Dla nauczyciela

Numer e‑materiału: 2.4.11.4

Imię i nazwisko autora: Agnieszka Świca

Przedmiot: Język obcy nowożytny – język niemiecki

Temat zajęć: Mir tut der Bauch weh / Boli mnie brzuch

Grupa docelowa: II etap edukacyjny, klasa IV, poziom językowy A1

Cel ogólny lekcji:

Umiejętność wypowiadania się na temat zdrowia

Podstawa programowa:

Podstawa programowa – wersja II.1. Język obcy nowożytny nauczany jako pierwszy (II etap edukacyjny, klasy IV–VIII)
Cele kształcenia – wymagania ogólne
I. Znajomość środków językowych. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie tematów wskazanych w wymaganiach szczegółowych.
II. Rozumienie wypowiedzi. Uczeń rozumie proste wypowiedzi ustne artykułowane wyraźnie, w standardowej odmianie języka, a także proste wypowiedzi pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
III. Tworzenie wypowiedzi. Uczeń samodzielnie formułuje krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne i pisemne, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
IV. Reagowanie na wypowiedzi. Uczeń uczestniczy w rozmowie i w typowych sytuacjach reaguje w sposób zrozumiały, adekwatnie do sytuacji komunikacyjnej, ustnie lub pisemnie w formie prostego tekstu, w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
V. Przetwarzanie wypowiedzi. Uczeń zmienia formę przekazu ustnego lub pisemnego w zakresie opisanym w wymaganiach szczegółowych.
Treści nauczania – wymagania szczegółowe
I. Uczeń posługuje się podstawowym zasobem środków językowych (leksykalnych, gramatycznych, ortograficznych oraz fonetycznych), umożliwiającym realizację pozostałych wymagań ogólnych w zakresie następujących tematów:
11) zdrowie (np. tryb życia, samopoczucie, choroby, ich objawy i leczenie);
III. Uczeń rozumie proste wypowiedzi pisemne (np. listy, e‑maile, SMS‑y, kartki pocztowe, napisy, broszury, ulotki, jadłospisy, ogłoszenia, rozkłady jazdy, historyjki obrazkowe z tekstem, artykuły, teksty narracyjne, recenzje, wywiady, wpisy na forach i blogach, teksty literackie):
1) określa główną myśl tekstu lub fragmentu tekstu;
4) znajduje w tekście określone informacje;
IV. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi ustne:
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
V. Uczeń tworzy krótkie, proste, spójne i logiczne wypowiedzi pisemne (np. notatkę, ogłoszenie, zaproszenie, życzenia, wiadomość, SMS, pocztówkę, e‑mail, historyjkę, list prywatny, wpis na blogu):
1) opisuje ludzi, zwierzęta, przedmioty, miejsca i zjawiska;
2) opowiada o czynnościach, doświadczeniach i wydarzeniach z przeszłości i teraźniejszości;
VII. Uczeń reaguje w formie prostego tekstu pisanego (np. wiadomość, SMS, krótki list prywatny, e‑mail, wpis na czacie/forum) w typowych sytuacjach:
1) przedstawia siebie i inne osoby;
VIII. Uczeń przetwarza prosty tekst ustnie lub pisemnie:
1) przekazuje w języku obcym nowożytnym informacje zawarte w materiałach wizualnych (np. wykresach, mapach, symbolach, piktogramach) lub audiowizualnych (np. filmach, reklamach);
2) przekazuje w języku obcym nowożytnym lub polskim informacje sformułowane w tym języku obcym;
IX. Uczeń posiada:
1) podstawową wiedzę o krajach, społeczeństwach i kulturach społeczności, które posługują się danym językiem obcym nowożytnym, oraz o kraju ojczystym, z uwzględnieniem kontekstu lokalnego, europejskiego i globalnego;
2) świadomość związku między kulturą własną i obcą oraz wrażliwość międzykulturową.
X. Uczeń dokonuje samooceny i wykorzystuje techniki samodzielnej pracy nad językiem (np. korzystanie ze słownika, poprawianie błędów, prowadzenie notatek, stosowanie mnemotechnik, korzystanie z tekstów kultury w języku obcym nowożytnym).
XI. Uczeń współdziała w grupie (np. w lekcyjnych i pozalekcyjnych językowych pracach projektowych).
XII. Uczeń korzysta ze źródeł informacji w języku obcym nowożytnym (np. z encyklopedii, mediów, instrukcji obsługi), również za pomocą technologii informacyjno‑komunikacyjnych.
XIII. Uczeń stosuje strategie komunikacyjne (np. domyślanie się znaczenia wyrazów z kontekstu, identyfikowanie słów kluczy lub internacjonalizmów) i strategie kompensacyjne, w przypadku gdy nie zna lub nie pamięta wyrazu (np. upraszczanie formy wypowiedzi, zastępowanie innym wyrazem, opis, wykorzystywanie środków niewerbalnych).
XIV. Uczeń posiada świadomość językową (np. podobieństw i różnic między językami).

Kształtowane kompetencje kluczowe:

  • kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji;

  • kompetencje w zakresie wielojęzyczności;

  • kompetencje cyfrowe;

  • kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się;

  • kompetencje w zakresie świadomości i ekspresji kulturalnej.

Cele operacyjne:

Uczeń:

  • wymieni nazwy niektórych chorób;

  • przedstawi przykłady dolegliwości;

  • opisze swoje dolegliwości oraz samopoczucie kolegi/koleżanki.

Cele motywacyjne:

Uczeń:

  • czuje się kompetentny, gdyż rozwiązuje zadania na miarę swoich możliwości;

  • uczy się o sprawach, które dotyczą otaczającego go świata;

  • ma możliwość samodzielnej pracy nad językiem.

Strategie uczenia się:

  • ćwiczenie użycia i rozumienia języka obcego w naturalnych kontekstach – tekst źródłowy, mapa pojęć;

  • używanie obrazu i dźwięku (wprowadzanie słów i zwrotów do kontekstu sytuacyjnego, używanie skojarzeń wzrokowych);

  • indywidualne organizowanie wiedzy językowej (robienie streszczeń i notatek, zaznaczanie, podkreślanie);

  • korzystanie z różnych dodatkowych źródeł do nauki języka, takich jak słowniki czy Internet;

  • odgadywanie znaczenia tekstu czytanego;

  • organizowanie i planowanie uczenia się (zdobywanie wiedzy na temat tego, jak uczyć się języków obcych, przygotowanie odpowiedniego miejsca do nauki);

  • obniżanie poziomu lęku (stosowanie różnych technik relaksacyjnych);

  • automotywacja i zachęcanie siebie do działania (stwierdzenia o sobie „uczenie się niemieckiego sprawia mi dużą przyjemność”);

  • współpraca z innymi osobami (z kolegami na tym samym poziomie oraz z zaawansowanymi użytkownikami języka niemieckiego).

Metody i formy nauczania:

  • podejście komunikacyjne;

  • podająca – praca z tekstem źródłowym, praca z mapą pojęć, wyjaśnianie;

  • praktyczna – odpowiedzi na pytania, pisanie krótkiej informacji tekstowej;

  • aktywizująca – burza mózgów;

  • programowana – z użyciem komputera/telefonu komórkowego, techniki multimedialne.

Formy pracy:

  • praca indywidualna,

  • praca w parach,

  • praca w grupach,

  • praca na forum.

Środki dydaktyczne:

  • komputer (np. laptop) z dostępem do Internetu,

  • słowniczek,

  • tekst źródłowy,

  • multimedium (mapa pojęć),

  • zestaw ćwiczeń interaktywnych.

Przebieg lekcji:

a) Faza wprowadzająca:

  • Nauczyciel dzieli uczniów na trzyosobowe grupy. Każda grupa ma za zadanie przygotować listę słówek znanych z poprzednich lekcji dotyczących części ciała. Następnie uczniowie przekazują zgodnie z ruchem wskazówek zegara kolejnej grupie kartkę z zapisanymi słówkami. Dana grupa uzupełnia ją swoimi propozycjami, jeśli jest taka konieczność. Czynności są powtarzane do momentu, aż grupa otrzyma z powrotem swoją listę. W przypadku dużej liczby grup listy można podawać co drugą lub trzecią grupę.

  • Nauczyciel prosi, aby uczniowie zastanowili się, jak pytamy o samopoczucie i jak mówimy, że coś nas boli. Nauczyciel zapisuje wspólnie wypracowane pytania oraz zwroty na tablicy. Na zasadzie łańcuszka prosi każdego ucznia o zapytanie kolejnej osoby o samopoczucie, a tę – o udzielenie odpowiedzi, co ją boli, z wykorzystaniem słówek z listy.

  • Nauczyciel zachęca uczniów do opisania zdjęcia otwierającego, zadając im pytania: Wer ist auf dem Bild? Wo ist die Person? Was macht sie? Warum?

  • Nauczyciel prosi uczniów o przeczytanie informacji realioznawczej w części Wprowadzenie na temat najczęstszych chorób i dolegliwości w Niemczech. Pyta także, z jakimi chorobami mieli styczność bądź na co byli już chorzy. Nowe słownictwo zostaje zapisane na tablicy.

  • Nauczyciel informuje uczniów, że lekcja będzie dotyczyła zdrowia. Uczniowie poznają niektóre nazwy chorób i dolegliwości, nauczą się opisywać samopoczucie swoje i innych osób.

b) Faza realizacyjna:

  • Nauczyciel prosi uczniów, by przeczytali indywidualnie cicho tekst w części Przeczytaj.

  • Uczniowie opowiadają na forum, co zrozumieli. Mogą korzystać z wyrazów i zwrotów zamieszczonych w słowniczku.

  • Uczniowie sprawdzają stopień zrozumienia tekstu, wykorzystując do tego zadania w części Przeczytaj: określają temat rozmowy (Übung 1), wskazują, które zdanie jest prawdziwe, a które fałszywe (Übung 2), znajdują informacje o tym, co komu dolega (Übung 3).

  • Mapa pojęć pogłębia poruszone już na lekcji zagadnienie leksykalne. Nauczyciel prezentuje mapę na tablicy multimedialnej i prosi o powtórzenie chóralne poszczególnych słów raz przez dziewczynki, raz przez chłopców, głośno lub cicho; wspólnie z uczniami wyjaśnia ich znaczenie.

  • Uczniowie pracują w parach, sami decydują o kolejności wykonywania ćwiczeń. Analizują mapę pojęć, a następnie dopasowują odpowiednie wyrazy do zdjęć (Übung 1), wskazują właściwy opis ilustracji (Übung 2) oraz uzupełniają proste zdania podanymi elementami leksykalnymi (Übung 3).

  • Wykonując zadania w części Sprawdź się, uczniowie ćwiczą i utrwalają słownictwo oraz proste struktury zdaniowe związane z tematem. Grają w grę językową memory (Aufgabe 1), rozwiązują krzyżówkę z hasłami przedstawionymi w formie ilustracji (Aufgabe 2), łączą w pary wyrażenia o tym samym lub podobnym znaczeniu (Aufgabe 3), rozpoznają wypowiedzi informujące o złym samopoczuciu (Aufgabe 4), uzupełniają luki w opisie zdjęcia (Aufgabe 5), określają, co komu dolega (Aufgabe 6), opowiadają o swoich dolegliwościach (Aufgabe 7).

c) Faza podsumowująca:

  • Zastosowanie wiedzy i umiejętności. Uczniowie grają w grupach w kalambury. Hasła przygotowuje osoba prowadząca grę (może to być nauczyciel), mogą być zapisane na kartkach. Jedna osoba z wybranej grupy losuje hasło i przedstawia je za pomocą gestów. Hasło odgadują wszystkie osoby z grup. Punkt zdobywa drużyna, która jako pierwsza odgadnie hasło. Można przed rozpoczęciem gry ustalić, ile czasu będą mieli uczniowie na odgadnięcie hasła.

Praca domowa

Uczeń opisuje dolegliwości chorego przyjaciela/chorej przyjaciółki zgodnie z treścią Aufgabe 8 w części Sprawdź się.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania gry dydaktycznej:

  • przed lekcją: nauczyciel prosi uczniów o sporządzenie listy znanych słówek określających części ciała, choroby i dolegliwości; informuje, że podczas analizy mapy pojęć uczniowie poznają słownictwo związane z tymi kategoriami;

  • w trakcie lekcji: nauczyciel dobiera uczniów w pary i prosi, aby pytali o samopoczucie koleżanek i kolegów z klasy oraz udzielali odpowiedzi, wykorzystując do tego występujące w mapie pojęć słownictwo i struktury zdaniowe;

  • po lekcji: powtórzenie materiału leksykalnego i gramatycznego; uczniowie grają w parach w kalambury rysunkowe, prezentując sobie wzajemnie na kartkach poznane słówka.

Indeks górny Źródło: Contentplus.pl Sp. z o.o., licencja: CC BY‑SA 3.0 Indeks górny koniec

Słownik