czym jest teoria przejścia demograficznego.

• Nauczyciel dzieli klasę na pięć grup, każdej z grup przydziela jedną fazę przejścia demograficznego – zadaniem uczniów jest omówienie cech demograficznych i ekonomicznych społeczeństw w danej fazie. W trakcie pracy uczniowie mogą korzystać z e‑materiału i dostępnych źródeł informacji.

• Po upływie ustalonego przez nauczyciela czasu liderzy grup prezentują rezultaty pracy.

• W tych samych grupach uczniowie wykonują kolejne zadanie. Nauczyciel rozdaje uczniom przygotowane wcześniej zestawienia danych statystycznych dla wybranych państw. Uczniowie w grupach określają, w jakiej fazie przejścia demograficznego znajdują się przydzielone państwa.

• Uczniowie wspólnie z nauczycielem omawiają uzyskane wyniki.

Faza podsumowująca

• Uczniowie indywidualnie wykonują wskazane przez nauczyciela ćwiczenia z sekcji „Sprawdź się”. Nauczyciel czuwa nad poprawnością odpowiedzi uczniów.

• W ramach podsumowania uczniowie indywidualnie lub podzieleni na grupy grają w grę edukacyjną.

• Przypomnienie celów lekcji i ocena aktywności uczniów podczas zajęć.

Praca domowa

• Przygotowanie pracy pisemnej na temat przyczyn i skutków eksplozji i regresu demograficznego.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Gra edukacyjna może znaleźć zastosowanie podczas lekcji poświęconych zagadnieniom związanym z demografią (zakres podstawowy: VIII. 3, VIII. 5, XV. 3; zakres rozszerzony: XXI. 1).