SCENARIUSZ LEKCJI

Imię i nazwisko autorki: Anna Ruszczyk

Przedmiot: geografia

Temat zajęć: Lokalizowanie i określanie zasięgu katastrof przyrodniczych

Grupa docelowa: III etap edukacyjny, liceum/technikum, zakres rozszerzony, klasa IV

Podstawa programowa

XVIII. Problemy środowiskowe współczesnego świata: tropikalne cyklony, trąby powietrzne, sztormy, powodzie, tsunami, erozja gleb, wulkanizm, wstrząsy sejsmiczne, powstawanie lejów krasowych, zmiany klimatu, pustynnienie, zmiany zasięgu lodowców, ograniczone zasoby wody na Ziemi, zagrożenia georóżnorodności i bioróżnorodności.

Uczeń:

6) wykorzystuje zdjęcia satelitarne i lotnicze oraz technologie geoinformacyjne do lokalizowania i określania zasięgu katastrof przyrodniczych.

Kształtowane kompetencje kluczowe:

• kompetencje w zakresie rozumienia i tworzenia informacji,

• kompetencje matematyczne oraz kompetencje w zakresie nauk przyrodniczych, technologii i inżynierii,

• kompetencje cyfrowe,

• kompetencje osobiste, społeczne i w zakresie umiejętności uczenia się.

Cele operacyjne

Uczeń:

• dokonuje klasyfikacji katastrof przyrodniczych,

• wymienia i opisuje technologie geoinformacyjne wykorzystywane do lokalizowania i określania zasięgu katastrof przyrodniczych,

• porównuje i ocenia przydatność zdjęć satelitarnych i lotniczych oraz innych technologii wykorzystywanych do lokalizowania i określania zasięgu katastrof przyrodniczych.

Strategie nauczania: konstruktywizm, konektywizm

Metody nauczania: burza mózgów, pogadanka, dyskusja, mapa myśli, metody operatywne (analiza tekstu, symulacja interaktywna)

Formy zajęć: praca indywidualna, praca w grupach, praca całego zespołu klasowego

Środki dydaktyczne: tablica interaktywna/monitor dotykowy/tablety, e‑materiał

Materiały pomocnicze

Popkiewicz M., Kardaś A., Malinowski S., Nauka o klimacie, Wydawnictwo Sonia Draga, Wydawnictwo Nieoczywiste, Warszawa 2019.

PRZEBIEG LEKCJI

Faza wprowadzająca

• Czynności organizacyjne.

• Przypomnienie terminu katastrof przyrodniczych i ich podziału. Krótka dyskusja z uczniami na ten temat.

• Nauczyciel rozdaje uczniom karteczki samoprzylepne i prosi, aby podali jeden znany im przykład katastrofy przyrodniczej.

• Analiza przykładów, grupowanie – pogadanka na temat tego, czym są katastrofy przyrodnicze.

• Nauczyciel podaje temat i cele lekcji.

Faza realizacyjna

• Ustalenie definicji i podział katastrof przyrodniczych – wykorzystanie efektów burzy mózgów i tekstu e‑materiału („Przeczytaj”) oraz zamieszczonego tam schematu.

• Dyskusja na temat nowych technologii, które przyczyniły się do lepszego lokalizowania, poznania kataklizmów i do minimalizacji skutków ich występowania (uczniowie podają przykłady) – wykorzystanie tekstu e‑materiału.

• Nauczyciel dzieli uczniów na grupy – w każdej grupie uczniowie na początek zapoznają się z symulacją interaktywną i zawartymi w tej części e‑materiału poleceniami.

• Następnie, dyskutując między sobą, formułują odpowiedzi do poleceń 1–3.

• Po sformułowaniu odpowiedzi każda grupa tworzy na arkuszu papieru mapę myśli do tematu: Technologie geoinformacyjne i ich wykorzystywanie do zapobiegania następstwom potencjalnych katastrof przyrodniczych (przed ich wystąpieniem lub przygotowaniem się do podobnego kataklizmu) – polecenie 4. z symulacji interaktywnej.

• Po upływie określonego przez nauczyciela czasu uczniowie najpierw na forum klasy przedstawiają odpowiedzi do poleceń 1–3. Następuje dyskusja, nauczyciel zwraca szczególną uwagę na uczniowskie oceny roli zdjęć lotniczych i satelitarnych we wspieraniu działań ratowniczych lub działań związanych z odbudową i naprawą zniszczeń po wystąpieniu katastrofy przyrodniczej.

• Następnie uczniowie prezentują mapy myśli – podkreślenie możliwości wykorzystania technologii geoinformacyjnych w przyszłości.

Faza podsumowująca

• Utrwalenie materiału przy pomocy ćwiczeń znajdujących się w e‑materiale – uczniowie indywidualnie wykonują wskazane przez nauczyciela ćwiczenia.

• Nauczyciel podsumowuje realizację założonych celów lekcji – ocenia pracę uczniów i ich zaangażowanie.

• Uczniowie dzielą się swoimi doświadczeniami – mówią, co było łatwe, trudne, ciekawe, jakie są możliwości zastosowania zdobytej wiedzy.

Praca domowa

• Przedstaw przykłady wykorzystania aktywnych i pasywnych technik teledetekcyjnych w lokalizowaniu i określaniu zasięgu katastrof przyrodniczych.

Wskazówki metodyczne opisujące różne zastosowania danego multimedium

Symulację interaktywną można wykorzystać na lekcjach dotyczących regionów występowania geozagrożeń (zakres rozszerzony: XVIII. 4). Można ją wykorzystać również na lekcji powtórzeniowej dotyczącej problemów środowiskowych współczesnego świata (zakres rozszerzony: XVIII), a także do samodzielnej nauki ucznia.